16. Hukuk Dairesi 2016/16238 E. , 2020/3051 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/16238 E. , 2020/3051 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; 'Mahkemece yapılan araştırma ve uygulamanın yetersiz olduğu belirtilerek, mahallinde yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve uzman bilirkişiler huzuruyla keşif icra edilerek, davalı tarafın dayandığı Mayıs 1944 tarih 233 sıra numaralı tapu kaydının uygulanması, çekişmeli taşınmazın tapu kaydının kapsamında kalıp kalmadığının tespit edilmesi, ardından davaya konu edilen taşınmazın dava tarihi itibari ile niteliği, intikali ve tasarrufu hususunda maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, bu suretle davalının dayanağı tapu kaydının hukuki değerini koruyup korumadığının yöntemince belirlenmesi, bundan sonra sonucuna göre karar verilmesi' gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, dava konusu taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bozma ilamına uyulmakla taraflar yararına usuli müktesap hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için Yargıtay bozma ilamında işaret edilen hususların eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Mahkemece, davalının tutunduğu tapu kaydının çekişmeli taşınmazı kapsamadığı ve davacı taraf yararına zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği gerekçe gösterilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, davalının tutunduğu tapu kaydı getirtildiği halde bozma ilamı gereğince usulune uygun şekilde uygulanıp kapsamı belirlenmemiş; tapu kaydı iskanen oluştuğu halde haritasının bulunup bulunmadığı araştırılmamış, uygulamada komşu parsel tutanak ve dayanaklarından yararlanılmamış, tapu kayıt uygulamasında mahalli bilirkişilere kayıtta gösterilen sınır yerleri tek tek göstertilmek suretiyle hudutlar fen bilirkişi raporunda işaretlenmesi gerektiği halde, mahalli bilirkişi ve
tanıkların sınırlara yönelik soyut beyanlarına ve fen bilirkişi tarafından düzenlenen ve tapu kayıtlarının sınır yerlerinin işaretlenmediği denetime elverişsiz bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dayanılan tapu kaydı ve varsa haritası ile tüm komşu parsellerin onaylı tutanak suretleri ve dayanağı olan belgeler getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişi, taraf tanıkları ve uzman fen bilirkişisinin katılımıyla keşif icra edilmeli ve bu keşif sırasında, davalının tutunduğu tapu kaydı, yöntemince mahalline uygulanarak kapsamı haritası mevcut ise, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 20. maddesi gereğince öncelikle haritasına göre belirlenmeli, tapu kaydının haritasının bulunmaması veya uygulama kabiliyetinin olmaması durumunda ise, hudutlarının yerel bilirkişilerce zeminde tek tek gösterilmesi istenilmeli, bilirkişilerin gösteremediği sınırların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı; mahalli bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazların geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; teknik bilirkişiden, uygulanan tapu kaydının ve varsa haritasının kapsadığı alanı gösterir ve keşfi takibe imkan verir kroki düzenlemesi istenilmeli; tapu kaydının çekişmeli taşınmazı kapsadığının anlaşılması halinde hukuki kıymetini yitirip yitirmediği tartışılmalı; tapu kaydının taşınmaza uymadığının anlaşılması halinde ise, ihtilafın zilyetlikle iktisap koşullarına göre çözülmesi gerektiği göz önünde bulundurulmalı, bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek ve eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.