16. Hukuk Dairesi 2017/5462 E. , 2020/4809 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2017/5462 E. , 2020/4809 K.


'İçtihat Metni'



MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca duruşmalı olarak incelenmesi istenilmekle; duruşma için belli edilen 27.10.2020 gün ve saatte temyiz eden taraftan gelen olmadı. Aleyhine temyiz istenilen Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili Avukat Aylin Hakverdi geldi. Gelenin yüzüne karşı duruşmaya başlandı. Sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmanın bittiği bildirildi. Süresi içinde inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu. GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucunda, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 408 ada 3 parsel sayılı 3.813,05 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, tapu kaydına dayalı olarak İstanbul Belediyesi adına tespit ve tescil edildikten sonra, kayden satışlar sonucunda davalı ... adına tescil edilmiştir. Davacı Vakıflar Genel Müdürlüğü, dava konusu taşınmazın vakıf yoluyla meydana geldiğini ileri sürerek, Vakıflar Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca taşınmazın Haremeyne Mülhak Süleymanpaşa Mülhakatından .... Vakfı, Sadrazam .... Paşa Vakfı adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu 408 ada 3 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile taşınmazın ... Mülhakatından.... Vakfı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmaza uygulanan tapu kaydının ....Vakfı adına olduğu, bu hususun kadastro sırasında dikkate alınmadığı, taşınmaz üzerindeki binanın da 2. derece tarihi eser vasfında olduğu kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar için yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu 408 ada 3 parsel sayılı taşınmaz, 25 T. Sani 1340 sıra numaralı tapu kaydının kapsamında kaldığından bahisle İstanbul Belediyesi adına tespit ve tescil edilmiştir. Mahkemece, dava konusu taşınmaza uygulanan tapu kaydı, tesisinden itibaren tüm tedavülleriyle birlikte Tapu Müdürlüğü ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığın'dan sorularak getirtilmemiş, Haremeyne Mülhak Süleymanpaşa Mülhakatından Çakırcı Hasanpaşa Vakfı, Sadrazam Merhum ... Paşa Vakfına ait vakfiye getirtilip mahallinde uygulanarak kapsamı tespit edilmemiş, dava konusu taşınmazın vakfiye kapsamında bulunup bulunmadığı araştırılmamış ve vakıf defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak vakfın niteliği belirlenmemiştir. Öte yandan, eldeki dava, dava konusu taşınmazın vakıf yoluyla meydana geldiği ve 2. grup korunması gerekli kültür varlıklarından olduğu ileri sürülerek, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 30. maddesi ve Vakıflar Yönetmeliği’nin 178. maddesi uyarınca açıldığı ve dava konusu taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde de taşınmazın “2. grup korunması gerekli tabiat kültür varlığı” olduğuna dair şerh bulunduğu halde, taşınmazın “vakıf kültür varlığı” niteliğine haiz olup olmadığı hususunda yapılan araştırma da yeterli değildir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaza uygulanan tapu kaydı tesisinden itibaren tüm tedavülleriyle birlikte Tapu Müdürlüğü ve Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığın'dan sorularak getirtilmeli, ilgili vakıfname ve vakfa ilişkin tüm evraklar dosya arasına alınmalı ve dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, taraf tanıkları, tabiat ve kültür varlıkları ile muhafazası gerekli tarihi veya mimari kıymeti haiz eski eserlerden ve özellikle vakıf mevzuatından anlayan, aralarında sanat tarihçisi veya arkeolog niteliğini haiz kişilerin de bulunduğu 3 kişilik bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte, dava konusu taşınmaza uygulanan tapu kaydı ve vakıfname, yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları yardımı ile uygulanarak kapsamları tam olarak belirlenmeli, teknik bilirkişiden keşfi takibe imkan verir, taşınmaza uygulanan tapu kaydının ve vakıfnamenin kapsamını gösterir krokili rapor alınmalı, taşınmazın vakfiye kapsamında olduğunun saptanması halinde, bu kez vakfın türünün ve niteliğinin ne olduğu, taşınmazın vakıf kültür varlığı niteliğinde olup olmadığı, 5737 sayılı Yasa'nın 30. maddesindeki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediği hususlarında 3 kişilik uzman bilirkişi heyetinden, dosyada bulunan önceki bilirkişi raporunu da irdeler şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.