14. Hukuk Dairesi 2016/11527 E. , 2019/1476 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2016/11527 E. , 2019/1476 K.


'İçtihat Metni'

14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.08.2013 gününde verilen dilekçe ile suya elatmanın önlenmesi talebi üzerine bozmaya uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, suya elatmanın önlenmesi istemine ilişkindir.
Davacılar, köy tüzel kişiliğine ait 129 ada 62 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan köy çeşmesine yakın mesafede davalıların kuyular açmak suretiyle bu suyun tamamen kesilmesine sebebiyet verdiğini ileri sürerek; suya vaki müdahalenin men'ini talep ve dava etmiştir.
Davalıların bir kısmı içme suyu amaçlı bir kısmı ise sulama suyu amaçlı kuyu açtıklarını belirtmişlerdir.
Mahkemece ilk hükümde, davalılar tarafından açılan su kuyularının ne oranda köy çeşmesine etki ettiği ispatlanamadığından davanın reddine karar verilmiş, hükmü, davacılar vekili temyiz etmiş, Dairemizin ilamı ile; 'Somut olaya gelince; dava konusu suyun kadimden beri içme suyu olarak kullanıldığı hatta köy çeşmesi dışında DSİ'nin sondaj yapmak suretiyle kuyu açtığı böylelikle köyün içme ve sulama suyu ihtiyacının karşılandığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu kaynağın çıkış yeri itibariyle genel sulardan olduğu hususu çekişmesizdir. Genel suları, herkesin kadim ya da öncelikli olarak haklarının engellenmemek koşuluyla faydalı ihtiyacı oranında kullanması mümkündür.
Mahkemece tarafların dava konusu suya olan ihtiyaçları, dava konusu kuyuların birbirini etkileme oranı, davalıların kuyularının kapatılması durumunda suyun eski seviyesine gelip gelmeyeceği bilirkişi raporu ile tespit edilmeden karar verilmiştir.
Bu nedenle mahkemece suların en az olduğu dönemde jeoloji, fen ve ziraat bilirkişiler eşliğinde keşif yapılarak öncelikle suyun debisinin ölçülerek davacıların öteden beri suladıkları arazi miktarı veya içme suyu olarak kullandıkları miktar itibariyle (ki bunlardan başka yararlandıkları su ve sular varsa onlar da gözetilerek) bu suya olan ihtiyaçlarının ve köy çeşmesinin sonradan açılan kuyulardan hangi oranda etkilendiği hususları (pompaj v.b. testlerle) tespit edilmesi gerekmektedir. Yapılan bu tespit sonucunda mevcut suyun davacıların öncelikli ihtiyaçlarını karşıladığının anlaşılması halinde ihtiyaç fazlası sudan davalıların yararlanması mümkündür.
Mahkemece, Dairemizin yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda değerlendirme yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir.'' şeklindeki gerekçe ile bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak davanın kabulüne, davalıların dava konusu suya müdahalelerinin meni ile açılan kuyuların kapatılmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ve ... temyiz etmiştir.
Somut olayda; mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan keşifte alınan raporlarda açılan kuyular nedeniyle köy çeşmesinin suyunun kuruduğu bu nedenle kuyuların kapatılması gerektiği bildirilmiştir. Ne var ki; toprak yapısı itibariyle de sondaj kuyularının kapatılmasının suların tekrar köy çeşmesine döneceğinin net olarak saptandığından da söz edilemez. Bu durumda mahkemece suların en az olduğu dönemde jeoloji, fen ve ziraat mühendisinden oluşan heyet eşliğinde keşif yapılarak dava konusu kuyuların kapatılması halinde köy çeşmesine dönüp dönmeyeceğinin saptanması halinde davacıların öteden beri suladıkları arazi miktarı veya içme suyu olarak kullandıkları miktar itibariyle (ki bunlardan başka yararlandıkları su ve sular varsa onlar da gözetilerek) bu suya olan ihtiyaçlarının saptanması, “çoğun içinde az da vardır” kuralı uyarınca gerekirse tarafların ihtiyaçlarını karşılayacak infaza elverişli su rejimi kurulmalıdır. Bu hususlarda değerlendirilme yapılmadan hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de;
1-6100 sayılı HMK’nin 297/2. maddesi gereğince, hükmün sonuç kısmında gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilerek davalıların suya müdahalesinin meni ile su kuyularının kapatılmasına karar verilmiş ise de, hüküm sonucunda hangi davalıya ait hangi taşınmazda bulunan su kuyusunun kapatılacağı belirtilmediği gibi hükme esas alınan bilirkişi raporunun kararın eki sayılmasına da karar verilmemiştir. Bu şekilde kurulan hükmün infaza elverişli olduğundan söz edilemez. Hüküm sonucun infaza elverişli şekilde gösterilmemesi doğru değildir.
2-Her ne kadar mahkemece; sondaj kuyularının tamamının kapatılmasına karar verilmişse de fen bilirkişi raporunda 13 numara ile belirtilen 267 parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan kuyunun dava dışı ... Mermer ve Maden İşletmesi Tic. ve A.Ş adına kayıtlı olduğu, bu taşınmaz hakkında dava açılmadığı, malikinin davada taraf olmadığı anlaşıldığından bu kuyunun da kapatılmasına karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, hükmün belirtilen nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.02.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.