14. Hukuk Dairesi 2015/14541 E. , 2018/3781 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2015/14541 E. , 2018/3781 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 05.01.2010 gününde verilen dilekçe ile TMK 724. maddesi gereğince temliken tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 17.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.05.2018 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Dava, iyiniyetli tarafın Türk Medeni Kanununun 724. maddesi gereğince, arazinin mülkiyetinin malzeme sahibine verilmesi istemine ilişkindir.

Davacı, babası olan davalının mülkiyetinde bulunan ... İli,... İlçesi, ...Mahallesi, 604 parsel üzerine babasının muvafakatı ile bina inşa ettirdiğini, o tarihten bugüne kadar taşınmazın zilyedi olduğunu, belirlenecek bedel karşılığında adına tapuda tescil edilmesini talep etmiştir.
TMK’nın 684 ve 718. maddeleri hükümleri gereğince yapı, üzerinde bulunduğu taşınmazın mütemmim cüzü (tamamlayıcı parçası) haline gelir ve o taşınmazın mülkiyetine tabi olur. Ancak, yasa koyucu somut olaydaki taşınmazların durumunu genel hükümlere bırakmamış, bu konumdaki taşınmazların maliki ile yapıyı yapan kişi arasındaki ilişkiyi TMK’nın 722, 723. ve 724. maddelerinde özel olarak düzenlemiştir. Uyuşmazlığın bu kapsamda değerlendirilmesi gerekecektir.
Bir kimsenin kendi malzemesi ile başkasının tapulu taşınmazına sürekli, esaslı ve mütemmim cüzü (tamamlayıcı parçası) niteliğinde yapı yapması halinde malzeme sahibinin iyiniyetli olması yanında diğer bazı koşullar da mevcutsa malzeme sahibi yapının bulunduğu alan ile yapının kullanılması için zorunlu arazi parçasının tescilini mülkiyet hakkı sahibinden isteyebilir.
TMK’nın 724. maddesinde yapı sahibine tanınan bu hak, kişisel hak niteliğinde olup, bina sahibi ve onun külli halefleri tarafından, inşaat yapılırken taşınmazın maliki kim ise ona ya da onun külli haleflerine karşı ileri sürülebilir. Hemen belirtmek gerekir ki, taşınmaza sonradan malik olan kişiye karşı da bu kişisel hak ancak yapı sahibini bu haktan mahrum bırakmak amacıyla arsa sahibi ile el ve işbirliği içinde olduğu iddiasıyla ileri sürülebilir.
Malzeme sahibinin TMK’nın 724. maddesine dayanarak tescil talebinde bulunabilmesi bazı koşulların varlığına bağlıdır;
a) Birinci koşul, malzeme sahibinin iyiniyetli olmasıdır.
TMK’nın 724. maddesi hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, taşınmaz mülkiyetinin yapı sahibine verilebilmesi için öncelikli koşul iyiniyettir. Öngörülen iyiniyetin TMK’nın 3. maddesinde hükme bağlanan sübjektif iyiniyet olduğunda da kuşku yoktur. Bu kural, malzeme sahibinin, elattığı taşınmazın başkasının mülkü olduğunu bilmemesini veya beklenen tüm dikkat ve özeni göstermesine karşılık bilebilecek durumda olmamasını ya da yapıyı yapmakta haklı bir sebebinin bulunmasını ifade eder.
Malzeme sahibinin tescil istemi ile açtığı davada iyiniyetin varlığı iddia ve savunmaya bakılmaksızın mahkemece re’sen araştırılmalıdır. Ne var ki, 14.02.1951 tarihli ve 17/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi olay ve karinelerden, durumun özelliklerine göre kendisinden beklenen dikkat ve özeni göstermemiş olduğu açık bulunan malzeme sahibinin temliken tescil talebinde bulunması mümkün değildir. Çünkü bu gibi durumlarda kötüniyet karşı tarafın ispatı gerekmeden belirlenmiş olur. Ayrıca iyiniyet inşaatın başladığı andan tamamlandığı ana kadar devam etmelidir. (Sübjektif koşul)
İyiniyet koşulunun gerçekleşmediği durumlarda diğer koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılmasına gerek bulunmamaktadır.
b) İkinci koşul, yapı kıymetinin taşınmazın değerinden açıkça fazla olmasıdır. (Objektif koşul)
c) Üçüncü koşul ise yapıyı yapanın (malzeme sahibinin), taşınmaz malikine uygun bir bedel ödemesidir.
d) Yukarıda değinilen üç koşulun yanısıra, yapının bulunduğu arazi parçası davalıya ait taşınmazın bir kısmını kapsıyor ise tescile konu olacak yer, inşaat alanı ile zorunlu kullanım alanını kapsayacağından mahkemece iptal ve tescile karar verebilmek için bu kısmın ana taşınmazdan ifrazının da mümkün olması gereklidir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince; davalı, davaya bir cevap vermemiş ise de yargılama sırasında yapının kendi parası ile yapıldığını savunmuş buna dair tanık isimleri bildirmiştir.... Belediyesinin düzenlediği 18.03.1992 tarihli yapı ruhsatı davacı ... adına verilmiştir. Aynı kurum tarafından verilen 09.12.1993 tarihli yapı kullanma izin belgesinde yapı sahibi davacı olarak gösterilmiştir. Belirtilen her iki resmi belge içeriğinin aksinin aynı güçteki delillerle kanıtlanması gerekmektedir. Resmi belgelerin belirttiği hususların aksi, tanık beyanları ile kanıtlanamaz.
... İş Mahkemesinin 2011/51 Esas sayılı dava dosyası kapsamında bulunan Sosyal Sigortalar Kurumu İşyeri dosyası kapsamından dava konusu yapının inşaatı sırasında davacı yapı sahibi olarak bildirimde bulunmuştur.
Bununla beraber davacı tanıkları yapının davacı tarafından inşa ettirildiğini beyan etmişlerdir.
Tüm dosya kapsamı dikkate alındığında, davacının babası olan davalının muvafakatı ile ve kendi parası ile dava konusu yapıyı inşa ettirip o tarihten bugüne kadar kullandığı anlaşıldığından, yapıyı yaparken iyiniyetli olduğunun kabulü ile yukarıda açıklanan diğer koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılmasından sonra talep hakkında bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Hükmün bu gerekçe ile bozulması gerektiğinden, sayın çoğunluğun onama kararına katılamamaktayız.