KİRACI MALLARI ÜZERİNE HAPİS HAKKI, BORÇLNUN REHİN VE BORCA 7 GÜN İÇİNDE İTİRAZI

[Hepsihukuk]

İİK-MADDE 270
HAPİS HAKKI İÇİN DEFTER YAPILMASI:
Kiralıyan evvelce yapılması lazımgelen icrai takibi yapmadan haiz olduğu hapis hakkının muvakkaten muhafazası için icra dairesinin yardımını isteyebilir. (B.K. 267, 269, 281)

Teahhurunda tehlike varsa zabıtanın yahut nahiye müdürünün de yardımı istenebilir.

İcra dairesi üzerlerinde hapis hakkı bulunan eşyanın bir defterini yapar ve rehinleri paraya çevirme yoliyle takip talebinde bulunması için kiralıyana on beş günü geçmemek üzere münasip bir mühlet verir.


İİK-MADDE 147
ÖDEME EMRİNE İTİRAZ :
(Değişik madde: 18/02/1965 - 538/67 md.)

Ödeme emrine itiraz hakkında 62 den 72 nci maddeye kadar olan hükümler uygulanır. Ancak;

1. Rehin hakkına açıkça itiraz edilmemişse, alacaklının rehin hakkı takip safhası içinde artık tartışma konusu olamaz.

2. Sırf rehin hakkına itiraz olunduğu takdirde, alacaklı, rehnin paraya çevrilmesi yoliyle takipten vazgeçerek, takibin haciz yolu ile devamını istiyebilir. Bu takdirde, borçluya mal beyanında bulunması için yedi gün mühlet verilir.




İİK-MADDE 62
İTİRAZ
1 - SÜRESİ VE ŞEKLİ:
(Değişik madde: 18/02/1965 - 538/33 md.)

İtiraz etmek istiyen borçlu, itirazını, ödeme emrinin tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde dilekçe ile veya sözlü olarak icra dairesine bildirmeye mecburdur. (Değişik cümle: 17/07/2003 - 4949 S.K./13. md.) İtiraz, takibi yapan icra dairesinden başka bir icra dairesine yapıldığı takdirde bu daire gereken masrafı itirazla birlikte alarak itirazı derhal yetkili icra dairesine gönderir; alınmayan masraftan memur şahsen sorumludur.

(Değişik fıkra: 17/07/2003 - 4949 S.K./13. md.) Takibe itiraz edildiği, 59 uncu maddeye göre alacaklının yatırdığı avanstan karşılanmak suretiyle üç gün içinde bir muhtıra ile alacaklıya tebliğ edilir.

(Ek fıkra: 17/07/2003 - 4949 S.K./13. md.) Borçlu veya vekili, dava ve takip işlemlerine esas olmak üzere borçluya ait yurt içinde bir adresi itirazla birlikte bildirmek zorundadır. Adresini değiştiren borçlu yurt içinde yeni adres bildirmediği ve tebliğ memurunca yurt içinde yeni adresi tespit edilemediği takdirde, takip talebinde gösterilen adrese çıkarılacak tebligat borçlunun kendisine yapılmış sayılır.

Borcun bir kısmına itiraz eden borçlunun o kısmın cihet ve miktarını açıkça göstermesi lazımdır. Aksi takdirde itiraz edilmemiş sayılır.

(Mülga fıkra: 17/07/2003 - 4949 S.K./103. md.)

Borçlu takibin müstenidi olan senet altındaki imzayı reddediyorsa, bunu itirazında ayrıca ve açıkça beyan etmelidir. Aksi takdirde icra takibi yönünden senetteki imzayı kabul etmiş sayılır.

Borçluya, itiraz eylediğine dair bedava ve pulsuz bir belge verilir.





T.C.
YARGITAY
8. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO:2012/14973
KARAR NO:2013/3748
KARAR TARİHİ:18.03.2013

>KİRALAYANIN, KİRACI MALLARI ÜZERİNDE HAPİS HAKKI--BORÇLUNUN 7 GÜN İÇERİSİNDE REHİN HAKKINA VE BORÇA İCRA DAİRESİNE İTİRAZ ETMESİ

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davalı ve davacı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daire'ye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Alacaklı vekilinin İİK'nun 270 vd. maddeleri gereğince kira alacağının teminat altına alınması amacıyla, kira konusu yerdeki menkuller üzerinde hapis hakkını kullanmış, bir kısım menkullerine hapis hakkı tesisi için defter tutulmuş, alacaklı talebi ile borçlu aleyhinde rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız takiplere özgü örnek 8 numaralı ödeme emri düzenlenmiş, borçluya tebliğ edilmiştir.

Borçlu süresinde İcra Müdürlüğü'nde takibe itiraz etmiş, dilekçesinde borca itirazı yanında, hapis hakkı kullanılan menkullerin kıymet takdirleri yapılmadan defterinin tutulması ve bilahare de takibe geçilmesi işleminin Yasa ve Usule aykırı olduğu nedeniyle rehin hakkına itiraz etmiş, aynı nedenle İcra Mahkemesi'nden de hapis hakkı ile ilgili icra memuru işleminin şikayet yolu ile iptalini istemiştir.

Mahkemece alacaklının talep edebileceği kira alacağı miktarı tespit edilmiş, kullanılacak hapis hakkı miktarı saptanarak hüküm altına alınmıştır. Karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

İİK'nun 270. maddesinde; “Kiralayan evvelce yapılması lazım gelen icrai takibi yapmadan haiz olduğu hapis hakkının muvakkaten muhafazası için İcra Dairesi'nin yardımını isteyebilir. (BK.267, 269, 281) İcra Dairesi üzerlerinde hapis hakkı bulunan eşyanın bir defterini yapar ve rehinleri paraya çevirme yoluyla takip talebinde bulunması için kiralayana on beş günü geçmemek üzere münasip bir mühlet verir” hükmü mevcuttur.

Kiracı borçlu, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan takipte kendisine ödeme emri tebliği üzerine hem hapis hakkına, hem de talep edilen alacağa itiraz edebilir. (M.Oskay, C.Kocak, A.Değnekli, A.Doğan-İİK Şerhi 4.cilt sayfa 5777)

Rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takiplerle ilgili İİK'nun 147. maddesinde “ödeme emrine itiraz hakkında 62 den 72. maddeye kadar hükümlerin uygulanacağı” devamında (1) nolu bentte “Rehin hakkına açıkça itiraz edilmemiş ise, alacaklının rehin hakkının takip safhası içinde artık tartışma konusu yapılamayacağı” hükmüne yer verilmiştir.

İİK'nun 62. maddesinde ise “itiraz etmek isteyen borçlunun itirazını, ödeme emri tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde dilekçe ile veya sözlü olarak İcra Dairesine bildirmeye mecbur” olduğu belirlenmiştir. İİK'nun 66. maddesine göre müddeti içinde yapılan itiraz takibi durdurur. Takibin durması üzerine alacaklı İcra Mahkemesinden itirazın kaldırılması veya genel mahkemelerden itirazın iptali yönünde bir karar getirmedikçe takibe devam olunamaz.

Bu yasal düzenlemelerde göstermektedir ki, kendisine ödeme emri tebliğ olunan borçlu tebliğiden itibaren 7 gün içinde rehin hakkına (hapis hakkı) ilişkin itirazlarını da diğer itirazları ile birlikte İcra Müdürlüğü'ne bildirmek zorundadır. Bu husus alacaklı itirazın kaldırılması için İcra Mahkemesi'ne veya itirazın iptali için Genel Mahkeme'ye başvurduğunda incelenerek karara bağlanmalıdır.

Somut olayda borçluya ödeme emri 20.07.2011 tarihinde tebliğ olunmuş 26 Temmuz 2011 tarihinde yasal 7 günlük süre içerisinde verdiği itiraz dilekçesinde yapılan işlemlerin usulsüz olması nedeniyle rehin hakkına itirazını ve borca itirazını bildirmiş takip durmuştur. Bu durumda alacaklı itirazın kaldırılması veya itirazın iptali kararı getirmedikçe hakkında takibe devam olunmayacağından ve rehin hakkına ilişkin itirazlar alacaklının bu başvurusu sırasında tartışılacağından ayrıca İcra Mahkemesi'nden defter tutma ve hapis hakkı işleminin iptalini istemekte hukuki yararı bulunmamaktadır.

O halde Mahkemece borçlu vekilinin isteminin bu nedenle reddi gerekirken ilamsız takipte her türlü itirazın İcra Müdürlüğü'ne yapılacağı gözardı edilerek alacaklının itirazın kaldırılması istemi incelenir gibi borcun miktarı belirlenerek sonuca gidilmesi isabetsizdir.

SONUÇ: Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile Mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle 6100 sayılı HMK'nun Geçici 3. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve İİK'nun 366/3. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 18.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.