Hacizli Malın Haciz Tutanağında Yazılan Değerinin Doğrudan Yedieminden Tahsili

[Hepsihukuk]

T.C. YARGITAY
21.Hukuk Dairesi

Esas: 2007/21027
Karar: 2008/14829
Karar Tarihi: 24.09.2008

İSTİHKAK DAVASI - YEDİEMİNİN MALIN AFFOLUNMAYACAK BİR NEDENDEN DOLAYI TELEF VEYA ZİYANINI İSPAT EDEMEMESİ - HACİZLİ MALIN HACİZ VEYA YEDİEMİN TUTANAĞINDA YAZILI KIYMETİNİN İCRA MÜDÜRLÜĞÜNCE YEDİEMİNE DOĞRUDAN ÖDETİLECEĞİ

ÖZET: Uyuşmazlık, üçüncü kişinin istihkak davasına ilişkindir. Somut olayda, davaya konu ... ton yemlik mısır ... tarihinde üçüncü kişi huzurunda haczedilmiş ve davacı üçüncü kişiye yediemin olarak bırakılmıştır. Yediemin, malın kendisine affolunmayacak bir nedenden dolayı telef veya ziyanını ispat edemediği takdirde hacizli malın haciz veya yediemin tutanağında yazılı kıymeti, ayrıca mahkeme kararına gerek olmaksızın icra müdürlüğünce kendisine doğrudan ödetilir. Bunun için gerekirse yedieminin malları haczedilerek paraya çevrilir. Bu durumda, dava ödenen bedel üzerinden devam eder. Mahkemece yapılacak iş, yargılamaya devam edilerek, deliller toplanıp, işin esasına girilmek ve oluşacak sonuca göre karar vermekten ibarettir.
(2004 S. K. m. 96, 358) (5237 S. K. m. 289)

Kararın temyizen tetkiki davacı (3. kişi) vekili tarafından istenmiş, mahkemece ilamında belirtildiği şekilde konusu kalmayan davada karar vermeye yer olmadığına karar verilmiştir. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Z.A. tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Uyuşmazlık, üçüncü kişinin icra ve İflas Kanunu'nun 96 ve onu izleyen maddelerine dayalı istihkak davasına ilişkindir.
Mahkemece, istihkak iddiasına konu mısırların dava sırasında yediemin davacı üçüncü kişi tarafından satılarak elden çıkarıldığı gerekçesiyle davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına şeklinde karar verilmişse de, varılan bu sonuç usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.

Somut olayda, davaya konu 160 ton yemlik mısır 31.03.2006 tarihinde üçüncü kişi huzurunda haczedilmiş ve davacı üçüncü kişiye yediemin olarak bırakılmıştır. Öte yandan, 11.01.2007 tarihli muhafaza ve ek haciz tutanağı içeriğinden, hacizli mısırların yediemin davacı üçüncü kişi tarafından satıldığı anlaşılmaktadır.

İcra ve iflas Kanunu'nun 358. maddesi gereğince haczedilen taşınır malı yediemin sıfatıyla teslim alan kişi, bu malı istenildiği anda icra müdürlüğüne aynen geri vermekle yükümlüdür. Haczedilen mal istenilmesine karşın teslim etmeyen kişi Türk Ceza Kanunu'nun 289. maddesine göre cezalandırılabilinir. Hacizli veya rehinli malı korumak üzere teslim alan yediemin kişinin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması nedeniyle kaybolmasına veya bozulmasına neden olması durumunda da ile cezalandırılacağı öngörülmüştür. Yediemin, malın kendisine affolunmayacak bir nedenden dolayı telef veya ziyanını ispat edemediği takdirde hacizli malın haciz veya yediemin tutanağında yazılı kıymeti, ayrıca mahkeme kararına gerek olmaksızın icra müdürlüğünce kendisine doğrudan ödetilir. Bunun için gerekirse yedieminin malları haczedilerek paraya çevrilir.






Bu durumda, dava ödenen bedel üzerinden devam eder. Dairemizin giderek Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatları da bu yöndedir. Mahkemece yapılacak iş, yargılamaya devam edilerek, deliller toplanıp, işin esasına girilmek ve oluşacak sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davacı üçüncü kişinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya 3. kişiye iadesine, 25.09.2008 gününde oybirliği ile karar verildi.





T.C. YARGITAY
12.Hukuk Dairesi
Esas: 2005/349
Karar: 2005/4000
Karar Tarihi: 01.03.2005
YEDDİEMİNLİK - KIYMET TAKDİRİ - ŞİKAYET

ÖZET : Haczedilip yediemine teslim edilen menkullerin haciz esnasında değerlerinin de tespit edildiği anlaşılmaktadır.
İcra müdürlüğünce muhtıranın gönderilmesi tarihi itibariyle değer tespiti yaptırılıp, yediemine teslim edilen malların teslim tarihindeki değerlerinin üzerindeki bir değerden yedieminin gayrimenkul ve menkul mal ve alacaklarına haciz uygulanması isabetsiz olup mahkeme şikayetin bu yönde değerlendirilmesi gerekirken tümden reddi yolunda hüküm kurulması isabetsizdir.
(2004 S. K. m. 358)

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki şikayetçi vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü :

Sair temyiz itirazlarının yerinde değil ise ;

Haczedilip yediemine teslim edilen menkullerin haciz esnasında değerlerinin de tespit edildiği anlaşılmaktadır.

Bu malların yediemince teslim edilmemesi üzerine İcra müdürlüğünce teslim için yediemine gönderilen muhtıra tarihi itibarıyle evrak üzerinde bilirkişiye değer tespit yaptırılarak rapor alınmış ve raporda tespit edilen değer üzerinde yedieminin gayrimenkul ile menkul malları ile değer hak ve alacakları üzerine haciz uygulanmıştır. İİK.nun 358/2. maddesi aynen "... bu suretle eline bırakılan malların kendisine atfolunmayacak bir sebepten dolayı telef veya ziyanı ispat edemeyen 3. şahıs hakkında ceza takibinden başka evvelce tespit edilmiş olan kıymetler, hükme hacet kalmaksızın icra dairesince resen tazmin ettirilir." Hükmünü içermektedir.




Yasal bu düzenlemeye rağmen icra müdürlüğünce muhtıranın gönderilmesi tarihi itibarıyle değer tespiti yaptırılıp, yediemine teslim edilen malların teslim tarihindeki değerlerinin üzerindeki bir değerden yedieminin gayrimenkul ve menkul mal ve alacaklarına haciz uygulanması isabetsiz olup mahkeme şikayetin bu yönde değerlendirilmesi gerekirken tümden reddi yolunda hüküm kurulması isabetsizdir.

Sonuç: Şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK.366. ve HUMK.428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 01.03.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.
İletiyi düzenle