16. Hukuk Dairesi 2015/20360 E. , 2018/4166 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2015/20360 E. , 2018/4166 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ

DAVA TÜRÜ : KADASTRO

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında ... Mahallesi çalışma alanında bulunan temyize konu 379 ada 1, 380 ada 1, 381 ada 1, 382 ada 1 ve 383 ada 1 parsel sayılı sırasıyla 37.664.31, 158.412.84, 24.386.48, 21.623,01 ve 10240,33 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması nedeniyle ham toprak vasfıyla davalı Hazine adına tespit edilmiştir. Davacı ... Genel Müdürlüğü, kamulaştırma nedeniyle tapu kaydına, davacı ..., tapu kaydı, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine, davacı ... ise irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak ayrı ayrı dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, fen bilirkişi tarafından hazırlanan 02.02.2015 havale tarihli rapor ve eki haritada çekişmeli 379 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (I) harfiyle gösterilen 4.233,61 metrekare yüzölçümündeki bölümünün yol olarak terkin edilmesine, geriye kalan bölümün davacı ... adına tesciline, 380 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (F) harfiyle gösterilen 26.650,03 metrekare yüzölçümündeki bölümünün yol olarak terkin edilmesine, geriye kalan bölümün davacı ... adına tesciline, 381 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (C) harfiyle gösterilen 5.328,35 metrekare yüzölçümündeki bölümünün yol olarak terkin edilmesine, geriye kalan bölümün davacı ... adına ayrı ayrı tapuya tesciline, 383 ada 1 parsel sayılı taşınmazın (A) harfiyle gösterilen 1.555,13 metrekare yüzölçümündeki bölümün yol olarak terkin edilmesine, geriye kalan bölümün tespit gibi 382 ada 1 parsel sayılı taşınmazın ise davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece davacı ...'ın dayandığı tapu kayıtlarının miktar ve hudutlarının dava konusu taşınmazlar ile uyum sağladığı, davacılar ... ve ...'ın taşınmazları eklemeli zilyetlikle 20 yıldan fazla süredir nizasız ve fasılasız kullandıkları ve zilyetlikle kazanım koşullarını yerine getirdikleri gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacılardan ...'ın dayandığı 23.06.1986 tarih ve 4 sıra numaralı tapu kaydı incelendiğinde ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 02.4.1986 tarih ve 1979/80 Esas, 1986/32 Karar sayılı tescil ilamıyla oluştuğu, tescil ilamında Hazinenin de taraf olarak yeraldığı ve ilamın ekinde krokisinin de bulunduğu anlaşılmaktadır. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 20/A maddesi gereğince davacının dayandığı tapu kaydının harita ve krokisinin bulunması halinde kapsamının miktara göre değil haritasına göre belirlenmesi gerekir. Hal böyle olmasına rağmen davacı dayanağı tapu kaydının dayanağı olan tescil krokisi mahalline uygulanarak kapsamı yöntemince belirlenmemiş ve fen bilirkişisinden keşfi takibe elverişli rapor alınmadan hüküm kurulmuştur. Ayrıca, taşınmazlar ham toprak vasfı ile Hazine adına tespit edildiği halde bu vasıftaki taşınmazların kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde taşınmazların niteliği ve zilyetlik hususlarında yapılan araştırmada hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır. Eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin en az 3 ayrı evreye ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve tarafların aynı yöntemle göstereceği tanıkları, üç kişilik jeodozi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulu, üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeoloji mühendisi ve fen bilirkişisi katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte; davacı ...'ın tutunduğu tapu kaydının kapsamı ile kamulaştırma haritasının kapsamı, kadastro paftasıyla ölçekleri eşitlenip zemine çakıştırılmak suretiyle uygulanmalı, kapsamları 3402 sayılı Kadastro Yasası'nın 20/A maddesi gereğince haritalarına göre belirlenmeli, tapu kaydının haritasının uygulanabilir olmaması halinde tapu kaydının sınırları ayrı ayrı okunmak suretiyle yerel bilirkişilerce zeminde tek tek göstertilmeli, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkânı sağlanmalı, sınırlar komşu parsel tutanak ve varsa dayanağı kayıt ve belgelerle denetlenmeli, bu şekilde tapu kaydının ve kamulaştırma haritasının çekişmeli taşınmazları kapsayıp kapsamadığı ve kapsamlarının neresi olduğu belirlenmeye çalışılmalı, yine keşif sırasında taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazların ayrı ayrı toprak yapısı ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresini, taşınmazlar üzerindeki bitki örtüsü, taşınmazların imar-ihyaya konu olup olmadığı, imar-ihyanın tamamlandığı tarihi belirtir toprak yapısı, eğimi, bitki örtüsünü açıklar nitelikte ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli, fen bilirkişisinden tapu kapsamını tescil haritasına göre gösterir ölçekli kroki, kamulaştırma haritasının uygulamasını gösterir ölçekli kroki ve keşfi takibe elverişli ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmazların tespit tarihine göre 15-20-25 yıl öncesine ait ve üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları üzerinde uygulama yaptırılarak taşınmazların önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazilerin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, jeoloji bilirkişisinden ise taşınmazların bir bölümünün sınırında dere veya ... Çayı bulunduğu göz önünde bulundurularak taşınmazların dere veya ... Çayı'nın aktif yatağında kalıp kalmadığı, evveliyatının çay veya dere yatağı niteliğinde olup olmadığı, taşınmazların jeolojik yönden iktisaba elverişli yerlerden olup olmadığını açıklayan, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, çekişmeli taşınmazların ve çevresinde olan taşınmazların nitelikleri hususlarındaki hakim gözlemi keşif zaptına aynen yansımalı, keşifteki tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek davacılar yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 21.06.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.