13. Hukuk Dairesi 2016/12210 E. , 2019/12016 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2016/12210 E. , 2019/12016 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
DAVACI KARŞI DAVALI : ...
DAVALI KARŞI DAVACI : ...

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne karşı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı-karşı davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, 01.01.2004 tarihli sözleşmeyle halen faal olan hastanenin kardiyoloji bölümünün işletilmesinin ve gelirinin paylaşılmasının kararlaştırıldığını, davalının SGK'dan tahsil edilen geliri sözleşmeye uygun olarak paylaşmadığını, ilgili dönemlere ilişkin hasta faturaları ibraz edilmesine rağmen davalının ödemeleri süresinde yapmadığını, sözleşmeden doğan alacağın tahsili amacıyla icra takibine girişildiğini ve davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek; icra takibine vaki itirazın iptaline ve %40 icra inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.
Davalı, imzalanan sözleşme gereğince kardiyoloji bölümünün davacı tarafından işletildiğini, davacının alacağının olmadığını ve halen borçlu olduğunu, takas, mahsup taleplerinin olduğunu ve borcunun olmadığını savunarak, davanın reddini dilemiş ve karşı dava açarak sözleşmeden doğan alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
Mahkemece, asıl davanın kısmen kabulüne, takibin 272.378.27 TL üzerinden devamına, davalının takas mahsup talebinin ve karşı davasının reddine dair kararın temyizi üzerine Dairemizce hükmün bozulmasına karar verilmiş; mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda, asıl davanın kısmen kabulü ile, ... 2. İcra Müdürlüğünün 2007/7412 esas sayılı dosyasındaki takibin 272.378,27 TL asıl alacak üzerinden takip tarihinden itibaren değişen oranlarda yasal faizi ile birlikte icra takip giderleri ve vekalet ücreti ile birlikte tahsiline imkan verecek şekilde takibin devamına; fazlaya ilişkin istemin reddine; kabule göre %40 tazminat tutarı 108.951,30 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine; davalının takas ve mahsup talebinin reddine; karşı davanın reddine karar verilmiş; hüküm davalı-karşı davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dairemizin 18.11.2014 tarih, 2013/26726 Esas, 2014/36158 Karar sayılı ilamı ile “mahkemece, davalının cevap ve karşı dava dilekçesinin süresinde olduğu gözetilerek cevap dilekçesiyle açıklanan takas ve mahsup talebi ile harcı yatırılarak ayrı bir dava dilekçesiyle açılan karşı davanın dinlenilerek bu hususlara ilişkin taraf delilleri toplanarak gerekirse uzman bilirkişi heyetinden taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi“ gerekçesiyle hükmün bozulması üzerine, mahkemece, bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yargılamaya devam olunmuştur. HMK 31. maddesinde “Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.“ şeklinde düzelenme yer almaktadır. Somut uyuşmazlıkta, davalı cevap dilekçesinde takas mahsup talebinde bulunmuş ancak bu talepleri yönünden bir açıklama yapmamış, karşı dava olarak da takas ve mahsup işleminden sonra oluşan ve cevap dilekçesinde izah ettikleri alacak kalemlerini talep etmiştir. Hal böyle olunca mahkemece, öncelikle davalı-karşı davacının asıl davaya yönelik takas, mahsup talepleri ile karşı davadaki talepleri (mahsup ve takastaki aynı talepler) yönünden açıklama istenmeden yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
2-Taraflar arasında 01.01.2004 tarihli sözleşmenin imzalandığı ve sözleşmenin 5 yıl süre ile geçerli olduğu konusunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmamaktadır. Davacı, asıl davada sözleşmeye konu hizmetleri yerine getirip karşılığında fatura düzenlediğini, ancak fatura bedellerinin ödenmediğini iddia etmektedir. Davalı taraf, davacı tarafın sözleşmeye aykırı davrandığını, bu nedenle SGK ile olan hizmet sözleşmenin feshedildiğini savunmuştur. Dosyanın incelenmesinde, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı ... İşleri Genel Müd. ... ... İşleri İl Müd. 16.08.2007 tarihli yazısı ile “..rapora konu olan incelemeler çerçevesinde ismi geçen hastane tarafından kurumumuza gönderilen tüm kardiyoloji ve KVC branş faturaları incelenmiş ise de; sözleşme feshini gerektirir nitelikte tespitler kardiyoloji branşı ile ilgili faturalarda yapılmıştır. Söz konusu merkezin Kurumumuzu zarara uğratma kastı bu şekilde ortaya konulunca aynı kastın değişik branş faturaları ile ayrıca ispatına gerek görülmemiş ve incelemeler sonlandırılarak rapora bağlanmıştır. Bu esnada ismi geçen merkez ile aramızda imzalanan sözleşmenin bir adet olduğu ve fesih ile ilgili maddelerin de sözleşme kapsamındaki tüm branşlar dahil olmak üzere feshi kastedilmiştir.” şeklinde yazısı ile SSK ... ... İşleri İl Müdürlüğünün 13.04.2007 tarihli yazısı ile; merkezce yapılan işlemin ... hizmetleri sözleşmesinin 5.1.2. maddesini ihlal ettiği kanaatine varıldığından Kardiyoloji branşındaki sözleşmenin fesih edilmesinin uygun görüldüğünün bildirildiği, davalı-karşı davacının Kurum ile sözleşmesinin 5.1.1 maddesi uyarınca feshedildiği, yine 10.04.2007 tarihli yazı ile de sözleşmenin 5.1.1. maddesinin ihlali nedeniyle Kalp ve Damar Cerrahisi sözleşmesinin feshedilmesinin uygun görüldüğü, 22.08.2007 tarihli yazı ile hastaneye sözleşmenin feshedilmesine neden olan fiiller için cezai işlem uygulandığı, 19.04.2007 tarihinde ... tarafından İl ... Müdürlüğüne verilen dilekçe ile de hastane ruhsatından bazı branşların çıkarılmasına ve yeni içeriği ile ruhsatın geçerli olduğuna dair belge talebinde bulunulduğu, İl ... Müdürlüğünün 23.05.2009 tarih ve 1486 sayılı oluru ile ruhsattan çıkarılmasının uygun görüldüğü ve faaliyet izin belgesinin çıkarıldığı görülmüştür. Mahkemece, SGK'dan ve İl ... Müdürlüğünden gelen cevap yazıları ile davalıya ait hastanenin ruhsatının Özel Hastaneler Yönetmeliğinden Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik uyarınca iptal edildiği, hastanenin yalnız kalp damar cerrahisi ve kardiyoloji değil ayrıca üroloji, beyin ve sinir cerrahisi uzmanlık dallarının da ruhsattan çıkarılmasına karar verildiği, SGK tarafından sözleşmenin feshi ve teminat mektuplarının davacının kusuru nedeniyle gerçekleştiğinin karşı davacı tarafından ispatı gerekirken, bu yönde bir delil bildirilmemesi nedeniyle SGK ile olan sözleşmenin feshi sebebine dayalı zarara yönelik karşılık davanın reddine karar verilmiş ancak yukarıda açıklanan fesih yazıları mahkemece dikkate alınmamıştır. O halde mahkemece, dosya içerisinde yer alan tüm belgeler ve taraflarca imzalanan sözleşmenin ilgili hükümleri birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
3-15.07.2009 tarihli bilirkişi raporunda, her iki tarafın da ticari defterleri incelenmek suretiyle; 'taraflar arasında ticari bir ilişkinin mevcut olduğu ve iddia konusu olan faturalar ile muhteviyatı hizmetlerin davalı tarafa teslim edildiği, tarafların ticari defterleri, davacı tarafın davalı adına düzenlediği faturalar yönünden birbirini teyit ettiği, bu nedenle taraflar arasındaki sözleşme gereğince davacı adına tahakkuk eden hakedişler ile ilgili bir ihtilafın olmadığı, davacı tarafın ticari defterlerine göre, takip tarihi itibariyle davacı tarafın davalı şirketten 307.932,56 TL alacağının olduğu, dava konusu faturaların bedelinin toplamının ise 272.378,07 TL. olduğu, bu fatura bedellerinin davacı şirketin ticari defterlerindeki 307.932,56 TL. tutarındaki alacağın içine dahil olduğu, davalı tarafın ticari defterlerine göre, takip tarihi itibariyle davalı tarafın 126.538,65 TL. tutarında davacı şirkete borcunun olduğu, davalı tarafın ticari defterlerinde takip tarihinden sonra ödemelerin kayıtlı olduğu, bu ödeme kayıtlarından sonra davacı şirkete borcunun olmadığı, aksine 140.410,21 TL tutarında alacağının kayıtlı olduğu, davalı taraf ticari defterlerinde kayıtlı olup da, davacı şirketin ticari defterlerinde kayıtlı olmayan ödeme kayıtlarını davalı tarafın tevsik edici belgelerle ispatlamakla mükellef olduğu,' şeklinde kanaat bildirilmiştir. Rapora itiraz edilmesi üzerine alınan ek rapor sonucunda aynı görüşü bildirilmiştir. 13.09.2012 tarihli bilirkişi kurulu ek raporunda ise; tarafların ticari defterleri ile sözleşme maddeleri incelenmek suretiyle; karşı davacının iddiası ile davacı-karşı davalı alacağından mahsup ettiği miktarın, davalı-karşı davacının SGK dan olan alacağından ceza, teminat kesintisi vb. adla yapılan kesintiler toplamının 448.342,74 TL olduğunun hesaplandığı, davacı-karşı davalı kayıtlarında olmayan ceza kesintileri dışındaki davalı-karşı davacıdan olan alacağının 307.932,56 TL olduğu, bu tutardan SGK kesintileri olan 448.342.74,00 TL'nin düşülmesiyle davacı-karşı davalının, davalı-karşı davacıya olan borcunun 140.410,19 TL olduğu şeklinde kanaat belirtilmiştir.
Hal böyle olunca, mahkemece gerektiğinde konusunda uzman bilirkişi kurulundan yeniden rapor alınmak suretiyle, taraflar arasında düzenlenen sözleşme hükümleri, tarafların sözleşme hükümlerine göre hakları ve yükümlülükleri, sözleşmenin fesih nedenleri ve bu nedenle SGK tarafından uygulanan cezai işlemler de dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1), (2), (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın davalı-karşı davacıya iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.