16. Hukuk Dairesi 2016/4659 E. , 2018/6996 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/4659 E. , 2018/6996 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ... TESPİTİNE İTİRAZ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan ilk keşfe katılan fen bilirkişisinin dosyaya sunduğu 04.11.2008 tarihli raporuna ekli krokide dava konusu taşınmaz bölümü olarak işaretlenen yer ile ikinci keşifte hazır bulunan fen bilirkişinin hükme de esas alınan 14.11.2012 tarihli raporuna ekli krokide işaretlenen yerlerin birbirinden farklı olduğu, mahkemece bu çelişki üzerinde durulmadığı, ne sebeple farklı yerler üzerinde keşif yapıldığının açıklığa kavuşturulmadığı, mahkemece davanın açıldığı tarihte dava konusu olan taşınmaz bölümü tereddüte yer bırakmayacak şekilde tespit edilmeden karar verilmiş olmasının isabetsiz olduğu” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 107 ada 691 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi ... ....'in 30.12.2015 havale tarihli raporunda belirttiği gibi çitlerle çevrili ve bilirkişi raporunda taralı 4.774,04 metrekarelik alanın ayrı parsel numarası verilmek sureti ile .... adına kayıt ve tesciline, 107 ada 691 nolu parselden geriye kalan 126.430,03 metrekarelik alanın aynı parsel numarasıyla ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı taraf lehine zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği gerekçesi ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Taşınmazın niteliği ile ilgili olarak usulüne uygun mera araştırması yapılmadığı gibi taşınmazın niteliğini ve kullanım süresini en iyi belirleme yöntemi olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, taşınmazın çitle çevrili olan bölümünde sürdürüldüğü iddia edilen zilyetliğin başlangıcı ve süresi konusunda ziraatçı bilirkişinin yetersiz raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuştur. Eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca varılabilmesi için, tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde farklı tarihlere ait en az 3 stereoskopik hava fotoğrafı, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları getirtilerek dosya arasına konulmalı, bundan sonra mahallinde, komşu köylerden; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, tespit bilirkişilerinin tamamı, ziraat bilirkişisi, 3 kişilik fen bilirkişi kurulu ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı huzuruyla yeniden keşif yapılmalıdır. Taşınmazın başında icra edilecek keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi, tespit bilirkişileri ve taraf tanıklarından taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, mahkeme hakiminin taşınmaza ilişkin ayrıntılı gözlemi tutanağa geçirilmeli, her ne kadar dava konusu taşınmaz ham toprak vasfı ile tespit edilmişse de, ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmazın öncesinin mera niteliğinde olup olmadığını, taşınmazın mera olduğunun belirlenmesi durumunda temyize konu (A) bölümünün meradan açılan bir yer olup olmadığını, meranın devamı niteliğinde olup olmadığını, taşınmazın bütünlüğünü bozup bozmadığını, bu bölümün toprak yapısını, eğimini, bitki desenini ve dava konusu taşınmaz bölümünün diğer bölümünden nasıl ayrıldığını, aralarında doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, somut verilere dayalı taşınmazın öncesini ve mevcut niteliğini açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, 3 kişilik fen bilirkişi kuruluna dosyada bulunan fen bilirkişi raporları arasında çelişkinin nedenleri üzerinde durularak çelişkilerin giderildiği, vergi kaydının kapsamını belirten ve keşfi takibe imkan veren, taşınmaz üzerinde bulunan çitle çevrili bölümü gösteren rapor düzenlettirilmeli, hava ve uydu fotoğraflarının keşifte uygulanması suretiyle bilirkişi ve tanık beyanları denetlenmeli, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları üzerinde uygulama yaptırılarak taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, mera vasfında olup olmadığının, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, yapılan araştırma ve inceleme sonucu taşınmazın öncesinin mera olduğunun anlaşılması halinde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça bir değer taşımayacağı düşünülmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 22.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.