16. Hukuk Dairesi 2015/20905 E. , 2018/3562 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2015/20905 E. , 2018/3562 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :... MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... sırasında ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ... ada ... parsel sayılı 1.270.739,82 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz kadimden beri ... Köy halkı tarafından mera olarak kullanıldığı belirtilerek kamu orta malı mera vasfıyla sınırlandırılmıştır. Davacılar ... ve arkadaşları tapu kaydı, vergi kaydı, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın ana dosyada bulunan 22.08.2014 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (C1) harfi ile gösterilen 76.076,50 metrekarelik, (C2) harfi ile gösterilen 23.615,37 metrekarelik, (B) harfi ile gösterilen 31.431,18 metrekarelik, (A1) harfi ile gösterilen 29.900,28 metrekarelik ve birleşen 2013/61 Esas sayılı dosya içerisinde bulunan 22.08.2014 havale tarihli bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 1.985,93 metrekarelik kısımlarına yönelik ... tespitinin iptali ile (C1) ve (C2) harfleri ile gösterilen kısımların davacılar ..., ... ve ... adlarına, (B) harfi ile gösterilen kısmın davacı ... adına, (A1) harfi ile gösterilen kısmın davacı ... adına ve (A) harfi ile gösterilen kısmın ... adına tapuya kayıt ve tesciline, ana dosya içerisinde bulunan raporda (C1), (C2), (A1) ve (B) harfi ile gösterilen kısımlar ile birleşen 2013/61 Esas sayılı dosya içerisinde bulunan raporda (A) harfi ile gösterilen kısımlar dışındaki bölümlerin tespit gibi tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, ana dosya üzerinden alınan 22.08.2014 havale tarihli bilirkişi kurulu raporunda (A1), (C1) ve (C2) harfleri ile gösterilen kısımlar ile birleşen 2013/61 Esas sayılı dosya üzerinden alınan 22.8.2014 havale tarihli bilirkişi kurulu raporunda (A) harfi ile gösterilen kısımlar yönünden davacılar lehine zilyetlikle kazanım koşullarının oluştuğu ve ana dosya üzerinden alınan bilirkişi kurulu raporunda (B) harfi ile gösterilen kısmın ise davacı ...’in dayandığı ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1997/164 Esas, 1999/313 Karar sayılı ilamı ile mera niteliğinde bulunmadığının ve davacının zilyetliğinde olduğunun belirlendiği gerekçe gösterilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de; hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa'nın 1. maddesi uyarınca büyükşehir belediyesi sınırları tüm ilin idari sınırları olacak şekilde genişletilmiş olduğu halde, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilmeden, taraf koşulu sağlanmaksızın karar verilmiştir. Diğer taraftan mahkemece yapılan araştırma, inceleme ve uygulama da hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Çekişmeli taşınmaz, ... tespiti sırasında kadimden beri köy halkının kullanımında olduğu belirtilerek mera vasfı ile sınırlandırılmıştır. Keşif sırasında komşu mahalle halkından dinlenen mahalli bilirkişinin taşınmazın mera olup olmadığı yönünde bilgisi bulunmadığını beyan ettiği halde mahkemece bu beyan ile yetinilmiş, taşınmazın öncesi hakkında bilgisi bulunan komşu mahalle bilirkişileri araştırılıp beyanlarına başvurulmamış, taşınmazın niteliğini, kullanım durumunu ve taşınmaz üzerinde bir zilyetlik mevcut ise bunun süresini en iyi belirleme yöntemi olan hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmamış, hava fotoğrafı incelemesi alanında uzman olmayan ... bilirkişi marifeti ile yalnızca taşınmazın ... olup olmadığına yönelik incelenerek bu inceleme ile yetinilmiş, ziraat bilirkişinin temyize konu taşınmaz bölümlerinin, taşınmazın diğer bölümlerinden ne şekilde ayrıldığını, taşınmazın temyize konu bölümleri ile diğer bölümleri arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını ortaya koymayan soyut nitelikteki raporuna itibar edilmiş, bilirkişi ve tanıkların taşınmaz üzerinde sürdürüldüğü iddia olunan zilyetliğe yönelik maddi olaylara dayanmayan ve ayrıntı içermeyen soyut beyanlarına dayalı olarak karar verilmiştir. Öte yandan davacılardan ...’in dayandığı Tire Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1997/164 Esas, 1999/313 Karar sayılı men'i müdahale kararının kesinleşip kesinleşmediği araştırılmadığı gibi anılan dava dosyasında ... taraf olmadığına göre ... yönünden sözü edilen kararın bağlayıcılığı bulunmadığı da göz önünde bulundurulmamıştır.
Hal böyle olunca, öncelikle 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa'nın 1. maddesi uyarınca, mahkemece husumet yaygınlaştırılıp ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlanmalı, bundan sonra çekişmeli taşınmaza ait ... tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları getirtilerek dosya ikmal edilmelidir. Bundan sonra taşınmaz başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, komşu mahallelerde ve aynı mahallede ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üçer kişilik yerel bilirkişi ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi, 3 kişilik ... mühendisi ve fen bilirkişi huzuruyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında mahalli bilirkişi ve tanıklardan temyize konu taşınmazların öncesinin ne olduğu, taşınmazlar üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, öncesinin kamu orta malı mer'a niteliği taşıyıp taşımadığı, etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanak kayıtlarıyla denetlenmeli, beyanlar arasında çelişki bulunduğu takdirde çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan taşınmazın temyize konu bölümleri ile geriye kalan bölümleri karşılaştırmalı biçimde temyize konu taşınmaz bölümlerinin toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden taşınmazın geriye kalan kısmından nasıl ayrıldığı, aralarında doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığı ve taşınmazların meradan açılan bir yer olup olmadığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş somut verilere dayalı ayrıntılı ve gerekçeli; 3 kişilik ... mühendisi bilirkişi kurulundan önceki ... bilirkişi raporunu da irdeler şekilde çekişmeli taşınmazların ... sayılan yerlerden olup olmadığını belirtir detaylı rapor alınmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye yukarıda belirtilen tarihlere ilişkin hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik olarak, temin edilebilecek en eski tarihli uydu fotoğrafları üzerinde de inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliği, arazinin ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren olduğu ve taşınmazın temyize konu bölümleri ile geriye kalan bölümleri arasında ayırıcı unsurlar bulunup bulunmadığı hususlarında rapor alınmalı, fen bilirkişisine mümkünse gerektiğinde uydu fotoğrafı ile ... paftasının çakıştırılması suretiyle ve keşfi takibe imkan verir rapor düzenlettirilmeli, taşınmazların öncesinin mera olduğunun anlaşılması halinde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça bir değer taşımayacağı düşünülmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu hususlar yerine getirilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup; temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 28.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.