13. Hukuk Dairesi 2016/16698 E. , 2019/6396 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2016/16698 E. , 2019/6396 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

K A R A R

Davacı ile davalı borçlu kurum arasında 185 kalem ilaç ihalesinin alımı neticesinde yapılan 08.11.2013 tarihli sözleşme gereği, davalıya taahhüt edilen ilaçların teslimini eksiksiz olarak yapıldığını, sözleşmenin 6.ve 7 md.sine göre 307.086,76 TL olan ödemelerin yapılması için ... 4. Noterliğinden 04.08.2014 tarihli ihtarname çekildiğini, ancak ihtarnamenin ilgilisine tebliğinden sonra kurumun şu an için ödeme yapmayacaklarını bildirdiklerini, sözleşmenin 12.2.2 md.de ‘İdare, muayene ve kabul Komisyonunca kabul raporu düzenlenmesinden itibaren yüklenicinin yazılı talebi üzerine en geç 300 gün içinde yükleniciye veya vekiline ödemeyi yapacaktır.’ denmekte olduğunu yani 300 günlük süre içerisinde yapılan yazılı taleple beraber ödemenin yapılmış olması gerektiğini, ayrıca ‘Mal Alımları Denetim, Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmelik’ md.25 e göre de davacı firmanın ilaçları eksiksiz ve kusursuz teslim etmesi ile beraber idarenin teslim edilen ilaçların uygun olduğunu kaşe ve imza altına aldığını bunun ödemenin gerçekleştirilmesi için yeterli olduğunu, ‘uygundur’ ibaresi düşülerek uygunluğunun kabul edilmesinin 300 günlük ödeme süresine dahil olduğunu belirterek, 28/10/2014 tarihinde ... 1.İcra Müdürlüğü'nün 2014/14284 esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali ile takip konusu alacağın %20'sinden az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu 909190-909191 nolu iki fatura bedelinin takipten önce ödendiğini, vade süresinin fatura tarihinden itibaren değil muhasebe kayıtlarına alınma tarihinden itibaren başladığını belirterek, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davacı tarafından icra takibinin sözleşmede belirtilen 300 günlük sürenin ardından başlatıldığı, davalı idarece 2.246,40 TL ve 2.652,48 TL bedelli faturalar (909190-909191) için 25/06/2014 tarihinde davacıya 4.498,88 TL ödeme yapıldığı belirterek, davalı borçlunun ... 1.İcra Dairesinin 2014/14284 Esas sayılı takip dosyasına yaptığı itirazın kısmen iptali ile 302.187,88 TL asıl alacak üzerinden icra takibine kaldığı yerden devam olunmasına, davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine, dava konusu alacak yargılamayı gerektirdiğinden davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı, davalı ile imzalanan 08.11.2013 tarihli sözleşme gereği 307.086,76 TL bedelin ödenmediğinden bahisle yaptığı takibe itirazın iptalini istemiş, davalı ise ödemeyi yaptığını savunarak, temyiz dilekçesine davacının icra takibine konu ettiği 307.086,76 TL alacağın ödenmeyen 302.187,88 TL’lik kısmının ödendiğine ilişkin cari kart raporu eklemiş, davacı şirkete ödenmiş faturaların da takip konusu yapıldığını belirtmiştir. Söz konusu belge incelendiğinde; üzerinde herhangi bir imza taşımayan ‘cari kart raporu’ adı altında sunulan belgede fatura tutarları, faturaların ödeme tarihleri,vergi ve detay numaraları gibi ayrıntılara yer verildiği, dava konusu faturaları da içeren bir kısım faturanın ödendiğinin yazılı olduğu anlaşılmaktadır. Davalının, bu belge ile 302.187,88 TL ödediği savunması ödeme defi niteliğinde olup, borcu söndüren sebeplerdendir ve davanın her aşamasında ileri sürülmesi mümkündür. O halde, mahkemece, davalının dile getirdiği ödeme savunması üzerinde durularak, ilgili belge değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, bu yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, mahkemece, davalının dile getirdiği ödeme savunması üzerinde durularak, ilgili deliller toplandıktan sonra konusunda uzman bilirkişiden bu hususta rapor da alınarak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, bu yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 3708 Sayılı Yasa ile değişik 56/b maddesi delaletiyle 492 sayılı Harçlar Kanununun 13/j maddesi uyarınca üniversiteler harçtan muaftır. Davalı Üniversite haçtan muaf olduğu halde harçtan sorumlu tutulması da usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
3-Davacının temyizi yönünden; İİK’nın 67. maddesinin 2.fıkrası hükmünce, icra - inkar tazminatına hükmedilebilmesi için borçlunun takip sırasında ödeme emrine itiraz etmesi ve alacaklının alacağını mahkemede dava ederek haklı çıkması gerekir. Burada borçlunun kötüniyetli itiraz etmiş bulunması yasal koşullardan değildir. İnkar tazminatı, aleyhinde yapılan icra kovuşturmasını itiraz ile durduran ve işin itirazla çabuk bitirilmesine engel olan borçluya karşı konulmuş bir yaptırımdır. Bunlardan ayrı, alacağın likit ve belli olması gerekir. Daha geniş bir açıklama ile borçlu tarafından alacağın gerçek miktarı belli, sabit ve belirlenmek için bütün unsurlar bilinmesi mümkün nitelikle olması yeterlidir. Borçlu yalnız başına ne kadar borçlu olduğunu tespit edebilir durumda ise, alacağın likit ve muayyen olduğunun kabulü zorunludur. Öte yandan, alacağın muhakkak bir belgeye bağlı olması da şart değildir. Açıklanan yasal kuralların ışığında kabul edilen alacak değerlendirildiğinde, borçlu yalnız başına ne kadar borçlu olduğunu tespit edebilecek konumda bulunması nedeniyle alacağın likit ve muayyen nitelikte olduğunun kabulü gerekir. Hal böyle olunca, davacı yararına icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerekirken, mahkemece, değinilen bu yön gözardı edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda 1. ve 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 3. bentte açıklanan nedenle temyiz olunan hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan 29,20 TL harcın istek halinde davacıya iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.