13. Hukuk Dairesi 2016/30287 E. , 2019/12339 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2016/30287 E. , 2019/12339 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla)



Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR
Davacı, davalı ile 21/05/2014 tarihli ... yetiştirme sözleşmesi yaptıklarını, sözleşme gereği 06/06/2014 tarihinde davalıya teslim ettikleri fideler ile ekiminin gerçekleştiğini, ürün ekim avansı olarak 15/05/2014 tarihinde 4.000,00 TL ödendiğini, teknik personelin temmuz ayında denetime çıktığı sırada davalının üzerine düşen edimleri yerine getirmediğini, ürünlerin bakımını yapmadığını gördüklerinden bu hususun da Sulh Hukuk Mahkemesinde tespitini yaptırdıklarını, yine sözleşmenin 9. maddesine göre de ihtar çekildiğini, davalının buna rağmen yükümlülüğünü yerine getirmediğini, bu nedenle de zarara uğradığını belirterek sözleşmenin 7. maddesi gereğince yazılı olan 120.000 TL cezai şartı, davalıya ve onun adına üçüncü kişilere yaptığı ödemeler olan fide bedeli ile 4.000,00 TL avans olmak üzere toplam 133.105,37 TL'nin yasal faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
Davalı; ilk ekim avansının geç ve domates fideleriyle birlikte aynı gün gönderildiğini ve o tarihte çok yağan yağmurlardan dolayı yerlerini hazırlamanın mümkün olmadığını, kuru da olsa mümkün olmayacağını, fide zayıatı sebebiyle de eksik kalan yerlere ticari domates dikmek zorunda kaldığını, 15 dönüm çeri dikilebildiğini, bilgi, ilaç, gübre bakım desteği verilmediğini, hasat avansı gönderilmediğini, ara çapalama işinin de yağışlardan dolayı geciktiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Uyuşmazlık, tarafların imzaladıkları 21/05/2014 tarihli ... Yetiştirme Sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri hususundan kaynaklanmaktadır. Buna göre davacı, domates fidesini temin ve ürün ekim avansı verilmesi borcu; davalı da, belirlenen şart ve niteliklerdeki ürünü davacı için yetiştirip teslim etme borcu altındadır. Davalının, ilk ekim avansının geç ve domates fideleriyle birlikte aynı gün gönderilmesi nedeni ile ve o tarihte yağan yağmurlardan dolayı yerlerini hazırlamanın mümkün olmadığını savunması nedeniyle Mahkemece, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Genel Müdürlüğüne yazı yazılarak belirtilen tarihlerdeki günlük yağış ve hadise devam saatlerinin sinoptik kayıtlarını dosya arasına alınmıştır. Yine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne yazılan müzekkere ile 2014 yılına ait ... ortalama üretim miktarı sorulmuş ve gelen cevabi yazı ile birlikte çeri domatesinin bölgede mutad olarak üretiminin yapılmaması nedeniyle yıllar itibari ile hazırlanan mutad ürün listesinde yer almadığının tespit edildiğine değinilmiştir. Bu yazılara dayanılarak, davacı şirketin söz konusu ürünün yetiştirilebilme alanlarının, toprak yapısının, ikliminin,tohum ve çimlenme özellikleri, ekim-dikimi, gübreleme, sulama vs gibi hususların ürün yetiştirmeye uygun olup olmadığı hususunda gerekli araştırma ve özenin yapılmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, 6100 sayılı HMK’nun 266. maddesine göre, Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir.
Uyuşmazlığın çözümünde, bilimsel teknik inceleme gerektiği açıktır. Ne var ki bilimsel inceleme gerektirmesine rağmen Mahkemece bilirkişi raporu alınmadan, gelen cevabi yazılar üzerine bilimsel olmayan değerlendirilmeler yapılmak suretiyle hüküm kurulmuştur, bu husus açıkça hatalıdır. O halde, mahkemece, bu konuda rapor düzenlemeye ehil ve donanımlı 3 kişilik, ... mühendisi bilirkişi heyetinden, özellikle yağış nedeniyle fidelerin ekilip ekilemeyeceği, ekilemeyecekse ne kadar süre ve ne şekilde muhafaza edilebileceği, yine ürünün istenen vasıf ve miktarda elde edilememesinin nedenlerinin, tarafların diğer iddia ve savunmaları ile yargılama sırasında alınan yazıların da değerlendirilmesi suretiyle açıklayıcı, taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Davacının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenle hükmün BOZULMASINA, 2. bent gereğince davacının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan 29,20 TL harcın davacı iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.