16. Hukuk Dairesi 2016/13662 E. , 2019/8051 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/13662 E. , 2019/8051 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1979 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümleri hakkında, imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle dava açmış; davalı ... ise, davanın reddi ile dava konusu taşınmazın TMK'nın 713/6. maddesi uyarınca kendi adına tescilini talep etmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine, 10.01.2014 tarihli bilirkişi raporunda (A2) ile gösterilen 21.297,74 metrekare, (B) ile gösterilen 1.111,14 metrekare, (C) ile gösterilen 351,18 metrekare ve (D) ile gösterilen 414,13 metrekare yüzölçümündeki taşınmazların Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, hükme esas alınan teknik bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın (B), (C) ve (D) harfleri ile gösterilen bölümlerine ilişkin hükme yönelik yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle bu bölümler hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
2- Hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın (A2) ile gösterilen bölümüne ilişkin hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Mahkemece, bilirkişi raporunda 1985 ve 1986 yıllarına ait hava fotoğraflarında çekişmeli taşınmaz bölümünün imar ve ihyaya konu edilmeyen yer olduğunun belirtilmesi nedeniyle, zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığı kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Keşif sonucu dosyaya ibraz edilen ziraat mühendisi bilirkişi raporu soyut ve yetersiz olduğu gibi, dava tarihi 2010 yılı olduğuna göre bu tarihten 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının incelenmesi gerektiği halde, uyuşmazlığın çözümünde yetersiz kalan 1985, 1986 ve 1999 tarihli hava fotoğraflarının incelenmesi ile yetinilmiş, 1985-1986 yılları ile 1999 yılı arasında başkaca hava fotoğrafı bulunup bulunmadığı araştırılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece, öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin (özellikle bulunması halinde 1985/1986 – 1999 yılları arası döneme ilişkin) stereoskopik hava fotoğrafları ilgili yerlerden getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek, üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, yapılacak bu keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, öncesinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya ne zaman başlanıldığı ve imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla, kim tarafından ve ne şekilde sürdürüldüğü, taşınmazın sınırlarında geçmişten bugüne kadar herhangi bir değişiklik olup olmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki bulunduğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle oluşan çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, öncesinin imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp tamamlandığını, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri hangi tasarruflar ile sürdürüldüğünü ve çekişmeli taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayeseli değerlendirmeyi içerir şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu (A2) ile gösterilen taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğini, sınırlarını ve taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini açıklayan rapor düzenlettirilmeli, fen bilirkişisinden ise keşfi izlemeye bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye imkan verir rapor alınmalı; kadastroca tescil harici bırakılan yerler için açılan tescil davalarında TMK’nın 713/4. ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli ilanların yöntemine uygun bir biçimde yapılması, yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi ve ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması gerektiği de göz önünde bulundurulmalı, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece açıklanan hususlar göz önüne alınmaksızın eksik inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.12.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.