14. Hukuk Dairesi 2017/5462 E. , 2018/465 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2017/5462 E. , 2018/465 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 01.07.2009 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 05.05.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra Dairemizin 19.06.2017 günlü mahalline aide kararı sonrası dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davacı adına kayıtlı 86 parsel sayılı taşınmaz lehine davalılar adına kayıtlı dava konusu 407 parsel sayılı taşınmaz üzerinden 4 metre genişliğinde geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, davalı ...'ın temyizi üzerine Dairemizin 10.09.2012 günlü 2012/8896 Esas, 2012/9865 Karar sayılı ilamı ile “...Davacıya ait 86 parsel sayılı taşınmazın genel yola cephesinin olmaması nedeniyle geçit ihtiyacı olduğu sabittir. Ancak mahkemece yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya yeterli görülmemiştir. Şöyle ki, dava konusu 407 parsel sayılı taşınmazın maliklerinden Mehmet Kılınç’ın veraset belgesi dosya içerisinde bulunmadığından tüm mirasçılarının davaya dahil edilip edilmediği denetlenememektedir. Ayrıca tarla niteliğindeki taşınmaz lehine bir tarım aracının geçebileceği genişlikteki 2,5-3 metre yerine bu miktarın aşılarak 4 metre eninde yol verildiği ancak bunun gerekçesinin kararda dayanakları ile birlikte gösterilmediği görülmüştür. Bunların yanında, davanın niteliği gereği yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerekirken davalı tarafa yükletilmesi de isabetsizdir.Diğer taraftan kadastro paftasında olmayan ancak uzman bilirkişi raporunda DSİ’nin kanal ve servis yolu olarak gösterilen yere geçit yolu bağlanmış ise de bu yolun geçit ihtiyacını karşılayıp karşılamadığı, davacının bu yoldan yararlanıp yararlanamayacağı hususunun DSİ Müdürlüğünden sorulmaması da doğru olmamıştır. Mahkemece yukarıda açıklanan ilkeler ve saptanan eksiklikler gözetilerek yeniden yapılacak inceleme ve değerlendirme ile oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiş, davalı ...’ın temyizi üzerine Dairemizin 08.12.2014 tarihli, 2014/8409 Esas, 2014/13991 Karar sayılı ilamıyla “...Somut olayda, kurulan geçitte dönüşü kolaylaştırmak amacıyla sadece iki adet köşeli virajda belirtilen geçit eni aşılabilir ise de geçit güzergahında genişliğin 3 metreyi aşmaması gerekir.Biçerdöver tablalarında olduğu gibi tarım aletlerinin başka bir aracın arkasına bağlanarak veya römorka yüklenerek nakledilmesi mümkün olabileceğinden geçitin genişliğinin tarımsal faaliyet sırasındaki pozisyonu gözetilerek hesaplanması doğru değildir. Bu itibarla hükme esas alınan bilirkişi raporu gerçeği yansıtmamaktadır. Mahkemece, Dairemizin bozma ilamına uyulmasına rağmen bu konuda yeterli olmayan bilirkişi raporuna itibar edilerek Dairemizin yerleşik ilkelerine aykırı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiş, davalı ...’ın karar düzeltme isteği reddedilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kısmen kabulüne; davalılar ..., ..., ... ve ... aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine, ..., ..., ... ve ... dışındaki davalılar aleyhine açılan davanın kabulü ile, 407 parsel parsel sayılı taşınmazdan fen bilirkişisinin 04.01.2016 tarihli raporuna ekli krokide 1 no’lu alternatif olarak kırmızı ile boyalı olarak gösterilen 3 metre eninde, 119,24 metre uzunluğunda, sulama kanalı servis yolu olarak kullanılarak, toplam 369,20m²lik alandan 86 parsel sayılı taşınmaz lehine geçit irtifakı kurulmasına ve fen bilirkişisi raporunun kararın eki sayılmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalı ...’ın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir.
Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır.
Mahkemece, davalılardan ... tarafından yapılan masrafların bu davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesi doğru görülmemiş ise de, belirtilen hususlar kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK'nın 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bent uyarınca hüküm sonucunun 6 no’lu bendinde yer alan “masrafların üzerinde bırakılmasına” sözcüklerinin hükümden çıkarılmasına, yerine “171,00 TL masrafın davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine” ibaresinin eklenmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.01.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.