16. Hukuk Dairesi 2016/11662 E. , 2019/5309 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/11662 E. , 2019/5309 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; '3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi ile, haklarında tutanak tanzim edilen yerlerle ilgili olarak 10 yıllık hak düşürücü süre öngörüldüğü, ancak gerek 3402 sayılı Kadastro Yasası'nın gerekse de 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun tescil hükümlerini düzenleyen maddelerinde, hakkında tutanak düzenlenmeyen ya da tespit harici bırakılan yerlere ilişkin kadastro öncesi nedenlere dayanılarak dava açılmasını engelleyen ya da hak düşürücü süre belirleyen yasal düzenleme bulunmadığı, ayrıca mahkemece mahallinde yapılan gözlemde çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde halihazırda bir yol olmadığı belirtilirken, ziraat bilirkişisi raporunda çekişmeli taşınmaz bölümünün davacı tarafından kullanılan geçiş yeri olduğunun belirtilmesi karşısında, mahkeme gözlemi ile ziraat bilirkişisi raporu çeliştiği halde çelişkinin giderilmediği açıklanarak, iddia ve savunmalar doğrultusunda, dosya içerisindeki çelişkileri de giderecek şekilde inceleme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi' gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne, fen bilirkişisinin raporuna ekli krokide kırmızı renkli çerçeve ile gösterilen 516,33 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümününün 102 ada 46 parsel sayılı taşınmaza ilave edilmek suretiyle davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK'nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. Dava konusu taşınmaz, 2007 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında, paftasında yol olarak gösterilen yerlerden olup, davacı taraf, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği hukuki nedenine dayanarak tescil talebinde bulunmuştur. 4721 sayılı TMK'nın 713/3. maddesi gereğince, tescil davalarında Hazine yanında ilgili kamu tüzel kişiliklerine de husumet yöneltilmesi gerekmektedir. Davacı tarafından Hazine ve ... Köyü Tüzel Kişiliği hasım gösterilerek dava açılmış, yargılama sırasında ise 6360 sayılı Yasa uyarınca ... davaya dahil edilerek husumet yaygınlaştırılmıştır. Ne var ki; sözü edilen yasa uyarınca davada ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın da davaya dahil edilmesi gerektiği gözden kaçırılmış ve taraf teşkili eksik bırakılmıştır. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartı olup, bu koşul yerine getirilmeden esasa girilemez. Öte yandan bu nitelikteki davalarda, TMK'nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli yerel ve gazete ilanlarının yöntemine uygun bir biçimde yapılması, ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması, yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi gerektiği halde, mahkemece yasal ilanlar da yapılmamıştır. Mahkemece taraf teşkili sağlanmaksızın ve yasal ilanlar yapılmaksızın karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi yapılan araştırma, inceleme ve uygulama da hüküm vermek için yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; keşif sonucu dosyaya ibraz edilen ziraat mühendisi bilirkişi raporu, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliği, kullanım durumu, üzerindeki bitki örtüsünün ne olduğu, taşınmaz imar ve ihyaya konu edilecek yerlerden ise, imar-ihyaya konu olup olmadığı, olmuş ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi açıklama yönünden son derece yetersiz olduğu halde bu rapora itibar edilerek hüküm kurulmuştur. Eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle, ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı davaya dahil etmesi için davacıya süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde dahili davalıdan savunma ve delilleri sorulup toplanmalı, bundan sonra mahallinde yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ile ziraat ve fen bilirkişisinden oluşturulacak bilirkişi heyetinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğu, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; bu şekilde çekişmeli taşınmazın, davacıya ait komşu taşınmazların devamı niteliğinde mi, yoksa yol vasfında mı olduğu tereddütsüz ortaya konulmalı; ziraat mühendisi bilirkişiden ise, çekişmeli taşınmaz bölümünün eğimini, niteliğini, toprak yapısını, bitki örtüsünü, zirai durumunu, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, bilimsel verilere dayalı ve komşu taşınmazlarla mukayeseli değerlendirmeyi içerir ayrıntılı rapor alınmalı, çekişmeli taşınmaz ve çevresinin yakın plan panoramik fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz bölümlerinin sınırları kabaca işaretlettirilmeli; teknik bilirkişiye, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmaz bölümünü, komşularıyla birlikte gösterir krokili rapor düzenlettirilmeli; böylece somut olayda zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli ve TMK'nın 713/4-5. maddeleri gereğince yasal ilanlar yapılarak üç aylık yasal ilan sürenin dolması beklenilmeli, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 17.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.