16. Hukuk Dairesi 2016/13783 E. , 2019/7780 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/13783 E. , 2019/7780 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; 'çekişmeli taşınmazın, ... Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/280 Esas, 2012/170 Karar sayılı ilamıyla Hazine adına tescil edilen yerin kapsamında kaldığı kabul edilerek tapunun iptali ve davacı adına tescili yönünde hüküm kurulmuş ise de, varılan sonucun doğru olmadığı, anılan mahkeme kararının henüz tapuya tescil edilmediği anlaşıldığında göre; eldeki davanın kadastro sırasında tapulama harici bırakılan taşınmaz bölümü yönünden açılmış tescil davası mahiyetinde olduğu, bu davalarda TMK’nın 713/3. maddesinde yasal hasım olarak Hazine ve ilgili kamu tüzel kişiliklerinin gösterildiği öte yandan karar tarihinden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa uyarınca çekişmeli taşınmazın sınırları içerisinde bulunduğu Köyceğiz Belediyesi ile Muğla Büyükşehir Belediyesi'nin davada yasal hasım oldukları belirtilerek, söz konusu davalıları davaya dahil etmesi hususunda davacıya süre verilerek, taraf teşkili sağlandıktan sonra tüm deliller toplanıp sonucuna göre karar verilmesi' gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, bilirkişiler tarafından düzenlenen 24.12.2012 tarihli bilirkişi raporuna ekli krokide (A) harfiyle gösterilen 1.544,26 metrekare yüzölçümüne sahip taşınmazın tarla vasfıyla davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; keşif sırasında dinlenen tanık ve mahalli bilirkişiler, taşınmaza 20-25 yıldır davacının zilyet olduğunu ve taşınmazın evvelinde davacı tarafından tarım amacıyla ekilip biçildiğini beyan etmelerine karşın; ziraat bilirkişisi tarafından tanzim edilen raporda, taşınmaz üzerinde yer alan ağaçların yaşlarının zilyetlikle iktisap süresi bakımından yeterli bulunmadığının belirtilmesi suretiyle çelişki oluşturulduğu halde, mahkemece bu çelişki giderilmeksizin hüküm kurulduğu gibi, ziraat mühendisi bilirkişi tarafından düzenlenen rapor, taşınmazın niteliğini, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini belirleme yönünden son derece yetersiz olmasına rağmen bu rapor hükme esas alınmıştır. Öte yandan bozma ilamında sözü edilen, davaya konu taşınmazı kapsayacak şekilde tescil istemiyle Hazine tarafından açılan ve daha evvel kesinleşen Köyceğiz Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/280 Esas, 2012/107 Karar sayılı dava dosyasında verilen mahkeme kararının tapuya işlenip işlenmediği mahalli Tapu Müdürlüğünden sorulup saptanılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmazı kapsayacak şekilde tescil istemiyle Hazine tarafından açılan ve daha önce kesinleşen yukarıda anılan mahkeme hükmünün akıbeti araştırılarak, tapuya tescil edilip-edilmediği belirlenmeli, ardından mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazın yönünü ne okuduğu belirlenmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; ziraatçı bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, komşu parsellerle karşılaştırmalı olarak değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisine, keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; böylelikle zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığına ilişkin olarak tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.11.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.