16. Hukuk Dairesi 2016/6956 E. , 2019/234 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/6956 E. , 2019/234 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU : TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu .... Köyü çalışma alanında bulunan 466 ada 3 parsel sayılı 2.133,70 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz Hüseyin çocukları .... ve ... kullanımında olduğu tutanağın beyanlar hanesine şerh edilerek; taşınmazın kentsel sit alanında olduğu gerekçesi ile ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacılar ..., ..., ... irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne çekişmeli taşınmazın davalıya ait tapu kaydının iptali ile davacılar adına 1/3'er payla tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Elbirliği mülkiyetine tabi taşınmazlar üzerinde, mirasçıların belirlenmiş bir payları olmayıp, her birinin payı taşınmazın tamamı üzerinde söz konusudur. TMK'nın 702. maddesine göre ise, tüm tasarrufi işlemlerde oybirliği aranır. Dava da, bir tasarruf işlemi olup, kural olarak üçüncü kişilere karşı tüm mirasçıların birlikte dava açmaları gerekir. Terekeye dahil bir taşınmaz için bir veya bir kaç mirasçının tek başına üçüncü kişilere karşı dava açma sıfat ve hukuki ehliyeti bulunmamaktadır. Somut olayda davacılar Abdurrahman, ..... ve ... kadastro sırasında ... adına tescil edilen taşınmaz hakkında kadastro öncesi kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak miras bırakanlarından kendilerine kaldığı iddiası ile dava açmışlardır. Davacılar çekişmeli taşınmazın kendilerine ne şekilde intikal ettiğini (satış, bağış, miras payı devri vs.) açıklamadıkları gibi keşif neticesi alınan beyanlarla da çekişmeli taşınmazın davacılara ne şekilde intikal ettiği hususu açıklığa kavuşmamıştır. Mahkemece de, çekişmeli taşınmazın ne sebeple davacılara kaldığı konusunda dilekçelerinin ve beyanlarının açıklattırılması yoluna gidilmemiştir. O halde, Mahkemece, 6100 sayılı HMK'nın 'hakimin davayı aydınlatma ödevi' başlıklı 31. maddesi uyarınca ölüm tarihi itibari ile terekesi el birliği mülkiyetine tabi olan muris ...'in sağlığında, çekişmeli taşınmazın satış, bağış vs. yoluyla davacılara intikal edip etmediği veya muris ...'in ölümünden sonra mirasçıları arasında ve tüm mirasçıların katılımıyla geçerli bir paylaşma yapılıp yapılmadığı davacı tarafa açıklattırılmalı; satış veya bağış yoluyla davacılara intikal ettiği saptanamadığı takdirde mirasçı olan davacıların kendi adlarına tescil isteğinde bulundukları ve dava ehliyetinin (aktif husumet) dava şartlarından olup, dava şartının kamu düzenine ilişkin olduğu mahkemece kendiliğinden göz önünde tutulmalı ve TMK'nın 702. maddesi gereğince dava ehliyeti (aktif husumet) yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmelidir. Hal böyle olunca, davacıların murisi ....’a ait nüfus kayıtları getirtilerek yukarıda açıklandığı şekilde aktif dava ehliyeti sağlanmalıdır. Mahkemece bu yön göz ardı edilerek, yöntemince taraf teşkili sağlanmadan davanın esasına girilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 24.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.