16. Hukuk Dairesi 2016/17690 E. , 2020/5937 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2016/17690 E. , 2020/5937 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:


Kadastro sonucu, ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 423 ada 1 parsel sayılı 457.309,89 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu belirtilerek, ham toprak vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ... ve arkadaşları irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, taşınmazın muhtelif bölümleri hakkında tapu iptali ve adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, hükme esas alınan teknik bilirkişi raporunda ...,... ile gösterilen sırasıyla 1.448.31, 3.002.24, 316.37, 144,12 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin hüküm yerinde gösterilen payları oranında davacı ... mirasçıları adına, (A.17/A), (A.22), (A.25), (A.59), (A.66), (A.72), (A.84) ile gösterilen sırasıyla, 12.931.26, 286.87, 125.25, 119,93, 2.121.24, 721.69, 827,68 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin hüküm yerinde gösterilen payları oranında davacı ... mirasçıları adına, ...,...,... ile gösterilen sırasıyla, 25.928.00, 1.779.38, 6.811.66, 4.421.73, 6.028.36, 663,17 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.6/A), (A.64), (A.65) ile gösterilen sırasıyla, 7.059.71, 1.786.03, 481,11 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin hüküm yerinde gösterilen payları oranında davacı ... mirasçıları adına, (A.79), (A.83), (A.86) ile gösterilen sırasıyla, 534.68, 173.83, 1.832,92 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.4), (A.9), (A.10), (A.42/A), (A.58) ile gösterilen sırasıyla, 1.908.86, 1.266.13, 437.07, 26.959.30, 3.936,09 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.63) ile gösterilen 1.786,03 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı ... adına, (A.73) ile gösterilen 640,62 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı ... adına, (A.77), (A.87), (A.88) ile gösterilen sırasıyla, 77.48, 212.88, 1.679,75 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, ...,... ile gösterilen sırasıyla, 726.71, 681.50, 2.237.14, 648.07, 11.055.05, 405.73, 1.609,48, 351,86 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.56/A) ile gösterilen 6.069,42 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı ... adına, (A/8) ve (A/20) ile gösterilen 10.766,90 ve 810,90 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.2/A), (A.19), (A.26), (A.32), (A.49), (A.54), (A.55) ile gösterilen, sırasıyla 476.41, 10.721.51, 8.025.24, 21.260.00, 4.181.73, 1.113.57, 3.188,04 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.78), (A.89), (A.90) ile gösterilen, sırasıyla 212.88, 1.116.51, 1.569,86 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.5/A), (A.24), (A.35), (A.68), (A.80) ile gösterilen, sırasıyla 8.922.70, 3.885.15, 1.829.56, 9.271.78, 229,87 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.15/A), (A.71), (A.74), (A.81) ile gösterilen, sırasıyla 5.209.83, 654.48, 626.36, 606.01 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.48), (A.57/A), (A.60) ile gösterilen, sırasıyla 1.937.91, 1.005.46, 1.437,05 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.33),(A.34), (A.45), (A.47), (A.61), (A.62) ile gösterilen, sırasıyla 7.742.31, 8.034.35, 2.134.61, 5.057.93, 1.881.45, 1.496,19 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.23), (A.51), (A.76), (A.83), (A.91), (A.92) ile gösterilen, sırasıyla 88.81, 3.665.59, 433.61, 173.83, 1.154.72, 1.537,48 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.3) ile gösterilen 658,74 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümünün davacı ... oğlu, ... adına, (A.12) ve (A.75) ile gösterilen 7.883,25 ve 1.037,50 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin davacı ... adına, (A.13) ve (A.67) ile gösterilen 876,11 ve 427,57 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz bölümlerinin ise eşit hisselerle davacılar ...,...ve ... adına, ifrazen ayrı parsel numaraları ile tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, hüküm yerinde gösterilen ayrı ayrı taşınmaz bölümleri yönünden davacılar lehine zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve uygulama hüküm kurmaya yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, mahallinde yapılan keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve tanıklardan iddiaya konu her bir taşınmaz bölümü yönünden ayrı ayrı zilyetliğin sürdürülüş şekli, süresi, kim tarafından hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kimden kime intikal ettiği, taşınmaz bölümlerinin öncesinin ne olduğu, öncesi itibariyle imar ve ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar ve ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ve ihyanın hangi faaliyetler ile ne zaman başlayıp, tamamlandığı sorulup saptanmamış; bunun yerine soyut ve genel nitelikte taşınmazın tamamı yönünden alınan beyanlara itibar edilmiş, özellikle yerel bilirkişi ve tanıkların çekişmeli taşınmaz bölümlerinin bir kısmında murislerin ölümü ve göç nedeniyle zilyetliğin terk edildiği hususundaki anlatımları üzerinde durulmamış, ziraat mühendisi bilirkişi tarafından düzenlenen iddiaya konu her bir taşınmaz bölümü yönünden ayrı ayrı değerlendirmeyi içerecek şekilde, taşınmaz bölümlerinin toprak yapısı, eğimi, bitki örtüsü, niteliği, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresinin ne olduğu hususlarında kanaat içermeyen, genel ve soyut içerikli rapor ile yetinilmiş, bu konuda 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan her bir taşınmaz bölümü yönünden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamış, taşınmazın tüm yönleriyle orman parseline komşu olduğu anlaşılmasına rağmen, zilyetlikle iktisabının mümkün olup olmadığının değerlendirilmesi hususunda tek orman mühendisi bilirkişi tarafından tanzim edilen rapor ile yetinilmiş, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin orman yasalarına göre durumunu değerlendiren, orman niteliğinde olup olmadıklarının tespiti hususunda 3 kişilik orman mühendisi bilirkişi kurulundan rapor alınmamış, bir taşınmazın niteliğinin belirlenmesinde en etkili yöntem hava fotoğrafı incelemesi olduğu halde hava fotoğraflarından yararlanılmamış ve böylelikle davacı taraf lehine zilyetlikle kazanım şartlarının oluşup oluşmadığı somut olarak ortaya konulmadan hüküm kurulması cihetine gidilmiştir. Bu şekilde eksik bir araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilemez.
Hal böyle olunca sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları getirtilerek dosyasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi, jeoloji mühendisi, 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, 3 kişilik orman mühendisi bilirkişi kurulu ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından iddiaya konu her bir taşınmaz bölümü yönünden ayrı ayrı var ise zilyetliğin sürdürülüş şekli, süresi, kim tarafından sürdürüldüğü, kimden kime intikal ettiği, taşınmaz bölümlerinin öncesinin ne olduğu, öncesi itibariyle imar ve ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, imar ve ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ve ihyanın hangi faaliyetler ile ne zaman başlayıp tamamlandığı, taşınmaz bölümlerinin ormandan açılmak suretiyle edinilip edinilmediği, taşınmaz bölümleri kullanılmıyorsa ne zamandan beri ve hangi nedenle kullanılmadığı, iradi terkin söz konusu olup olmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; beyanlar arasında çelişki oluştuğu takdirde yöntemine uygun şekilde çelişkinin giderilmesine çalışılmalı; 3 kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulu ve jeoloji mühendisi bilirkişiden, dava konusu her bir taşınmaz bölümünün toprak yapısını, toprağın organik madde yoğunluğunu, toprak tabakasının derinliğini, taşınmazın niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz bölümleri üzerindeki bitki örtüsünü, komşu taşınmaz bölümleri ve orman parseli ile aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını, çekişmeli bölümlerin imar-ihyaya konu olabilecek yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu olmaya ne zaman ve hangi tasarruflar ile başladığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını bildirir, her bir taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; orman mühendisi bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmaz bölümlerinin orman yasalarına göre durumunu irdeleyen, sınırında bulunan ormanın devamı niteliğinde olup olmadığı, ormandan açılıp açılmadığı, orman sayılan yerlerden olup olmadığı hususunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmaz bölümlerinin sınırlarını ve niteliğini, imar-ihyaları tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; teknik bilirkişiden ise, keşfi takibe imkan verir ayrıntılı ve gerekçeli kroki ve rapor alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazinenin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01.12.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.