14. Hukuk Dairesi 2020/1643 E. , 2020/7333 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2020/1643 E. , 2020/7333 K.


'İçtihat Metni'

14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 06.06.2014 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı tesisi talebi üzerine bozmaya uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 12.11.2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili ve bir kısım davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı, taşınmazının genel yola bağlanması için davalı taşınmazlarından geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Davalılar ise davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacıya ait 172 ada 6 parsel sayılı taşınmaz lehine, bilirkişiler ...,...nun 02.12.2014 tarihli raporunda yeşil renkle gösterilen 3 numaralı güzergahta bulunan aynı yer 174 ada 6 sayılı parsel, 174 ada 3 sayılı parsel, 175 ada 1 sayılı parsel ile 175 ada 2 sayılı parselde kayıtlı taşınmazlar üzerinde geçit irtifakı kurulmasına dair verilen kararın davalı Hazine vekili ve davalı ... tarafından temyizi üzerine Dairemizin 16.04.2018 tarihli 2015/12540 Esas, 2018/3076 Karar sayılı ilamı ile ‘’Davacıya ait 6 No'lu parselin geçit ihtiyacı içinde olduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece kamu yeri olan dereden geçecek şekilde, 174 ada 6 sayılı parsel, 174 ada 3 sayılı parsel, 175 ada 1 sayılı parsel ile 175 ada 2 sayılı parselde kayıtlı taşınmazlardan geçit tesis edilmesi ve geçit yerinin sonunun dereye bağlanmış olması kesintisizlik ilkesine aykırıdır. Aydın Kadastro Müdürlüğünün 13.06.2014 tarihli krokisi kontrol edildiğinde, davacıya ait parselin yanında bulunan 172 ada 5 sayılı parselin batısında yol olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla Mahkemece, 172 ada 5 sayılı parselin tapu kaydı celp edilerek malikinin davada taraf gösterilmesi, mahallinde yeniden keşif yapılarak 172 ada 5 sayılı parselin de davacının geçit ihtiyacı yönünden değerlendirilmesi gerekmektedir. Kesintisizlik ilkesine uygun şekilde geçit hakkı tesisi gerekirken, belirtilen bu yönler gözardı edilerek, hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeplerle hükmün bozulması gerekmiştir.' gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulü ile 172 ada 6 parsel numaralı taşınmaz lehine; fen bilirkişileri ... ve ...'in 18/02/2019 havale tarihli rapor ve ekli krokisinde 3 numaralı alternatif olarak gösterilen güzergahta bulunan 175 ada 2 parsel numaralı taşınmazda (F) harfi ile gösterilen 210,63 m2'lik alan, 175 ada 1 parsel numaralı taşınmazda (G) harfi ile gösterilen 44,68 m2'lik alan, 174 ada 3 parsel numaralı taşınmazda (H) harfi ile gösterilen 32,04 m2'lik alan, 174 ada 6 parsel numaralı taşınmazda (I) harfi ile gösterilen 196,65 m2'lik alan aleyhine 3 metre genişliğinde geçit hakkı tesisi ile tapuya tesciline karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ve ... ile davalı ... vekili temyiz etmişlerdir.
Somut olayda; Dairemizin 16.04.2018 tarihli 2015/12540 Esas, 2018/3076 Karar sayılı bozma ilamına uyulmasına karar verildiği halde bozma gerekçeleri yerine getirilmemiştir.
Dere yatakları kural olarak Türk Medeni Kanununun 715. maddesi kapsamına giren devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerdendir. Bu özelliği itibariyle de kamu malıdır. Kamu malı niteliğinde olan bir yerin, kişinin özel istifadesine terki olanaklı olmayıp, dere yatağı üzerinden geçit hakkı kurulması mümkün olmadığı halde mahkemece dere yatağı üzerinden kesintisizlik ilkesi ihlal edilerek geçit hakkı tesis edilmiştir.
Mahkemece, Dairemizin 16.04.2018 tarihli 2015/12540 Esas, 2018/3076 Karar sayılı bozma ilamındaki ilkeler ışığında geçit hakkı kurulması talebinde bulunan davacının geçit tesisi için gerekli maliyete katlanmak zorunda olduğu dikkate alınarak davacının talepleri ve fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince tespit edilecek en uygun güzergahtan hüküm kurulması gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.11.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.