14. Hukuk Dairesi 2020/3821 E. , 2020/7430 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2020/3821 E. , 2020/7430 K.


'İçtihat Metni'

14. Hukuk Dairesi


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 27/05/2014 gününde verilen dilekçe ile muhdesat şerhinin terkini, müdahalenin men'i talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23/06/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, muhdesat şerhinin terkini, men'i müdahale ve kal istemlerine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkiline ait 16 parsel sayılı taşınmaza ait tapu kaydına, davalı lehine konulan muhdesat şerhinin terkinine, muhdesata yapılan eklemeler nedeniyle mudahalenin men'i ve kal kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu taşınmazdaki binanın halen kullanılabilir halde olduğunu, şerhin terkin şartlarının oluşmadığını, idari başvuru yapılmadan dava açıldığını, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın şerhin terkini ve müdahalenin men'i talepleri yönünden kabulüne, kal istemi hakkında ise; terkin kararı verildiğinden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili ve davalı vekili temyiz etmişlerdir.
Tapu kütüğüne esas itibarıyla mülkiyetin veya sınırlı ayni hakların iktisabına veya bunların kaybedilmelerine ilişkin tesciller yazılır. Geniş anlamda tescil ise kütüğe yazılan her husustur. Nitekim kütük sahifesinde mülkiyet, rehin ve irtifak hakları sütunları dışında bir de “şerh” ve “beyanlar” adı altında iki sütun daha vardır. Ancak bir hususun şerh veya beyanlar sütununa yazılması taşınmazın ayni hakka ilişkin statüsünde bir değişiklik meydana getirmez.
Şerhten amaç; ilişkin bulunduğu hukuki durumu üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir hale getirmek, hukuki duruma aleniyet kazandırmaktır. Bu yönü ile şerh ayni bir etki özelliğini gösterir. Hangi hakların tapu kütüğüne şerh edileceğini kanun belirlemiştir. Dolayısıyla kanunun belirlemediği bir hak tapu kütüğüne şerh edilemez.
TMK’nun 1009 ila 1011 ve Tapu Sicil Tüzüğünün 54 ila 66. maddelerinde düzenlenen şerhler, üç amaca yönelik bir tapu işlemidir. Şahsi hakların kuvvetlendirilmesini, malikin tasarruf yetkisinin sınırlandırılmasını ve muvakkat (geçici) tescilin tapu kütüğüne yazılmasını sağlar.
Öte yandan; 3402 sayılı Kanunun 'Takyitler, sınırlı ayni haklar ve muhdesat' başlıklı 19. maddesi 'Tapuda kayıtlı taşınmaz malın zilyet lehine tespitinde, mevcut ve her türlü takyid ile sınırlı ayni haklar saklı tutulur. Eski tapu kayıtlarındaki bu tür hak ve mükellefiyetler, kadastro tutanağında belirtilerek yeni kütüklere aynen geçirilir. Taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya paydaşlarından birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir. Tarafların muvafakatı halinde kadastro teknisyenleri veya kadastro komisyonu ikili kullanmayı anlaşmaları çerçevesinde tek mülkiyete dönüştürebilir.' hükmüne amirdir.
Somut olayda; Ordu 1. İdare Mahkemesi tarafından Dairemizin mahalline iade kararı sonrası dosyaya sunulan 20.10.2020 tarihli yazı cevabında; (Davacının imar kanununa aykırılık nedeniyle uygulanan imar para cezası ve dava konusu taşınmaz üzerinde yer alan yapının yıkımına ilişkin verilen idari kararların iptali istemiyle açtığı davada) mahkemece 08/04/2015 tarih ve E:2014/1343 , K:2015/579 sayılı 'Ret' kararı verilmesi üzerine davacı tarafından temyiz edilen kararın Danıştay Ondördüncü Dairesinin 16/02/2018 tarih ve E:2015/4656, K:2018/707 sayılı kararıyla bozulmasına karar verildiği, Danıştay'ın bozma kararına karşı davalı Giresun İl Özel İdaresi vekili tarafından da karar düzeltme başvurusunda bulunulduğu ve Danıştay Ondördüncü Dairesinin 13/12/2018 tarih 2018/1874 Esas, 2018/7325 Karar sayılı ilamıyla karar düzeltme isteminin reddine karar verildiği, dosya mahkemece yeniden esasa alınarak 2019/131 esas sırasına kaydedildiği ve 01/03/2019 tarih ve 2019/262 karar sayılı ilam ile ' dava konusu işlemin yıkıma ilişkin kısmının iptaline' kararı verilmesi üzerine davalı Giresun İl Özel İdaresi ve müdahil davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından temyiz edildiği, dosyanın 03/07/2019 tarihinde temyiz incelemesi yapılmak üzere Danıştay Altıncı Dairesi Başkanlığına gönderildiği ve henüz kesinleşmediği bildirilmiştir.
Davacı tarafından açılan Ordu 1. İdare Mahkemesinin 2019/131 esas sayılı dosyasında derdest bulunan davanın sonuçlanması ve kesinleşmesi Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 165. maddesi uyarınca beklenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. Bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekili ve davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harçların yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.11.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.Başkan