16. Hukuk Dairesi 2017/1455 E. , 2020/3289 K.

[İctihat]

16. Hukuk Dairesi 2017/1455 E. , 2020/3289 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 162 ada 39 parsel sayılı 29.541,45 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 1. derece doğal sit alanı içerisinde kaldığı belirtilerek Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacılar ..., ... ve ..., kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu iptali ve taşınmazın adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ..., ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK'nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi gereğince açılan tapu iptali ve tescil davasıdır. Bir taşınmazın olağanüstü zamanaşımı ve zilyetlik yoluyla kazanılabilmesi için zilyetlik koşullarının yanı sıra, taşınmazın niteliği itibariyle de kazanıma elverişli olması gerekir. Mahkemece, çekişmeli taşınmazın zilyetliğe dayalı olarak kazandırıcı zamanaşımı ile iktisabı mümkün olmayan yerlerden olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ne var ki, 2863 sayılı Kanunu'nun 11. maddesinin ilk metninde yer alan düzenlemeye göre derece ayrımı yapılmaksızın sit alanlarının koşulları oluştuğu takdirde kazanılması mümkün bulunmakta iken, 27.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5226 sayılı Kanunu'nun 5. maddesiyle 2863 sayılı Kanun'un 11. fıkrasında yer alan koruma alanları ibaresinden sonra gelmek üzere “sit alanları” sözcüğü eklenmiş ve bu tarihten itibaren sit alanlarının da kazanılması yasaklanmıştır. Mahkemece sözü edilen yasal düzenlemelere göre davanın reddine karar verilmiş ise de, 30.05.2007 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 22.05.2007 tarihli 5663 sayılı Kanunla, 2863 sayılı Kanun'un 11. maddesinin 2. cümlesi değiştirilerek, “Ancak Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca birinci grup olarak tescil ve ilan edilen kültür varlıklarının bulunduğu taşınmazlar ile 1. ve 2. derece arkeolojik sit alanlarındaki taşınmazlar zilyetlik yoluyla iktisap edilemez” hükmüne yer verilmiş olup, 11. maddenin değişik son şekline göre, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca birinci grup olarak tescil ve ilan edilen kültür varlıklarının bulunduğu taşınmazlar ile 1. ve 2. derece arkeolojik sit alanlarının iktisabı mümkün değildir. Bunlar dışında kalan arkeolojik sit alanları ile doğal sit alanlarının, diğeri iktisap kazanma koşulları oluştuğu takdirde kazanılması ve tescili mümkün bulunmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın değişik bu hüküm çerçevesinde çözüme kavuşturulması gerekir. Bir taşınmazın 1. derece doğal sit alanında bulunmuş olması diğer koşulların da oluştuğunun belirlenmesi halinde kazanıma engel teşkil etmemektedir.
Hal böyle olunca; Mahkemece, çekişmeli taşımazda, davacılar yararına zilyetlik yolu ile mülk edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği hususunda araştırma ve inceleme yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeden, sadece taşınmazın niteliği itibarıyla zilyetlikle kazanılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi isabetsiz olup, davacılar ..., ... ve ... vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.