16. Hukuk Dairesi 2016/16876 E. , 2020/4509 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/16876 E. , 2020/4509 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TESCİL
KANUN YOLU: TEMYİZ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; 'çekişmeli taşınmazın çevresindeki taşınmazların 4753 sayılı Yasa uyarınca Toprak Tevzii Komisyonu çalışmaları sonucu tapuya bağlanmış olduğu dikkate alınarak, bu komisyon tarafından dava konusu taşınmaz bölümü hakkında ne gibi bir işlem yapıldığının, yöntemine uygun hava fotoğrafı incelemesi yapılarak taşınmazın niteliğinin ve çekişmeli taşınmaza ilişkin mera tahsisinin bulunup bulunmadığının belirlenmesi ve iktisabı mümkün yerlerden olması halinde imar-ihya ve zilyetlik koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi tarafından hazırlanan 17.11.2015 havale tarihli rapor ve eki haritada (C) harfi ile gösterilen 23.164,29 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli kazanılmış hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma ilamının gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, dava konusu taşınmaz bölümünün tarımsal amaçlı kullanıldığı, imar-ihyasının tamamlandığı gerekçesi ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, mahkemece uyulan bozma ilamında, en az iki ayrı zaman dilimine ilişkin hava fotoğrafının incelenmesi belirtildiği halde sadece tek döneme ait hava fotoğrafı üzerinde inceleme yapılmış, komşu taşınmazların tespitine esas alınan vergi kayıtlarının da getirtilmesi istenilmesine rağmen söz konusu vergi kayıtları da getirtilmemiştir. Öte yandan Yargıtay bozma ilamından sonra yapılan birinci keşif neticesi dosyaya sunulan 04.11.2014 havale tarihli jeodezi ve fotogrametri bilirkişi tarafından hazırlanan raporda, 1973 yılına ait hava fotoğrafı üzerinde yapılan incelemede tescili istenen tapulama harici yerin (B) harfi ile gösterilen 6.848,40 metrekare yüzölçümündeki bölümünün imar-ihyasının yapıldığı belirtilmiş olmasına rağmen, ikinci keşif sonrası düzenlenen ve Mahkemece hükme esas alınan 17.11.2015 havale tarihli raporda ise, 1973 yılına ait hava fotoğrafı üzerinde yapılan incelemede dava konusu alanda bulunan (C) harfi ile gösterilen 23.164,49 metrekare yüzölçümündeki bölümün sürülü olduğu ve tarımsal faaliyet yapıldığı belirtilmek suretiyle raporlar arasında imar ihyanın yapıldığı taşınmaz bölümünün miktarı yönünden çelişki oluşturulduğu halde bu çelişki üzerinde de durulmamış, çelişkilerin giderilmesi amacıyla üç kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmaksızın hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma, inceleme ve uygulamaya dayalı olarak karar verilmesi usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava tarihinden 20, 25 yıl öncesi zaman dilimi içerisinde çekilmiş farklı tarihlere ait en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı, bu hava fotoğrafları kullanılarak üretilmiş memleket haritaları ile temin edilebilen en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ve çekişmeli taşınmaza komşu taşınmazların kadastro tutanak ve dayanakları ilgili yerlerden getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde, elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, üç kişilik jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi kurulu ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmaz yönünü ne okuduğu belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, taşınmazın imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığını, muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya konu olmaya başladığı ve ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içeren, önceki ziraat bilirkişi raporlarını da irdeler şekilde, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının da eklendiği, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kurulundan, stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazın sınırlarını ve niteliğini, taşınmazda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir ve önceki jeodezi ve fotogrametri bilirkişi raporları arasındaki çelişkiyi giderecek şekilde rapor düzenlemeleri istenilmeli; teknik bilirkişiye ise, keşfi takibe ve denetlemeye elverişli, dava konusu taşınmazı komşularıyla birlikte gösterir şekilde krokili rapor düzenlettirilmeli, böylelikle zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığı kesin olarak belirlenmeli ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.10.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.