16. Hukuk Dairesi 2016/8710 E. , 2019/4589 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/8710 E. , 2019/4589 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... İli, Merkez İlçesi, Doğluşah Köyü çalışma alanında bulunan 157 ada 657 parsel sayılı 2.667,42 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 1. derece arkeolojik sit alanı olduğu belirtilerek ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptal ve tescil istemiyle Hazineye karşı dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın 1. derece arkeolojik ve doğal sit alanında kaldığı gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki, mahkemece dava konusu taşınmazı kapsadığı iddia edilen arkeolojik ve doğal sit alanı krokisi ve ilgili belgeler getirtilmiş ise de, alınan arkeolojik raporda, bu krokinin uygulanması suretiyle taşınmazı kapsayıp kapsamadığı belirtilmemiş ve mahkemece yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca mahkemece, dava konusu taşınmazı kapsadığı iddia edilen kadastro paftasıyla çakıştırılmaya elverişli arkeolojik ve doğal sit alanı haritası getirtilerek dosyasına konulmalı, daha sonra mahallinde yerel bilirkişiler, tespit bilirkişilerinin tümü ve taraf tanıkları ile alanında uzman fen, ziraat ve arkeolog bilirkişilerin katılımıyla keşif yapılmalı, yapılacak keşifte öncelikle, ...Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan gelen harita ve belgeler yöntemince zemine uygulanarak, çekişmeli taşınmazın 1. derece arkeolojik ve doğal sit alanları kapsamında kalıp kalmadığı kesin olarak saptanmalı, kadastro paftası ile doğal ve arkeolojik sit paftaları ayrı ayrı çakıştırılarak, çekişmeli taşınmazın konumu bu haritalar üzerinde gösterilmeli, ziraat mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın niteliğini, toprak yapısını ve kullanım durumunu gösteren, bilimsel verilere dayalı gerekçeli rapor alınmalı, yerel ve tespit bilirkişileri ile taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve ne şekilde kullanıldığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, fen bilirkişisine çekişmeli taşınmaz ve çevresini gösteren keşfi takibe imkan verir rapor ve kroki düzenlettirilmeli, yapılacak değerlendirmede 2863 sayılı Kanun'un 11. maddesi uyarınca, ...Koruma Bölge Kurullarınca birinci grup olarak tescil ve ilan edilen kültür varlıklarının bulunduğu taşınmazlar ile 1. ve 2. derece arkeolojik sit alanlarının iktisabının mümkün olmadığı göz önünde bulundurulmalı, çekişmeli taşınmazın bu kapsamda kalmadığının belirlenmesi halinde ise, kadastro tespit tarihi itibariyle davacı lehine imar-ihya ve zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmeli, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
18.06.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.