16. Hukuk Dairesi 2016/12822 E. , 2019/3370 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/12822 E. , 2019/3370 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL, TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen 07.05.2019 gün ve saatte temyiz eden Hazine vekili Avukat ... ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı vekili Avukat ... geldiler. Aleyhine temyiz istenilen taraftan gelen olmadı. Gelenlerin yüzlerine karşı duruşmaya başlandı. Sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı, Edremit İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1974 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakıldığını belirttiği taşınmaz bölümleri hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle, 25.06.2014 tarihinde dava açmış, yargılama sırasında yapılan keşif sonucu, çekişmeli taşınmazın bazı bölümlerinin tapusuz olduğunun ancak bir bölümünün tapuda Hazine ve TOKİ Başkanlığı adına kat mülkiyeti şeklinde kayıtlı bulunan 109 ada 1 parsel sayılı 24.959,13 metrekare yüzölçümlü taşınmazda, bir bölümünün ise TOKİ adına tapuda kayıtlı bulunan 90.117,26 metrekare yüzölçümlü 192 ada 13 parsel sayılı taşınmazda kaldığının anlaşılması üzerine, tapu kayıt maliki TOKİ Başkanlığı'nın da davaya dahil edilmesi suretiyle yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne ve 25.06.2015 tarihli rapor ve eki krokide (A) harfi ile gösterilen ve 192 ada 13 parselde kaldığı belirlenen 2.465,02 metrekarelik kısım ile (C) harfi ile gösterilen 1.447,54 metrekarelik kısmın tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline; aynı tarihli rapor ve krokide (B) ve (E) harfleri ile gösterilen 4.591,76 ve 5.106,12 metrekarelik kısımlar ile (G), (H) ve (J) harfleri ile gösterilen sırasıyla 2.721.24, 3.202,42 ve 29.331,31 metrekarelik kısımların davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili ve davalı TOKİ Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmaz bölümleri üzerinde davacı yararına zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilerek hüküm kurulmuş ise de, yapılan inceleme ve araştırma karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Dava, TMK'nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesine dayalı tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, yargılama sırasında çekişme konusu taşınmaz bölümleri başında yapılan keşif sonucu düzenlenen 25.06.2015 tarihli teknik bilirkişi raporunda, temyize konu çekişmeli taşınmaz bölümlerinden (A) ile gösterilen yerin kadastro çalışmaları sırasında tespit dışı bırakılıp 2005 yılında idari yoldan TOKİ adına tescil edilen 192 ada 13 parselde; (B) ve (E) harfi ile gösterilen kısımların 2005 yılında TOKİ adına yapılan 18. madde imar uygulaması kapsamında tescil edilen ... Mahallesi 130 ada 2 nolu parsel içerisinde kaldığı, ancak 130 ada 2 nolu parselin TOKİ konutları yapımı kapsamında imar uygulamasında ağaçlandırılacak alan olarak bırakıldığı ve tescil işleminin yapılmadığı, (C) harfi ile gösterilen kısmın ilk tesis kadastrosu sırasında tescil harici alan olarak bırakıldığı, 2005 yılında idari yoldan TOKİ adına tescil edilen ve daha sonra imar uygulaması kapsamında tescil edilen ... Mahallesi 109 ada 1 nolu parsel içerisinde kaldığı, (D) harfi ile gösterilen kısmın 2005 yılında yapılan 18. madde imar uygulaması sırasında yol olarak tescil edilen alan içerisinde kaldığı ve (G), (H) ve (J) harfleri ile gösterilen kısımların 192 ada içerisinde tescil harici alan kapsamında kaldıkları belirtildiği halde, 192 ada 13 parselin idari yoldan tesciline esas tescil krokileri ve dayanağı olan belgeler dosya arasına konulmamış; (C) harfi ile gösterilen bölümün içerisinde bulunduğu belirtilen 109 ada 1 parsel numaralı taşınmazın, keşiften sonra dosyaya getirtilen ve evveliyatını gösteren tapu kütük sayfaları ve cins değişikliğine dair cevabi yazılar dikkate alındığında, bu taşınmazın 17.06.1974 tarihinde kesinleşerek özel siciline tescil edilen 250 nolu mera parselinden geldiği ve bu parselin 05.12.2003 tarih ve 257 yevmiye numaralı işlem ile cins tashihi yapılarak Hazine adına tescil edildiği ve daha sonra 2 parçaya ifraz edilerek 30.12.2004 tarihinde TOKİ adına tescil edildiği, ifraz sonucu oluşan taşınmazların bir bölümünün (C) harfi ile gösterilen alanın da içinde yer aldığı 109 ada 1 parsele gittiği anlaşıldığı halde, tesis kadastro haritası, varsa mera komisyon haritası ve idari yoldan tescile esas belgeler dosya arasına konulmamış; ayrıca çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin kadastro paftasına ve mera komisyon kararına göre, durumlarının da denetlenebilmesi bakımından, ölçekleri eşitlenmek suretiyle teknik bilirkişi raporunda üst üste çakıştırılmadığından raporun denetimi sağlanamamış; çekişmeli taşınmazların idari yoldan tesciline ilişkin belge ve krokiler ile dava konusu taşınmaz bölümlerini çakıştırır rapor düzenlettirilmediğinden taşınmaz bölümlerinin tamamının veya bir kısmının evveliyatının kadastro harici bırakılan yer olup olmadığı ve bir bölümünün idari yoldan tescilinden evvel mera vs. olup da cins değişikliği yapılarak Hazine adına tescil edilen yerlerden olup olmadığı hususunda tereddüt hasıl olmuştur.
Hal böyle olunca sağlıklı bir sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin bulunduğu alanı gösterir kadastro paftası, mera komisyon haritası; dava konusu taşınmaz bölümlerinden bir kısmının içerisinde kaldığı anlaşılan 192 ada 13, 130 ada 2 ve 109 ada 1 nolu taşınmazların idari yoldan tesciline ilişkin tüm kroki ve belgeler ile imar planının onay tarihi ve haritasını gösterir belgeleri ilgili yerlerden getirtilerek dosya arasına konulmalı ve bundan sonra mahallinde refakate alınacak 3 ziraat mühendisi ile tapu işlerinden anlayan 3 teknik bilirkişiden oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde yeniden keşif yapılmalı; yapılacak bu keşifte teknik bilirkişilerden, kadastro paftası, mera komisyon haritası ve 192 ada 13; 130 ada 2; 109 ada 1 nolu taşınmazların idari yoldan tesciline ilişkin krokilerin üst üste çakıştırılması ve bu krokiler üzerinde çekişme konusu taşınmaz bölümlerinin ayrı ayrı gösterilmesi istenerek davaya konu taşınmazın bölümlerinin tesis kadastrosu sırasında hangi yere tekabül ettikleri, herhangi bir kadastro parseline isabet edip etmedikleri, ediyor iseler hangi parsele isabet ettikleri, dava konusu her bir bölümün öncesinin ne olduğu, mera ile irtibatlarının bulunup bulunmadığı, idari yoldan oluşan Hazine tapularıyla irtibatlarının ne olduğunu açıkça gösterir ve keşfi ve uygulamayı takibe imkan verir rapor düzenlemeleri istenilmeli; idari yoldan oluşan Hazine tapuları kapsamında kaldığı belirlenen taşınmaz bölümleri yönünden, tapu kayıtlarının oluştuğu tarihten; idari yoldan oluşan tapu kayıtları kapsamı dışında kalıp imar planı kapsamında yer alan bölümler yönünden, imar planının onaylandığı tarihten; imar planı dışında kalan bölümler yönünden ise, dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesina ait ardışık hava fotoğrafları tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirtilip, dosya jeodezi ve fotogrametri bilirkişiye tevdi edilmek suretiyle, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilerek, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliklerinin ne olduğunun, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının ve arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri, bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın öncesi ve zirai faaliyete konu olup olmadığı, hangi tarihte imar-ihyaya başlandığı ve tamamlandığı, zilyetliğin kimden kime ne zaman geçtiği ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve komşu parseller ile dava konusu taşınmaz bölümleri arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığı hususlarında rapor aldırılmalı; davaya konu taşınmaz bölümlerinin evveliyatlarının herhangi bir kadastro parseli yahut orta malı niteliğiyle tespit harici bırakılıp özel siciline tescil edilen bir taşınmaz olması durumunda, 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde yer alan hak düşürücü süreler de dikkate alınmalı ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece belirtilen hususlar yerine getirilmeden, eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, Yargıtay duruşması için belirlenen 2.037,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak duruşmada kendisini vekil ile temsil ettiren davalılara verilmesine, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'na iadesine,
yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.05.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.