13. Hukuk Dairesi 2017/1113 E. , 2019/7409 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2017/1113 E. , 2019/7409 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi (Denizcilik İhsitas Mahkemesi Sıfatıyla)

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmiş ise de, dava miktar itibariyle duruşmaya tabi olmadığından bu isteğin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı, davalı şirket nezdinde 07.09.2008 tarihinde belirsiz süreli hizmet akdi ile işe başladığını askere gideceği nedeni ile 14.05.2014 tarihinde davalıya dilekçe yazarak 01.06.2014 tarihinde işten ayrılacağını bildirdiğini, tüm çalışması boyunca sadece 30 gün yıllık izin kullandığını, dini ve milli bayramlarda, hafta sonlarında genel tatillerde çalıştığını ve fazla mesai yaptığını, ancak bu çalışmalarının ücretlerinin ödenmediğini, zorunlu askerlik görevi nedeni ile işi bıraktığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 500,00 TL Kıdem Tazminatı, 2.000,00 TL Fazla Çalışma Ücreti, 100,00 TL Yıllık İzin Ücreti, 500,00 TL U.B.G.T günleri ücreti, 900,00 TL Hafta Tatili Ücreti olmak üzere toplam 4.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile UBGT alacağının kabulü ile net 1.467,44 TL UBGT alacağının 500,00 TL'sinin dava tarihinden itibaren, bakiyesinin ıslah tarihi olan 22/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, davacının fazla çalışma alacağı talebinin kısmen kabulü ile, net 18.537,62 TL alacağın 2.000,00 TL'sinin dava tarihinden, bakiyesinin ıslah tarihi olan 22/06/2015 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, yıllık ücretli izin alacağı talebinin kabulü ile 2.199,31 TL alacağın 100,00 TL sinin dava tarihinden, bakiyesinin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine, yasal kesintilerin infazda değerlendirilmesine, kıdem tazminatı ve hafta tatili ücret alacağı taleplerinin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, yabancı bayrak taşıyan gemide iş akdiyle çalışan davacıya ödenmeyen işçilik alacaklarının tahsili istemine ilişkindir. Davacı, davalı şirketin işleteni olduğu gemilerde yağcı olarak çalıştığını ve iş sözleşmesinin kendisince feshedildiğini belirterek, kıdem tazminatı ile izin, fazla çalışma, hafta ve genel tatil alacaklarını istemiştir. Davalı davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, davacının çalıştığı gemilerin ticaret gemisi niteliğinde olduğu gerekçesiyle taraflar arasındaki uyuşmazlığa Denizcilik İhtisas Mahkemesi sıfatıyla bakılmış, ancak Borçlar Kanununun hükümleri esas alınarak düzenlenen bilirkişi raporunu hükme esas alarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Uyuşmazlık öncelikle, yabancı bayraklı gemide iş akdiyle çalışan gemi adamının işçilik alacaklarının Deniz İş Kanunu kapsamında kalıp kalmadığı noktasında toplanmaktadır. Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup mahkemece kendiliğinden dikkate alınmalıdır. Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının işçilik alacakları Türk Borçlar Kanunu hükümleri doğrultusunda belirlenmiş ise de, mahkemece davaya Denizcilik ihtisas Mahkemesi Sıfatıyla bakılmıştır. 854 sayılı Deniz İş Kanunu'nun 1. maddesine göre denizlerde göllerde ve akarsularda Türk bayrağını taşıyan yüz veya daha yukarı grostonilatoluk gemilerde bir hizmet akti ile çalışan gemi adamları ve bunların işverenleri hakkında bu kanun uygulanır. Diğer bir deyişle Deniz İş Kanunu kapsamında olmanın ön koşulu hizmet akti ile çalışılan geminin Türk bayrağı taşımasıdır. Anılan Kanun'un 46. maddesine göre “Bu kanun (Deniz İş Kanunu) kapsamına giren gemi adamlarıyla bunların işveren veya işveren vekilleri arasında bu kanundan veya hizmet akdinden doğan davalar hakkında, 5521 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Davacının yabancı bayraklı gemide çalıştığı gözetildiğinde, yukarıda yapılan açıklamalar ışığında işçilik alacaklarının belirlenmesinde 6098 Sayılı TBK.’nun veya (818 sayılı Borçlar Kanunu) uygulanması hususu da gözetildiğinde Denizcilik İhtisas Mahkemesi'nin görev alanın tayininde davanın değeri önemli olmayıp, uyuşmazlığın deniz ticaretinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı esas alınır. Somut olayda, dava tarihinde, genel mahkemeler görevli olduğundan, Denizcilik İhtisas Mahkemesi sıfatıyla davaya bakan mahkemece, açıklanan düzenleme gereğince, genel mahkeme olarak davanın esasının çözümlenmesi gerekirken, uyuşmazlığın Denizcilik İhtisas Mahkemesi sıfatıyla çözümlenmesi doğru olmamıştır. Mahkemece, açıklanan hususlar göz ardı edilerek yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
2-Bozma nedenine göre, davalının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, 2. bentte açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.