14. Hukuk Dairesi 2016/14289 E. , 2020/2230 K.

[İctihat]

14. Hukuk Dairesi 2016/14289 E. , 2020/2230 K.


'İçtihat Metni'

14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 09/05/2011 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10/06/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, dava konusu 3158 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki ortaklığın aynen taksim, mümkün olmaması halinde satış yoluyla giderilmesine karar verilmesini talep etmiş ve dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan iki katlı binanın kendisine ait olduğunu ileri sürmüştür.
Davalı vekili, dava konusu taşınmaz üzerinde iki adet bina olduğunu, bunlardan bir tanesinin kendisine ait olduğunu beyan ederek muhdesat iddiasında bulunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere Hukuk Muhakemeleri Kanununun 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Bu genel açıklamalardan somut olaya gelince;
Dosya içeriğinden, dava konusu taşınmaz üzerinde iki adet bina olduğu, bu binalardan iki katlı olanın davacıya, diğerinin ise davalıya ait olduğu, davalı tarafından muhdesat iddiasında bulunulduğu, davacının davalının muhdesat iddiasını kabul ettiği, ayrıca davalı tarafından açılan muhdesatın aidiyetinin tespiti davası sonucunda taşınmaz üzerinde bulunan tek katlı binanın ve sekiz adet ağacın davalıya ait olduğuna karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda yanılgılı olarak, muhdesat ve arzın değerleri toplamı tespit edilip, taşınmaz üzerindeki binaların değerleri toplamı ikiye bölünmek suretiyle bulunan değerler ile davalıya ait ağaçların değerleri dikkate alınarak muhdesat oranlaması yapılmıştır. Oysa ki muhdesat oranı, muhdesatların ve arzın toplam değerine, taraflara ait her bir muhdesatın kattığı değer yüzdelik oran kurulmak suretiyle belirlenmelidir. Mahkemece, satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılmalı ve muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara dağıtılmalıdır.
Mahkemece, değinilen hususlar gözardı edilerek, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu sebeplerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 25.02.2020 gününde oy birliği ile karar verildi.