14. Hukuk Dairesi 2020/2078 E. , 2020/8386 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2020/2078 E. , 2020/8386 K.


'İçtihat Metni'

İstanbul Anadolu 13. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 05.02.2020 gün ve 2019/1753 Esas- 2020/1290 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, ...İlçesi, 401 ada 15 parsel sayılı taşınmazda bulunan 1 numaralı bağımsız bölümünün 2/4 payının davacı ..., 1/4 payının davacı ..., 1/4 payının da ... adına kayıtlı iken, ...'nun taşınmazın 1/4 payını 04.03.2013 tarih, 5993 yevmiye nolu resmi senet ile 175.000,00 TL bedelle davalıya sattığını, satışın 10.04.2013 tarihinde noterden tebliğ edildiğini, bedelde muvazaa yapıldığını, bu nedenle gerçek satış bedeli olan 100.000,00 TL ve satış masraflarını mahkemeye depo etmeleri karşılığında davalı adına olan 1/4 payın iptali ile payları oranında önalım hakkına dayalı olarak davacılar adına tescilini istemiştir.
Davalı vekili, davacılar ile taşınmazın tamamının satışı için 675.000,00 TL bedel ile anlaşmış olduklarını, ancak taşınmazın değerinin 900.000,00 TL olduğunu ileri sürerek satıştan vazgeçtiklerini, satıcı ...'nun 1/4 pay bedeli olan 175.000,00 TL'yi banka vasıtası ile ödediğini, şirketin ticari defterine satış bedelinin işlendiğini, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 21.02.2014 tarihli ve 12.02.2015 tarihlerinde yapılan keşifler sonucu birbirleriyle örtüşen bilirkişi raporlarına göre bedelde muvazaa iddiasının ispat edilmesi nedeniyle davanın kabulüne, depo edilen 115.000,00 TL önalım bedelinin davalıya ödenmesine dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 28.03.2017 günlü, 2016/17494 Esas ve 2017/2471 Karar sayılı ilamıyla; '.... Davacı, satış sözleşmesinin tarafı olmadığından bedelde muvazaa iddiasını tanık dahil her türlü delil ile kanıtlayabilir. Duruşma sırasında dinlenen davacı tanıklarının satış bedeli ve ne şekilde ödendiği konusunda somut bilgisi yoktur. Davalı tanığı ise 21.02.2014 tarihli keşifteki beyanında tapudaki satış bedelinin gerçek olduğunu belirtmiştir. Mahkemece hükme esas alınan ve her iki keşif sonucu düzenlenen bilirkişi kurulu raporlarında, dava konusu payın dava tarihinde 112.500,00 TL değerinde olduğu tespit edilmiş, bu bedel önalım bedeli olarak kabul edilerek masraflar ile birlikte davacıya depo ettirilmiştir. Keşifle belirlenen bedel, bedelde muvazaa iddiasını tek başına kanıtlamaya yeterli olmayıp davacının diğer delillerini doğrulamak bakımından önem taşımaktadır. Dolayısıyla, davacı bedelde muvazaa iddiasını kanıtlayamamıştır. Bu nedenle, mahkemece TMK’nın 734. maddesi uyarınca dava konusu payın 04.03.2013 tarihli 5993 yevmiye nolu resmi senetteki satış bedeli ile ödenmesi zorunlu harç ve masrafın toplamından oluşan önalım bedelinin hükümden önce belirlenecek uygun bir zaman içinde depo edilmesi için davacıya süre verilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir' gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir. Davacılar vekilinin karar düzeltme istemi Dairemizin 08.05.2018 tarihli 2017/3901 Esas ve 2018/3599 Karar sayılı ilamı ile reddedilmiştir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 05.02.2020 günlü 2019/1753 Esas ve 2020/1290 Karar sayılı ilamıyla hükmün onanmasına karar verilmiştir.
Davalı vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
1-Mahkemece yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve Dairemizce de benimsenen mahkeme kararının gerekçesine göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 440. maddesindeki nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin reddi gerekmiştir.
2-Davalı vekilinin diğer karar düzeltme taleplerine gelince;
Önalım hakkı, paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmazdaki payını kısmen veya tamamen üçüncü kişiye satması halinde, diğer paydaşlara, satılan bu payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır.
Önalım hakkının kullanılmasıyla bu hakkı kullanan paydaş ile alıcı arasında kapsam ve şartları satıcı ile davalı arasında yapılan sözleşmenin aynı olan bir satım ilişkisi kurulmuş olur. Önalım bedeli tapuda gösterilen satış bedeli ile davalı tarafından ödenen harç ve masrafların toplamından ibarettir.
Bu bedel aynı zamanda dava değeri olduğundan karar ve ilam harcının hesabında da dikkate alınması gerekir. Dava açıldığı sırada bu harcın yatırılması gerekir. Harcın eksik ödenmesi halinde 492 sayılı Harçlar Kanununun 30. maddesi uyarınca işlem yapılmadan hüküm kurulması halinde vekalet ücretine bu bedel üzerinden hükmedilmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacılar resmi senetteki satış bedeli ile ilgili bedelde muvazaa iddiasında bulunarak dava değerini 100.000,00 TL olarak belirterek önalım nedeniyle tapu iptali ve tescil isteminde bulunmuş, keşfen belirlenen 115.000,00 TL değer üzerinden tamamlama harcı yatırmıştır. Bu durumda bu değer üzerinden davacılar lehine vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken, resmi senette gösterilen miktar üzerinden vekalet ücreti takdir edilmesi doğru görülmemiştir. Hükmün vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onanması gerekirken, maddi hata nedeniyle onandığı bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından davalı vekilinin vekalet ücretine yönelik karar düzeltme talebinin kabulüne, Dairemizin 05.02.2020 tarih, 2019/1753 Esas- 2020/1290 Karar sayılı onama ilamının kaldırılmasına ve hükmün belirtilen gerekçe ile aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle; davalı vekilinin sair karar düzeltme nedenlerinin REDDİNE, (2) numaralı bent uyarınca davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile, onamaya ilişkin Dairemizin 05.02.2020 tarihli 2019/1753 Esas, 2020/1290 Karar sayılı ilamının kısmen KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün 3. bendinde yer alan '16.670,50 TL' ibaresi hükümden çıkartılarak yerine, '11.950,00 TL' ibaresinin eklenmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve DEĞİŞTİRİLMİŞ bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 14.12.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.