13. Hukuk Dairesi 2020/1640 E. , 2020/4046 K.

[İctihat]

13. Hukuk Dairesi 2020/1640 E. , 2020/4046 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, davalılardan ...'i açılacak olan alacak davasında kendisini temsil etmesi için vekil tayin ettiğini, davanın kısmen kabul ile sonuçlanarak, 41.172.00,00 TL'nin faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verildiğini, anılan alacağın tahsili için icra takibi başlatıldığını, davalı ...'in diğer davalı ...'e yetki belgesi verdiğini, davalıların, kısmi ödeme yapan davalıları ibra ettiğini alacağın tahsilini imkansız hale getirdiklerini, tahsil edilen alacağın yalnızca 30.000,00 TL'lik kısmını kendisine verdiklerini, bakiye alacağın tahsili için başlatılan icra takibinin davalının itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek; davalıların itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, davalı yanın 4. İcra Müdürlüğünün 2012/2802 takip sayılı dosyaya vaki itirazından 82.399,92 TL asıl alacak 10.514,04 TL faiz olmak üzere toplam 92.815,71 TL'lik kısma ilişkin itirazın iptaline, takibin devamına karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davacı, bakiye alacağın tahsili için davalılar hakkında icra takibi başlatmış, davalı- borçlular tarafından takibe itiraz edilmesi üzerine duran takibin devamını sağlamak amacıyla iş bu itirazın iptali davası açılmış, dava dilekçesinin harca esas değer bölümünde 82.000,00 TL asıl alacak gösterilerek bu miktar üzerinden peşin harç yatırılmış, ancak sonuç ve istem bölümünde 'Dava konusu icra takibine yönelik itirazın iptali ile takibin devamına' denilerek takipte talep edilen işlemiş faizi de kapsayacak biçimde istemde bulunulmuştur. Mahkemece, dava dilekçesinin sonuç ve istem bölümündeki bu talep gözetilerek davanın kısmen kabul ve kısmen reddine karar verilmiş, somut olay bakımından sağlıklı bir çözüme ulaşılabilmesi için öncelikle davacının talebinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Bu durumda mahkemece hakimin aydınlatma ödevi (HMK.'nun 31) çerçevesinde davacıya davası açıklattırılarak davanın harca esas değer bölümünde belirtilen asıl alacağa yönelik olduğunun saptanması halinde dava edilmeyen faiz hakkında hüküm tesis edilemeyeceğinin gözetilmesi, davanın, dava dilekçesinin sonuç ve istem bölümünde olduğu gibi takip talebindeki asıl alacak ve işlemiş faiz toplamına yönelik olduğunun belirlenmesi halinde ise 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 32. maddesi uyarınca eksik peşin harç tamamlattırılarak yargılamaya devam edilip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu yönler gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

2-6100 sayılı HMK.’nun “taleple bağlılık ilkesi” başlıklı 26/1 maddesinde hâkimin tarafların talep sonuçlarıyla bağlı olduğu ve talepten fazlasına veya başka bir şeye karar veremeyeceği hüküm altına alınmıştır. Sözü edilen yasa maddesi uyarınca, mahkemenin talepten başka bir şeye karar vermesi mümkün bulunmamaktadır.
Somut olayda, davacı açtığı itirazın iptali davasında asıl alacak olarak 82.000,00 TL ve işlemiş faize yönelik itirazın iptalini istemiştir. Davacının ıslah talebinin de olmadığı gözetildiğinde mahkemece, dava dilekçesindeki talep çerçevesinde inceleme ve değerlendirme yapılarak karar verilmesi gerekirken, 82.399.92 TL asıl alacak üzerinden karar verilmesi suretiyle talep aşımı yapılmış olması hatalıdır. Sözü edilen yasa maddesi uyarınca, mahkemenin talepten başka bir şeye karar vermesi mümkün bulunmamaktadır. O halde mahkemece, davacının talebi yönünde inceleme ve araştırma yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
3-Davacı, davalılar hakkında başlattığı takipte işlemiş faiz talebinde bulunmuştur. Mahkemece, davalı yanın 4. İcra Müdürlüğünün 2012/2802 takip sayılı dosyaya vaki itirazından 82.399,92 TL asıl alacak 10.514,04 TL faiz olmak üzere toplam 92.815,71 TL'lik kısma ilişkin itirazın iptaline karar verilmiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 117. maddesi uyarınca, muaccel bir borcun borçlusu alacaklının ihtarı ile mütemerrit olur. Davacının takip başlatılmadan önce davalıya ihtar çekerek mütemerrit duruma düşürüp düşürmediği araştırılarak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.
4-Bozma nedenine göre davalıların sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1., 2., 3. bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın BOZULMASINA, 4. bentte açıklanan nedenle davalıların sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına,
peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/06/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.