16. Hukuk Dairesi 2020/9317 E. , 2020/6196 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2020/9317 E. , 2020/6196 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:

Kadastro sırasında, ...,... Mahallesi çalışma alanında bulunan 316 ada 5 parsel sayılı 2.784,00 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, davacı ... adına tespit edildikten sonra, davalı ...’nin kadastro komisyonuna yapmış olduğu itiraz kabul edilerek taşınmazın Hazine adına tesciline karar verilmiş ancak davacı ... ’nun komisyon kararına itirazı komisyonun ek kararı ile red edilmiş ve dava konusu taşınmazın Bayındır Belediyesi adına tesciline karar verilmiştir. Bilahare Hazine tarafından çekişmeli taşınmaza ilişkin komisyon kararının iptali istemiyle dava açılmış ve yargılama neticesinde Bayındır Asliye Hukuk Mahkemesi’nce (Kadastro Mahkemesi sıfatıyla) taşınmazın Bayındır Belediyesi adına tespit ve tesciline ilişkin Bayındır Kadastro Müdürlüğünün 11.06.1981 tarih ve 164 numaralı komisyon kararının iptaline, ... ’nun süresinde komisyon kararına itirazı bulunmadığından adına tescil talebinin süre yönünden reddine karar verilmiştir. Davacı ... satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak taşınmazın tapu kaydının iptali ile adına tescili istemiyle Hazine’ye yönelik dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne çekişmeli taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastrodan önceki haklara dayanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece, çekişmeli taşınmaz hakkında Bayındır Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Kadastro Mahkemesi Sıfatıyla) 1986/322 Esas 1987/48 Karar sayılı Yargıtay denetiminde geçerek kesinleşen dosyasında çekişmeli 316 ada 5 parsel sayılı taşınmazın, bitişik ...,... parsel ile bir bütün halinde dava dışı ...’na ait iken taşınmazları davacının kardeşi olan dava dışı ...’nun satın aldığı, sonrasında taşınmazı ikiye ifraz ederek çekişmeli taşınmazı davacı ...’na verdiği, 315 ada 27 parseli ise kendi uhdesinde bıraktığı gerekçesiyle, keşif yapılmaksızın çekişmeli taşınmazın üzerinde zeytin ve armut ağaçları mevcut olmakla taşınmazın kültür arazisi olduğunun anılan dosyada sabit olduğu kabul edilmek suretiyle hüküm kurulmuştur. Ne var ki, çekişmeli taşınmaza ilişkin olarak başlangıçta Kadastro Mahkemesine dava açılması sebebiyle kadastro tutanağı kesinleştirilmeyerek davalı hale getirilmiş olup, Kadastro Mahkemesince verilen Baydındır Kadastro Müdürlüğü’nün 11.06.1981 tarih ve 164 sıra numaralı komisyon kararının iptaline ilişkin kararın kesinleştirmesi mahkemesince yapılmadığından, tapu müdürlüğünde infazı sağlanamadığı ve çekişmeli taşınmaz hakkında tapu kaydının oluşmadığı anlaşılmaktadır. Öte yandan, çekişmeli taşınmazın niteliğine ve davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığına ilişkin herhangi bir araştırma yapılmaksızın hüküm kurulması da usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmek için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza ilişkin anılan mahkeme kararının kesinleştirilmesi ve ardından infaz edilmesi suretiyle taşınmazın tapu kaydının oluşturulması sağlanmalı, karar tarihinden sonra vefat eden davacı muris ... ile mirasçıları adına taşınmazın bulunduğu kadastro çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği Tapu Müdürlüğü, Kadastro Müdürlüğü ve Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğünden ayrı ayrı sorulup, varsa tespit tutanakları ve oluşmuş iseler tapu kayıtlarının onaylı örnekleri ile çekişmeli taşınmaza komşu taşınmazların tamamının kadastro tutanakları ve dayanak belgelerinin ilk tesislerinden itibaren tüm tedavülleri ve tespite dayanak 1927 tarih ve 64 sıra numaralı vergi kaydı tesisinden itibaren ilgili yerlerden getirtilmeli, vergi kaydının revizyon durumu araştırılmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraatçı bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla keşif yapılmalı, mahallinde yapılacak bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, zilyetliğin terkedilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanıklara, tespite dayanak vergi kaydının hudutları tesisinden itibaren tek tek okunmak suretiyle yöntemince uygulanmalı, bilirkişilerin gösteremediği hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı, teknik bilirkişiye yerel bilirkişi ve tanıkların gösterdiği hudutlar haritasında işaretlettirilmeli ve uygulanan vergi kaydının kapsadığı alanı gösterir, denetime açık ve keşfi takibe imkan verir rapor ve harita düzenlettirilmeli, bu suretle dayanak vergi kaydının kapsamı açık bir şekilde tespit edilmeli; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, zilyetlik var ise ara verilip verilmediğini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmaz üzerinde olduğu belirtilen zeytin ağaçlarının yaşlarının ne olduğunu, zeytin ağaçlarının deliceden aşılanıp aşılanmadığını, deliceden aşılanmış ise aşı yaşının kaç olduğunı ve dağılımını, taşınmazın imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi açıklayan, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı ve bundan sonra bundan sonra kadastro tespit tarihi itibari ile davacı yararına zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği yönünden toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.12.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.