16. Hukuk Dairesi 2016/13583 E. , 2019/8500 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/13583 E. , 2019/8500 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., .... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1974 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümü hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 4721 sayılı TMK’nın 713/1. ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, teknik bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde davacının ekonomik amaca uygun zilyetliğinin bulunmadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümünün neden tescil harici bırakıldığı Kadastro Müdürlüğüne sorulmasına rağmen tescil harici bırakılma nedeni netleştirilmemiş, tek kişilik ziraat bilirkişi raporunda, nizalı taşınmaz bölümü üzerinde sıra arası ve sıra üzeri mesafeleri ölçülü olarak dikilmiş 25 adet ceviz ağacı ile 2 adet kiraz ağacı bulunduğu, fidanların dikiminde ve takip eden ilk yıllarında bakımlarının yapıldığı, düzgün dallandırıldıkları ancak sulama, gübreleme, budama ve ilaçlama gibi bakım işlemlerinin yapılmamasından dolayı verim kabiliyetleri ve ağaç gelişimlerinin zayıf durumda olduğu belirtildiği halde, ağaçların bakımının düzenli yapılmamış olmasının zilyetliği terk anlamına gelip gelmediği hususu tartışılmamıştır. Ayrıca davacının, dava konusu taşınmazın, dedesinden babasına ondan da kendisine intikal ettiğini iddia etmesine rağmen, dededen babaya, babadan da davacıya intikal şekli konusunda herhangi bir açıklamada bulunmadığı gibi, dinlenen yerel bilirkişilerden de çekişmeli taşınmaz bölümünün davacıya ne şekilde intikal ettiği sorulup açıklığa kavuşturulmamıştır.
Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle davacıya, çekişmeli taşınmazın babasından kendisine ne şekilde intikal ettiği hususu açıklattırılmalı ve bu şekilde davada aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı belirlenmeli; davacının, taşınmazın babasından kendisine satış, bağış, paylaştırma ve benzeri bir hukuki işlem neticesinde intikal ettiğini ya da muris babasının vefatından sonra mirasçılar arasında yapılan taksim neticesinde taşınmazın kendisine isabet ettiğini iddia etmesi halinde, bu konunun ispatı açısından kendisine delil bildirme imkanı tanınmalı, bildirmesi halinde delilleri toplanmalı, davacının tek başına aktif dava ehliyetinin bulunduğunun anlaşılması halinde, çekişmeli taşınmaz bölümünün tescil harici bırakılma nedeni Kadastro Müdürlüğünden sorularak tespit edilmeli, bundan sonra mahallinde yerel bilirkişiler ve tanıklar ile fen bilirkişisi ve üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesinde kime ait olduğu, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmaz bölümünün imar ve ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın ne zaman başlayıp hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz bölümündeki ağaçların bakımının ne zamandan beri yapılmadığı, bu sürenin zilyetliği terk anlamına gelip gelmeyeceği, ceviz ağaçlarının cevizlerinin toplanıp toplanmadığı, toplanıyorsa kim tarafından toplandığı hususları sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazlara ait kayıt ve belgeler zemine uygulanmalı ve dava konusu taşınmaz yönünü ne gösterdikleri üzerinde durulmalı; ziraat bilirkişisi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün niteliğinin ne olduğu, tarım arazisi vasfında olup olmadığı, üzerinde sürdürülen ekonomik amaca uygun zilyetliğin bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise zilyetliğin sürdürülüş biçimi, taşınmaz bölümünün evveliyatı itibarıyla imar-ihyayı gerektiren yerlerden olup olmadığı, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıp hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların yaşları, ağaçların ne durumda bulundukları, bakımlarının düzenli yapılıp yapılmadığı, bakımlarının düzenli yapılmamasının zilyetliğin terki olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hususlarını açıklayan, önceki ziraatçı raporunu irdeleyen, bilimsel esaslara dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, çekişmeli taşınmaz bölümünün fotoğraflarının çekilerek rapora eklenmesi istenilmeli; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki düzenlettirilmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek, çekişmeli taşınmaz bölümünde davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmek suretiyle sonucuna göre bir karar verilmelidir. Öte yandan tescil davalarında TMK'nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli yerel ve gazete ilanlarının yöntemine uygun bir biçimde yapılması, ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması, yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi gerekir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacının temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine,
yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.