14. Hukuk Dairesi 2016/12690 E. , 2019/5043 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2016/12690 E. , 2019/5043 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalılar aleyhine 06.05.2015 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 31.03.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ..., ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, maliki olduğu 220 ada 109 parsel sayılı taşınmazın ana yola bağlantısının olmadığını belirterek davalılara ait 220 ada 104 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı kurulmasını talep etmiştir.
Davalılardan ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... davayı kabul etmiş; diğer davalılardan ..., ..., ... ve ... davanın reddini savunmuş; diğer davalılar davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, “... İli, ... Köyü 220 ada 104 parselden A harfi ile gösterilen 104,05 m2, C harfi ile gösterilen 38.85 m2 ve 220 ada 110 parselden D harfi ile gösterilen 14.40 m2 yerde davacıya ait 220 ada 109 parsel lehine geçit irtifakı kurularak tapuya kayıt ve tesciline”, karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ..., ... ve ... temyiz etmişlerdir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir. Bu güzergah üzerindeki taşınmazların maliklerine dava dilekçesi ile husumet yöneltilmemiş olması kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığından 6100 sayılı HMK’nin 124. maddesi gereğince dürüstlük kuralına aykırı olmayan bu taraf değişikliği talebi kabul edilerek davacının bu kişilerin harçsız olarak davaya katılmalarını sağlamasına imkan verilmelidir.
Yukarıdaki ilkeler ışığında somut olaya gelince; aleyhine geçit hakkı kurulması istenen 220 ada 104 parsel sayılı taşınmazın UYAP sisteminden alınan tapu kaydında, paylı mülkiyete tabi olan taşınmazın 15/96 payının ... ’a; 3/96 payının ... ’a ait olduğu ortadayken adı geçen paydaşların davada taraf olarak gösterilmediği anlaşılmıştır.
Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş; taşınmazda yukarıda adı geçen tapu kayıt malikleri sağ iseler kendilerinin, ölü iseler ibraz edilecek mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya dahil edilmesi, taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekirken, bu hususun gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılardan ..., ... ve ...’un temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.06.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.