14. Hukuk Dairesi 2016/16063 E. , 2020/6071 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2016/16063 E. , 2020/6071 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı tarafından, davalı aleyhine 30/05/2014 gününde verilen dilekçe ile mirasta denkleştirme talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10/03/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, mirasta denkleştirme isteğine ilişkindir.
Davacı, davalı ile kardeş olduğunu, muris babaları olan ...’in 2005 yılında vefat ettiğini, tüm malvarlığı olan 24 büyükbaş hayvanın babası ile birlikte oturan davalı kardeşi ...’e kaldığını, tüm semerelerinden davalının yararlandığını, söz konusu hayvanlarda kendisinin de hakkı olduğunu belirterek bilirkişi tarafından hesaplanacak kendisine düşen hissenin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile kendisine ödenmesini talep etmiştir.
Davalı, yargılamanın 25.09.2014 tarihli oturumundaki cevabında, babası ve annesinden 8 adet büyükbaş hayvanın kaldığını, 1 tanesinin vurularak öldürüldüğünü, geri kalanlardan 2’sini ise annesi ile babasının mezarlarını yaptırmak için sattığını, elinde şu anda 5 tane kaldığını, bunları kendisinin yetiştirdiğini, davacı kardeşinin 1/8 payınının olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece davanın kabulü ile; 6.640,62TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı temyiz etmiştir.
Mirasta denkleştirme davalarında, sadece yasal mirasçı aleyhine denkleştirme talebinde bulunulabilir; yasal mirasçı olmayanlara yapılan kazandırma ise denkleştirmeye tabi değildir. Ayrıca, kazandırmanın karşılıksız olması gerekir. Miras bırakandan, sağ kalan mirasçı veya mirasçılar lehine kazandırma olması gerekir. Ölüme bağlı tasarrufla yapılan kazandırma da denkleştirmeye tabi değildir. Kazandırma, miras payına mahsuben (iadeye tabi olarak) yapılmalıdır. Bağış amaçlı yapılan kazandırmalar denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir, bu nedenle miras bırakanın bağış amacının olup-olmadığının ayrıntısıyla araştırılması gerekir. İade terekeye yapılır, davacı mirasçının miras payı oranında iade yapılmaz. Altsoya yapılan kazandırma aksi miras bırakan tarafından açıkça belirtilmemişse karine olarak denkleştirmeye (iadeye) tabidir. Altsoya yapılan sağlar arası kazandırmanın denkleştirmeye tabi olmadığını davalı (...) ispatlamalıdır. ... dışındaki yasal mirasçılara yapılan kazandırma, karine olarak denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir. ... dışındaki yasal mirasçıya yapılan kazandırmanın denkleştirmeye (iadeye) tabi olduğunu davacı ispatlaması gerekir. Miras bırakanın iradesinin denkleştirmeye (iadeye) tabi olup olmadığının ispatı şekle tabi değildir, her türlü delille ispatlanabilir. İade edilecek mal varlığı yönünden seçim hakkı davalınındır; ister aynen iade eder, isterse bedelini öder. Miras payının aşan kısmının davalıda kalması miras bırakanın iradesinden anlaşılıyorsa, aşan kısım için iade istenemez. Denkleştirme, denkleştirme anındaki değere göre yapılır. Denkleştirmede sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Islah olmadıkça ya da terditli dava açılmamışsa kendiliğinden tenkis davasına dönüşmez.
Somut olaya gelince; davacı, muris babası ...’den geriye kalan büyükbaş hayvanın 24 adet olduğunu belirtmişse de, murisinin ölmeden önce bu sayıda hayvanın maliki olduğunu kanıtlayamamıştır. Öte yandan davalı cevabında, muristen aslında 8 adet büyükbaş hayvanın kaldığını, 1’nin vurularak öldürüldüğünü, gerikalanlardan 2 tanesinin annesi ile babasının mezarını yaptırmak için sattığını, davacı kardeşinin bu hayvanlar üzerinde 1/8 hissesinin olduğunu belirterek; geri kalan 5 adet hayvan yönünden davayı kabul ettiğini beyan etmiştir.
O halde mahkemece, davacının dava dilekçesinde belirtilen hayvan mevcudunu kanıtlayamadığı gözetilip davalı tarafın kabul beyanı esas alınmak suretiyle bilirkişiden 5 adet hayvan mevcudunun karar tarihine en yakın olacak şekilde değerinin belirlenmesi, davalı tarafından mezar yapımı için satıldığı söylenen 2 adet hayvan için ise davacı ve davalı tarafın bu konudaki delilleri toplanmak suretiyle mezarın yapımında harcanmak üzere hayvanların satılıp satılmadığı, hayvanların satım bedeli ve mezarın yapım bedeli hesaplanmak suretiyle davacının miras payına göre denkleştirme alacağının tespiti ile, sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile esas hakkında bir karar verilmesi doğru görülmemiş; hükmün, bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.10.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.