İbrazdan Sonra Ciro Yapılmamış İse 5 Gün İçinde Yapılacak Şikayet Üzerine Takibin İptali Gerekeceği

[Hepsihukuk]

T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi


ESAS NO : 2015/21155
KARAR NO : 2015/31522


Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine başlandığı, borçlu G.p Yılmaz'a ödeme emrinin 27/01/2015 tarihinde tebliğ edildiği keşideci borçlunun, takip konusu çekin kesinleşen mahkeme kararı ile iptal edildiğini ve diğer itiraz nedenlerini belirterek borca itiraz ettiği, mahkemece, takip dayanağı çekin iptal edilmiş olduğu gerekçesi ile takibin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.

Borçlunun hasımsız olarak açtığı çek iptali davası sonucu İstanbul Anadolu 4.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 18.12.2014 gün ve 2014/*** E.-2014/*** K. sayılı kararı ile takip dayanağı çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmiştir. Bu karar tespit niteliğinde bir karardır. Ayrıca, hasımsız olarak hüküm kurulduğundan davada taraf olmayan iyi niyetli üçüncü kişileri bağlamaz. Bu husus, ticari senetlerin güvenli tedavül etmesinin de tabii sonucudur. Bu nedenle mahkemece çek iptal kararına dayanılarak hüküm tesisi isabetsizdir. Ancak İİK.'unun 170/a maddesi uyarınca süresinde yapılan bir itiraz ya da şikayet üzerine hakim tarafından takip dayanağı çekin kambiyo vasfında olup olmadığı ve alacaklının kambiyo hukukuna göre takip hakkı olup olmadığı hususunun re'sen dikkate alınması gerekir.

T.T.K.’nun 702. maddesinde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde selahiyetli hamil sayılır. Çizilmiş cirolar bu hususta yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro takip ederse bu son ciroyu imzalayan kimse çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır” düzenlemesi getirilmiştir.

Öte yandan Hukuk Genel Kurulu’nun 24.4.1996 tarih 1996/12-136 E., 1996/288 karar sayılı ilamında da vurgulandığı üzere, hamiline yazılı çeklerde takip alacaklısının ciro silsilesi içerisinde yer almaması halinde ve bankaya ibraz için ciro edenin de son hamil olduğunun belirlenmesi durumunda takip alacaklısının yetkili hamil olabilmesi için ibrazdan sonra adı geçene (temlik hükmünde de olsa) bir cironun varlığı zorunludur.

Somut olayda, takip dayanağı çekin incelenmesinde, lehtarın cirosu ile Türkiye İş Bankasına devredildiği, Türkiye İş Bankası tarafından muhataba vekaleten ibraz edildiği, ibrazdan sonra son hamil Türkiye İş Bankası'nın herhangi bir ciro olmaksızın alacaklı F. Keklik'in cirosunun yer aldığı görülmüştür. Bu durumda ibrazdan sonra takip yapan alacaklıya yapılmış bir ciro bulunmadığından F. Keklik'in kambiyo hukukuna göre takip hakkı mevcut değildir.

O halde ibrazdan sonra icra takibini yapan alacaklıya yapılmış ve alacağın temliki hükümlerini doğuracak bir ciro bulunmadığından mahkemece İİK.170 /a maddesi uyarınca takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, çek iptal kararına dayalı olarak takibin iptaline karar verilmesi isabetsiz ise de, karar sonucu itibarıyla doğru olduğundan onanması gerekmiştir.

SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının reddi ile sonucu doğru mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366. ve HUMK'nun 438. maddeleri uyarınca (ONANMASINA), alınması gereken 27,70 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.