14. Hukuk Dairesi 2016/441 E. , 2018/5343 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2016/441 E. , 2018/5343 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 18.08.2011 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkına dayalı ... iptali ve tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 17.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, önalım hakkına dayalı ... iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davalı, davanın süre geçtikten sonra açıldığından bahisle davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, hissedar malikler tarafından ikiz olarak yapılmış ev yapısı olduğu, sınırlarının arazi üzerinde taşlarla ayrıldığı, bina yapısı ve kullanım biçiminin bilirkişilerce ayrıntılı olarak belirlendiği eylemli bir kullanımın söz konusu olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK'nın 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.
Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece re'sen göz önünde bulundurulması gerekir.
TMK’nın 733/3 maddesi gereğince üç aylık hak düşürücü sürenin başlaması için öğrenme yeterli olmayıp yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak ... iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6-358 E, 470 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır.
Somut olaya gelince, 20.09.2010 düzenleme tarihli ihtarname ile dava konusu 2817 parsel sayılı taşınmazda yer alan miras hak ve hisselerinin tamamının ...'a devredileceğinin dava dışı satıcılar ..., ..., ... ve ... tarafından davacı ...'a 23.09.2010 tarihinde bildirildiği, önalım davasının davacı tarafından 18.08.2011 tarihinde 3 aylık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, her ne kadar taşınmazda fiili taksim olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ise de; yukarıda belirtildiği üzere önalım hakkı esasen bildirim tarihinden itibaren 3 aylık hak düşürücü süre geçtikten sonra kullanıldığından mahkemece davanın bu gerekçeyle reddi gerekmektedir.
Ancak, hüküm sonuç itibarı ile doğru olduğundan HUMK'nun 438/son maddesi uyarınca hükmün gerekçesinin açıklandığı şekilde değiştirilerek düzeltilmesine ve kararın düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün gerekçesinin yukarıdaki şekilde DEĞİŞTİRİLEREK ve DÜZELTİLMİŞ bu gerekçe ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.09.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.