14. Hukuk Dairesi 2020/3715 E. , 2020/7496 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2020/3715 E. , 2020/7496 K.


'İçtihat Metni'

14. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.08.2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 15.07.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, 116 ada 8 parsel, 117 ada 25 parsel, 120 ada 112 parsel, 121 ada 191 parsel, 136 ada 76 parsel, 166 ada 46 parsel, 247 ada 1 parsel, 117 ada 26 parsel ve 112 ada 43 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Bir kısım davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile dava konusu 116 ada 8 parsel, 117 ada 25 parsel, 120 ada 112 parsel, 121 ada 191 parsel, 136 ada 76 parsel, 166 ada 46 parsel, 247 ada 1 parsel ve 112 ada 43 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış sureti ile giderilmesine, dava konusu 117 ada 26 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki davanın taraf sıfatı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
6100 sayılı HMK’nın 50. maddesine göre, medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olan herkes davada taraf ehliyetine de sahiptir. Aynı Kanunun 51. maddesine göre de, dava ehliyeti, medeni hakları kullanma ehliyetine göre belirlenir. 4721 sayılı TMK’nın 9. maddesine göre, fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir. Aynı Kanunun 10. maddesine göre de ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 14.01.1976 günlü ve 477/12 sayılı kararına göre, davada taraf olma ehliyeti, medeni haklardan yararlanma hakkının bir sonucudur. Kısıtlanan kimse; medeni hakları kullanma ehliyetinden yoksun bulunması nedeniyle her ne kadar kendisi dava açamaz ise de sözü edilen haklardan yararlanma ehliyetini haiz bulunduğundan aleyhine dava açılabilir. Ancak, davalının kısıtlı olduğunun mahkemece öğrenilmesi halinde re'sen kanuni mümessile tebligat yapılması gerekir.
Somut olaya gelince, davalılardan ...’ın Aydın 1.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 28.11.2006 tarihli, 2006/1706 Esas, 2006/1718 sayılı Kararıyla kısıtlandığı, 15.04.2019 tarihli ek kararla vasi değişikliği yapılarak Figen Kızılyaprak adlı kişinin vasi olarak atandığı nüfus kayıtlarından anlaşılmaktadır. Dava ve taraf ehliyeti kamu düzeni ile ilgili olup, yargılamanın her aşamasında re'sen dikkate alınmalıdır. Bu durumda mahkemece, kısıtlı davalı ...’ın vasisi araştırılarak dava dilekçesi ekli duruşma gün ve saatini bildirir davetiyenin vasisine tebliğ edilmesi, davanın vasi huzurunda görülmesi gerekirken, dava dilekçesi kısıtlının kendisine tebliğ edilmek suretiyle eksik taraf teşkiliyle karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Öte yandan, ortaklığın giderilmesi davasına konu taşınmazlar üzerinde bilirkişiler eşliğinde mahallinde keşif yapılmaksızın karar verilmesi de doğru değildir. Taraf teşkili sağlanmaksızın mahallinde keşif yapılmaksızın eksik inceleme ve araştırmayla verilen mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, 19.11.2020 gününde oy birliği ile karar verildi