13. Hukuk Dairesi 2016/11099 E. , 2019/5617 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2016/11099 E. , 2019/5617 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR

Davacı, sıl ve birleşen davalar ile 16 adet monitörlü defibrilatör EKG cihazının alımı için ... Kuvvetleri Komutanlığınca pazarlık usulü ile satın alınması hususunda ... İkmal Grup Komutanlığından 14.12.2000 günlü 2403 sayılı onay belgesi alındığını, komisyonca tahmini bedelin 84.000.00 TL olarak onaylandığını, ihaleyi %14 indirimle 72.240,00 TL fiyat üzerinden ... Sağlık Malzemeleri ve Tekstil Ürünleri Ticaret Ltd. Şti.'nin kazandığını, Maliye Bakanlığı Baş Hesap Uzmanının raporuna göre cihazın satış fiyatının 2.125,00 TL olduğu toplam bedelinin ise 34.000,00 TL olması gerektiğini ancak ihalenin 72.240,00 TL olarak yapıldığını, bu nedenle 38.240,00 TL ... zararının tespit edildiğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, bu ... zararının ödeme tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ihale sürecindeki usulsüzlükler nedeniyle uğranılan kurum zararının tahsili istemine ilişkindir. İddianın özü ihalelerde piyasa fiyatına göre pahalı mal alınması olup, mahkemece ‘ihale evraklarının aslı verilen emirlerin aslı tasdikli ödeme belgeleri, ihale yasasına yada borçlar yasasına aykırı olduğu iddia edilen teknik şartnameler, tasdikli numuneler, somut marka ve model karşılaştırmasına yönelik maddi delillerin yapılan araştırmalara ve ilgili kurumlar ile yapılan yazışmalara rağmen dosya içine toplanamadığı ve mevcut olmadığı gerek Askeri Mahkeme kararının davalılar hakkında düşmüş olması, gerek ... evraklarının mevcut bulunmaması, gerekse saymanlıkta ödeme belgelerinin bulunmaması ve davalıların hangi eylemleri ile hangi açıdan kusurlu ve sorumlu oldukları yönünde somut delil ve bilgilerin sunulmaması zarara uğratıldığı iddia edilen malların piyasada farklı kalitelerde ve farklı markalarda mevcut olması nedeni ile bizzat alınan malların, marka, model ve vasıflarının bilinmemesi nedeni ile sadece isim olarak belirtilmesinin gerçek fiyatı bulamayacağı mallar ile ilgili ...'dan fiyat alınamadığı ihalelerin tamamının 1999 ve 2000 yıllarında yapıldığı ve fiyat araştırmalarının bu anlamda fiilen imkansızlık doğurduğu, sonraki tarih itibari ile piyasa araştırmasının sağlıklı ve hakkaniyetli sonuçlar doğurmayacağı üretim yılı itibari ile kişilerin ve şirketlerin defter ve belgelerinin saklı yükümlülüklerinin de ortadan kalkması nedeni ile inceleme yapılamayacağı aşikar olup dosyanın bu hali ile davalıların sorumluluğuna yönelik hüküm kurulamayacağı ihaleye konu olan mallar hakkında birebir örnek bulunamadığından kanaate dayalı fiyat tespiti yapılarak bu durumun davalılar aleyhine değerlendirilemeyeceği bu durumda aradan geçen zaman dilimi karşısında gerçekleştiği ileri sürülen ... zararının miktarı ve varlığı her türlü şüpheden uzak somut ve maddi deliler ile ispatlanamadığı kaldı ki ... Saymanlık Müdürlüğünün 05/04/2012 tarih ve 117 sayılı yazısı ile 14/12/2000 tarihinde 2403 onay numarası ile ... cihazı malzeme alımına ait evrak ve ödeme kaydına rastlanılmadığının bildirilmesi karşısında ... zararının da oluşmadığı bu şekilde dava şartlarının davada oluşmadığı anlaşıldığı’ gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Dava konusu ihale nedeniyle ... Askeri Savcılığının 09/06/2006 tarih 2006/76 esas ve 2006/327 karar sayılı iddianamesi ile dosyamız davalısı olan sanıklar hakkında ... Askeri mahkemesinin 2007/304 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığı ancak bu dosyanın dosyamız arasına alınmadığı görülmüştür. Dosya incelendiğinde; asıl davanın tensibi ile söz konusu Askeri Ceza Mahkemesinin 2007/304 E.sayılı dosyasının istenildiği, mahkemenin 20.09.2007 tarihli celsesinde istenilen dosyanın 18 klasör gibi büyük bir hacimde olması nedeniyle gönderilemediği iddianame ile bilirkişi raporu ve eklerinin gönderildiği, sonrasında ise dosyanın ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/184 esas sayılı dosyasına gönderildiğinin bildirildiği,01/06/2010 tarihli celsede ise ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin müzekkere cevabı ile ... Askeri mahkemesinin 2007/304 E.sayılı dosyasının ve eklerinin gönderildiğinin bildirildiği ve mahkemece inceleme yapıldığı anlaşılmaktadır. Davacı tarafından da bütün ihale evraklarının Askeri Ceza dosyasında bulunduğu ve mahkemece bu ihale evraklarına göre yargılama yapıldığı ileri sürülmesine rağmen mahkemece sonraki celselerde söz konusu askeri ceza dosyası yeniden istenilmeden ve dosyanın nerede ve hangi dosya arasında olduğu yeterince araştırılmadan davanın reddine karar verilmiştir. Hal böyle olunca; öncelikle ... Askeri mahkemesinin 2007/304 E.sayılı dosyası mahkemesinden istenilmeli, başka bir dosya için gönderildiği bildirildiği takdirde bildirilen mahkemeden de söz konusu dosya sorulmalı,ayrıca ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/184 Esas sayılı dosya arasında olup olmadığı da araştırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken gerekli araştırma yapılmadan, sadece kurumlarla yazışma yapılarak ihale dosyasının bulunamadığı gerekçesi ile eksik inceleme sonucu yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı tarafından temyiz edilen hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.