16. Hukuk Dairesi 2016/14324 E. , 2019/8971 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/14324 E. , 2019/8971 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; 'Ziraat mühendisi, fen bilirkişisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak uzman bilirkişi heyeti aracılığı ile hava fotoğrafı incelemesi yapılarak, dava konusu taşınmaz bölümünün niteliği ve zilyetliğin ne zaman başladığının belirlenmesi' gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişi raporunda sınırları gösterilen 22.153,53 metrekare yüzölçümündeki bölümün davacı ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmaz bölümünde davacı ... yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. ve 17. maddelerinde öngörülen koşulların gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece Yargıtay bozma ilamına uyulduğuna göre, bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Ne var ki Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, dava konusu taşınmaz bölümünün dava tarihi olan 2009 tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları getirtilip jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi aracılığıyla incelenmesi suretiyle, taşınmazın değişik tarihlerdeki hava fotoğraflarına göre niteliğinin gösterilmesi, bu yerde imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılması gerekirken, Mahkemece dosya arasına getirtilen 1988 ve 2001 tarihli hava fotoğrafı üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, ancak bilirkişi raporunda da 1988 tarihli hava fotoğrafının fotokopi ve çözünürlüğünün düşük olması nedeniyle değerlendirme yapılamadığının bildirildiği görülmüştür. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulması mümkün değildir.
Hal böyle olunca, sağlıklı sonuca varılabilmesi için, mahkemece öncelikle, karar tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince taşınmazın bulunduğu ... Büyükşehir Belediyesinin sınırlarının il mülki sınırları olarak belirlendiği, Büyükşehir Belediyesi olan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı, köylerin mahalle olarak, belediyelerin ise belde ismiyle tek mahalle olarak bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katıldığı göz önünde bulundurularak Van Büyükşehir Belediye Başkanlığını davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili bu şekilde tamamlandıktan sonra, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının tarihleri açıkça yazılmak suretiyle en az üç tanesi Harita Genel Komutanlığından getirilerek dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımı ile yeniden keşif yapılmalıdır. Mahallinde yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise imar-ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde, taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; teknik bilirkişiye, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmazı, komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen hususlar göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı belediyeye iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.12.2019 gününde oybirliği ile karar verildi.