Birlikte ifa kuralı gereğince araç iade edilmeden takibe devam edilerek yatırılan bedeli alınamaz

[Hepsihukuk]

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2019/2081
KARAR NO : 2020/1605


Yukarıda mahal tarih ve numarası açıklanan ilk derece mahkeme kararı aleyhine süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmakla, HMK'nun 352. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme ve heyetçe yapılan müzakere sonunda, gereği düşünüldü:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; alacaklı karşı tarafın müvekkili şirketten 28/12/2012 tarihinde 34 *** 98** plaka sayılı, Jeep Grand Cherokee marka Overland 2012 model araç satın aldığını, aracın ayıplı olduğu iddiası ile İstanbul Anadolu 4. Tüketici Mahkemesi’nin 2014/*** Esas Sayılı dosyası ile aracın misli ile değiştirilmesi talepli dava ikame edildiğini ve bu davanın kabul edildiğini, taraflarınca tehir-i icra talepli olarak temyiz edilen ilamın dayanak gösterilerek müvekkili şirket aleyhine İstanbul Anadolu 2. İcra Müdürlüğü'nün 2016/**** E. sayılı dosyası ile ilamlı takip başlatıldığını, başlatılan icra takip dosyasında Jeep Grand Cherokee marka Overland 2012 model aracın bedelinin belirlenmesi için bilirkişi raporu alındığını. bahsi geçen raporda Jeep Grand Cherokee marka Overland 2012 model aracın sıfır fiyatının 505.000,00-TL olduğunun belirlendiğini, gerekli teminatın taraflarınca dosyaya yatırıldığını, takibe dayanak ilamın yargıtayca onanması üzerine takibin devam ettiğini ve alacaklı vekilinin dosyadaki teminat mektubunun paraya çevrilmesini ve taraflarına ödenmesini talep ettiğini, ancak ilamın özelliği gereği birlikte ifa söz konusu olduğu halde aracın icra dairesine teslim edilmediğini, icra müdürlüğünün birlikte ifa kuralı gereği aracın icra dairesine teslim edilmediğini gözetmeden aracın icra dairesine teslimi şartını getirmeyerek dosyadaki paranın belirli şartlarda alacaklıya ödenmesi yönünde karar oluşturduğunu, bahsi geçen muhtıranın takibe dayanak mahkeme ilamında karşılıklı edim olması sebebiyle aykırılık oluşturmasından dolayı iptali yönünde karar verilmesi gerektiğini belirterek İstanbul Anadolu 2. İcra Müdürlüğünün 2016/**** esas sayılı dosyasından 25/06/2019 tarihli kararın iptaline karar verilmesini talep ve şikayet etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; şikayet eden borçlu tarafından henüz aracın bugünkü değerinin hesaplanmadan ve müvekkiline herhangi bir bedel ödemeden yani kendi edimini yerine getirmeden müvekkilinin aracın iade edimini yerine getirmediğini iddia etmesinin tamamen kötü niyet göstergesi olduğunu, MK md.2 gereği dürüsütlük kuralı ile de bağdaşmadığını, bu nedenlerle şikayetin reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.

Ilk Derece Mahkemesi gerekçeli kararında özetle: "..davalı/alacaklının İstanbul Anadolu 4. Tüketici Mahkemesinin 12/04/2016 tarih ve 2014/*** esas, 2016/*** karar sayılı kararına istinaden davacı/borçlu aleyhine ilamlı takip başlattığı, örnek no:4-5 icra emrinin davacı/borçlu şirkete 03/06/2016 tarihinde tebliğ edildiği, davacı/borçlu vekilinin takibe dayanak ilamı 22.900,00 TL bedelli teminat mektubu sunarak tehir-i icra talepli olarak temyiz ettiği, dava konusu Jeep marka aracın 0 KM fiyatının sorulması için davacı/şirkete ve İstanbul Ticaret Odası Başkanlığı'na müzekkere yazıldığı, davacı/borçlu şirketin 27/12/2016 tarihli cevabi yazısı ile Jeep Marka Grand Cherokee Overland S6+A5T+GEG+G9B tipi 0 aracın yaklaşık değerinin 255.000,00 TL olduğunun bildirildiği, İstanbul Ticaret Odasının 03/02/2017 tarihli yazı cevabında ise aracın 0 KM anahtar teslim fiyatının 505.000,00 TL olduğunun bildirildiği, bunun üzerine davacı şirketin teminat miktarının belirlenmesi yöntemine itiraz davası açtığı, İstanbul Anadolu 2. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2017/*** Esas, 2017/*** Karar sayılı kararı ile şikayetin reddine karar verildiği, davacı/borçlu şirketin İTO'nun belirlediği 505.000,00 TL bedel üzerinden 90 gün sonrasına ait kapak hesabını istediği ve buna göre hesaplanan 559.000,00 TL bedelli teminat mektubunun dosyaya sunulduğu, takibin durdurulduğu ve davacı/borçlu şirkete şikayete konu 01/04/2019 tarihli muhtıranın gönderildiği, Mahkememizin 2019/209 Esas, 2019/312 Karar sayılı kararı ile davacı/borçluya 01/04/2019 tarihinde gönderilen muhtıranın iptaline karar verildiği, bu kez 10/05/2019 tarihli muhtıra ile ilama konu alacağın 7 gün içinde misliyle alacaklı tarafa teslimine karar verildiği, davacı/borçlu şirket tarafından 10/05/2019 tarihli muhtıranın iptali için Mahkememize dava açıldığı ve Mahkememizin 20/06/2019 tarih, 2019/*** Esas ve 2019/*** Karar sayılı kararı ile şikayetin reddine karar verildiği, İstanbul Anadolu 2. İcra Müdürlüğü'nü tarafından 21/06/2019 tarihine İstanbul Ticaret Odası'na müzekkere yazılarak "...Hükmolunan taşınırın değeri, borsa ve ticaret odalarından sorulup alınacak cevaba göre tayin edilir hükmü geerğince Jeep marka Grand Cherokee Overland S6 A5T+GEG+G9B tipi 0 km aracın güncel değerinin tespit edilerek..." müdürlüğe bildirilemesinin talep edildiği, borçlu vekili tarafından dosyaya sunulan teminat mektubunun bozdurulması yönünde ilgili bankaya gönderilen 21/06/2019 tarihli müzekkere ilgi tutularak mektubun nakde çevrilmemesi yönünde muhtıra hazırlanmasını talep ettiği, talebin müdürlükçe kabul edildiği ve ilgili bankaya müzekkere yazılarak teminat mektubunun bozulmamasına karar verildiği, borçlu vekilinin 25/06/2019 havale tarihli dilekçesi ile takibe konu aracın dayanak ilam ile hükmolunan müvekkili şirket yetkililerine ya da icra dairesine hasardan ari ve üzerinde kısıtlama bulunmaksızın teslim edilmediğini, birlikte ifa kuralı gereğince dosyaya yatırılan alacak bedelinin alacaklı tarafa ödenmemesi yönünde karar verilmesini talep ettiği, icra müdürlüğünün 25/06/2019 tarihli kararı ile İstanbul Ticaret Odası'ndan gelecek cevabi yazıya göre aracın değerinin yatırılan nakit tutardan fazla olması halinde paranın alacaklı vekiline ödenmesine, aradaki farkın müdürlükçe hesaplanarak borçlu vekiline muhtıra gönderilmesine, aradaki farkın tamamı dosyaya yatırılması halinde bu paranın alacaklı vekiline takibe konu aracın teslimi ile aynı anda ödenmesine, aracın değerinin yatırılan tutardan daha az olması halinde ise müdürlüklerince hesap yapılarak aracın teslimi ile aynı anda alacaklı vekiline ödeme yapılmasına karar verildiği görülmüştür.

İcra müdürlüğünce düzenlenen şikayete konu 25/06/2019 tarihli muhtıranın, İstanbul Anadolu 4. Tüketici Mahkemesinin 12.04.2016 tarih ve 2014/*** Esas, 2016/*** Karar sayılı ilamına uygun olarak hazırlandığı anlaşıldığından iş bu şikayetin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur..." şeklinde açıklanan gerekçeleriyle,

Şikayetin reddine karar verildiği görülmüştür.

Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Alacaklı tarafından müvekkili şirketten 28.12.2012 tarihinde 34 *** 988* plaka sayılı, Jeep Grand Cherokee marka Ovrland 2012 model araç satın alındığını, aracın satın alınmasından sonra, aracın yağ basınç ikaz lambasının yanması şikâyeti bulunduğunu, dolayısı ile aracın ayıplı olduğu iddiası ile İstanbul Anadolu 4. Tüketici Mahkemesi’nin 2014/*** E. Sayılı dosyası ile aracın misli ile değiştirilmesi talepli dava ikame edildiğini ve bu davanın kabul olunduğunu, taraflarınca tehir-i icra talepli olarak temyiz edilen ilam dayanak gösterilerek müvekkili şirket aleyhine, İstanbul Anadolu 2. İcra Müdürlüğünün 2016/*** E. sayılı dosyası ile ilamlı takip başlatıldığını, başlatılan icra takip dosyasında, Jeep Grand Cherokee marka Overland 2012 model aracın bedelinin belirlenmesi için bilirkişi raporu alındığını, aracın sıfır fiyatının 505.000,00-TL olarak belirlendiği, gerekli teminatın taraflarınca dosyaya yatırıldığını, takibe dayanak ilamın yargıtay'ca onanması üzerine takibin devam ettiği ve alacaklı vekili dosyadaki mektubun paraya çevrilmesini ve tarafına ödenmesini talep ettiğini, ilamın özelliği gereği birlikte ifa sözkonusu olduğu halde; araç icra dairesine teslim edilmediğini, taraflarınca icra dairesine belirlenen araç bedeli yatırıldığı ve araç alacaklı tarafından icra dairesine teslim edilmediği halde; icra müdürlüğü 25.06.2019 tarihli kararında birlikte ifa kuralı gereği aracın icra dairesine teslim edilmediğini gözetmeden; aracın icra dairesine teslimi şartını getirmeyerek dosyadaki paranın belirli şartlarda alacaklıya ödenmesi yönünde karar oluşturduğunu, takibe dayanak mahkeme ilamında karşılıklı edim olması sebebiyle davalarının kabulü gerektiğini belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesini istediğini bildirmiştir.

Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe: Alacaklının İstanbul Anadolu 4. Tüketici Mahkemesinin 12/04/2016 tarih ve 2014/*** esas, 2016/*** karar sayılı kararına istinaden davacı/borçlu aleyhine ilamlı takip başlattığı, örnek no:4-5 icra emrinin davacı/borçlu şirkete 03/06/2016 tarihinde tebliğ edildiği, hesaplanan 559.000,00 TL bedelli teminat mektubunun davacı borçlu tarafından dosyaya sunulduğu, takibin durdurulduğu, borçlu vekilinin 25/06/2019 havale tarihli dilekçesi ile takibe konu aracın dayanak ilam ile hükmolunan müvekkili şirket yetkililerine ya da icra dairesine hasardan ari ve üzerinde kısıtlama bulunmaksızın teslim edilmediğini, birlikte ifa kuralı gereğince dosyaya yatırılan alacak bedelinin alacaklı tarafa ödenmemesi yönünde karar verilmesini talep ettiği, icra müdürlüğünün 25/06/2019 tarihli kararı ile İstanbul Ticaret Odası'ndan gelecek cevabi yazıya göre aracın değerinin yatırılan nakit tutardan fazla olması halinde paranın alacaklı vekiline ödenmesine, aradaki farkın müdürlükçe hesaplanarak borçlu vekiline muhtıra gönderilmesine, aradaki farkın tamamı dosyaya yatırılması halinde bu paranın alacaklı vekiline takibe konu aracın teslimi ile aynı anda ödenmesine, aracın değerinin yatırılan tutardan daha az olması halinde ise müdürlüklerince hesap yapılarak aracın teslimi ile aynı anda alacaklı vekiline ödeme yapılmasına karar verildiği, davacı tarafça icra müdürlüğünün bu kararının aynı anda ifa kuralına aykırı olması sebebi ile şikayet yolu ile icra mahkemesi önünde getirildiği anlaşılmıştır.

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde 1. İfada sıra" başlıklı 97. Maddesinde "Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmenin ifası isteminde bulunan tarafın, sözleşmenin koşullarına ve özelliklerine göre daha sonra ifa etme hakkı olmadıkça, kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerekir." hükmü bulunmaktadır.

Dairemizce yapılan değerlendirmelere göre; şikayetçi borçlu tarafından kendisine düşen paranın ödenmesi ile ilgili edimi teminat mektubu sunarak yerine getirdiği, takip konusu ilama göre her iki tarafın aynı anda ifa yükümlülüğü bulunduğu, bu durumda edimini yerine getiren şikayetçi borçlunun takip dosyasından aracın teslimini talep etmekte hukuki yararının bulunduğunun kabulü gerektiği, alacaklı tarafından, edimin yerine getirildiğine dair İİK'nun 33. maddesi anlamında bir belge sunulmadığı gibi, ilama konu aracın iadesi yönünde icra müdürlüğüne yapılmış bir başvurunun da bulunmadığı, alacaklının, ilamda kendisine yüklenen edimi (aracın borçluya iadesi) yerine getirmeden takibe devam etmesinin mümkün olmadığı, ilam bir bütün olup, eklentilerin de aynı kurala tabi olduğu, bu durumda alacaklının takibe devam edebilmesi için kendi edimini yerine getirmesi gerektiği açıktır.

Bu nedenle takip alacaklısının, aracı iadeye hazır olduğunu bildirip, usulüne uygun iadesi sağlanana kadar icra müdürlüğünce takibe devam edilerek teminat mektubu paraya çevrilip alacaklıya ödenemez.

Şikayete konu icra müdürlüğü kararınında "aracın değerinin yatırılan nakit tutardan fazla olması halinde paranın alacaklı vekiline ödenmesine" ifadesinin yer aldığı, yukarıda izah edilen aynen ifa kuralı gereğince aracı icra müdürlüğüne teslime ilişkin işlem gerçekleştirilmeden teminat mektubunun paraya çevrilerek yatan paranın alacaklıya ödenmesi de söz konusu olmayacağından icra müdürlüğünün kararı yerinde değildir.

Açıklanan nedenlerle şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken, belirtilen gerekçeyle talebin reddine karar verilmesi isabetsizdir. Ancak bu yanlışlığın düzeltilmesinin yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediği anlaşıldığından, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile HMK'nın 353/1-b.2. maddesi gereğince İlk Derece Mahkeme kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında "Şikayetin kabulü ile icra müdürlüğünün 25.06.2019 tarihli kararının kaldırılmasına" karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1-Davacının istinaf başvurusunun kabulü ile, HMK'nun 353/1-b.2. maddesi gereğince İstanbul Anadolu 5. İcra Hukuk Mahkemesi 2019/*** esas 2019/*** karar sayılı kararının KALDIRILMASINA;
Yeniden esas hakkında;

Şikayetin kabulü ile icra müdürlüğünün 25/06/2019 tarihli kararının iptaline,

.........

Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme ve müzakere neticesinde, H.M.K'nun 361/1. maddesi gereğince kararın kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar. 30/09/2020





T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2021/145
KARAR NO : 2021/4448

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 30/09/2020

Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 Sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 Sayılı HMK'nin 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 59,30 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 26/04/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.