16. Hukuk Dairesi 2016/16302 E. , 2020/891 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/16302 E. , 2020/891 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., Kalecik İlçesi Gölköy Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... ve katılma yoluyla davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı ...’in sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak mahkemece dava konusu taşınmazın bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölümü yönünden imar-ihya şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmazın hangi tarihte ve ne sebeple tescil harici bırakıldığı Kadastro Müdürlüğünden sorulmuş ise de, yazı cevabı dosya içerisine alınmamış ve bu husus netleştirilmemiş, taşınmazın imar durumu da araştırılmamıştır. Mahallinde yapılan keşifte dinlenen tanıklar, taşınmazı hem ...’in kullandığını, hem de davacı ve eşinin kullandığını beyan ettikleri halde, ... isimli kişilerin davacı ile bağının bulunup bulunmadığı varsa bu bağın neye dayandığı sorulmadığı gibi, taşınmazın evveliyatı ve zilyetliğin sürdürülüş şekli de detaylı olarak sorulup açıklığa kavuşturulmamıştır. Ziraatçı bilirkişi raporunda, çekişmeli taşınmazın (B) harfi ile gösterilen bölümünde imar-ihya şartlarının oluşmadığı belirtilmişken, ek raporda imar-ihya şartlarının oluştuğundan bahsedilerek raporlar arasında çelişki oluşturulmasına rağmen söz konusu çelişki giderilmemiş ve taşınmazların evveliyatını, kullanım süresini ve niteliğini en iyi şekilde belirleyebilmek için dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğraflarının birlikte değerlendirilmesi gerektiği göz önünde bulundurulmadan, tek başına davayı aydınlatmaya yeterli olmayan 1990 tarihli hava fotoğrafının incelemesi ile yetinilmiştir. Ayrıca, dava konusu taşınmazın (A) ve (C) harfi ile gösterilen bölümleri yönünden davanın reddine karar verildiği halde, davalı Hazinenin tescil talebi hakkında değerlendirme yapılmamış ve kadastro sırasında tescil harici bırakılan taşınmazlar hakkında 4721 sayılı TMK'nın 713/4-5 maddeleri gereğince gerekli yerel ve gazete ilanlarının yapılması gerektiği de dikkate alınmamıştır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmazın tamamı yönünden 4721 sayılı TMK'nın 713/4-5. maddeleri gereğince gerekli yerel ve gazete ilanı yapılarak itiraz süresi beklenmeli, dava konusu taşınmazın (B) harfi ile gösterilen bölümünün hangi tarihte ne sebeple tescil harici bırakıldığı Kadastro Müdürlüğünden sorularak buna ilişkin yazı cevabı dosya içerisine alınmalı, dava konusu taşınmazı gösterir kroki eklenmek suretiyle taşınmazın imar planı içerisinde bulunup bulunmadığı, imar planı içerisinde ise imar planının hangi tarihte onaylandığı İlçe Belediye Başkanlığı ve Büyükşehir Belediye Başkanlığından sorulmalı, dava tarihi olan 2014 yılından ya da taşınmaz imar planı kapsamında ve imar planının onay tarihi dava tarihinden önce ise, imar planının onay tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarından en az üç adedi Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosyaya konulmalı, bundan sonra mahallinde yerel bilirkişiler ve tanıklar ile 3 ziraat mühendisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisinden oluşturalacak bilirkişi heyeti eşliğinde yeniden keşif yapılmalı, bu keşifte jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle (B) bölümünün önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmaz bölümünün evveliyatının ne olduğu, imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyasına ne zaman başlanıp hangi tarihte tamamlandığı, üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla ve ne zamandan beri sürdürüldüğü hususlarında maddi olaylara dayalı bilgi alınmalı, beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı; 3 kişilik ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın (B) bölümünün zirai faaliyete konu olup olmadığı, zilyetliğin hangi tarihte başladığı ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı ve komşu parseller ile (B) bölümü arasında nitelik farkı olup olmadığı hususlarında bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı önceki ziraatçı bilirkişi raporunu ve ek raporunu da irdeler şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor istenmeli; fen bilirkişisine, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir rapor ve kroki düzenlettirilmeli ve bundan sonra, şayet dava konusu taşınmaz, dava tarihinden evvel imar planı kapsamına alınmış ise, imar-ihyanın tamamlandığı tarihten imar planının onaylandığı tarihe kadar, imar planı kapsamında değilse dava tarihine kadar 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı süresinin davacı lehine aralıksız ve nizasız olarak geçmesi gerektiği göz önünde bulundurulmak suretiyle, iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece belirtilen hususlar yerine getirilmeden dava konusu (B) bölümü yönünden eksik araştırma ile hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, ret kararı verilen (A) ve (C) bölümü yönünden davalı Hazinenin tescil talebinin değerlendirilmemiş olması da isabetsiz olup, davacı ... ve davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacı ...'e iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.03.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.