16. Hukuk Dairesi 2020/3100 E. , 2020/5718 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2020/3100 E. , 2020/5718 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1974 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında, irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, iddiasına konu kısmın adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 14.01.2015 hakim havale tarihli fen bilirkişi raporunda (A) rumuzu ile belirtilen 87.082,36 metrekare yüzölçümündeki tapulama harici taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ile davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde, davacı lehine zilyetlikle iktisap koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi belirlemenin en iyi yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde yöntemince hava fotoğrafı incelemesi yapılmamış, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları getirtilerek jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi eliyle inceleme yaptırılması gerekirken, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi tarafından dava konusu taşınmazın yerinin hava fotoğraflarında işaretlenmesiyle yetinilmiş; hava fotoğraflarının yorumlanmasına ilişkin olarak, bu konuda uzmanlıkları bulunmayan ziraat ve jeoloji mühendisi bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen rapora itibar edilmiş, diğer taraftan çekişmeli taşınmazın taksimen davacıya kaldığı beyan edildiğinden taksim tarihi araştırılıp, buna göre belgesiz zilyetlikten edinilebilecek taşınmaz miktarı belirlenmesi gerekirken bu husus üzerinde de durulmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşabilmek için Mahkemece öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait 3 ayrı dönemde çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğü’nden getirilip dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, öncesi itibarıyla imar ve ihyaya konu edilebilecek yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanları arasında çelişki oluşması halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkilerin giderilmesine çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya konu olup olmadığını ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi belirtir mahiyette, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye dosya içerisinde bulunan ve yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılarak, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, taşınmazların imar ve ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığı, tamamlanmış ise hangi tarihte tamamlandığı, üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcı, şekli ve süresi hususlarında ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe, bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye elverişli ayrıntılı rapor ve kroki düzenlemesi istenilmeli; yapılacak araştırma ve inceleme sonucunda taşınmazın davacının murisinden taksimen davacıya kaldığının anlaşılması halinde, davacının, taksim tarihi ile tespit tarihi arasında 20 yıl müstakil zilyetliğinin bulunup bulunmadığı tespit edilmeli, davacının 20 yıllık zilyetliğinin bulunması halinde davacı adına belgesiz zilyetlikten tespit edilen taşınmaz miktarı aksi halde muris adına belgesiz zilyetlik yoluyla tespit edilen taşınmaz miktarı esas alınmak suretiyle, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesindeki 40/100 dönüm norm sınırının belirlenmesi gerektiği göz önüne alınmalı ve bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece, bu yönler göz ardı edilerek, eksik araştırma ve incelemeyle yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; dava dilekçesinde dava değeri 1.000 TL olarak gösterildiğine ve keşif sırasında belirlenen değer üzerinden de harç ikmal edilmediğine göre, karar ve ilam harcının dava dilekçesindeki değer üzerinden hesaplanması gerekirken, keşif sırasında belirlenen değer üzerinden hesaplanması da isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle, yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.11.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.