17. Hukuk Dairesi 2017/5178 E. , 2018/12710 K.

[İctihat]

17. Hukuk Dairesi 2017/5178 E. , 2018/12710 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tasarrufun iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ..., ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacı vekili, davalı borçlu ... hakkında takip yaptıklarını, takibin semeresiz kaldığını, dava konusu taşınmazın mal kaçırma amacı ile 09.08.2011 tarihinde borçlu tarafından oğlu Serkan'a onun da 30.11.2011 tarihinde davalı ...'e o da 27.09.2012 tarihinde davalı ...'e sattığından, bu tasarrufların iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı borçlu savunma yapmamıştır.
Davalı ..., davalı ... ile uzaktan akraba olduğunu, parasal sıkıntısı olduğu için dava konusu daireyi satmak istediğini belirttiğini, fiyatı uygun bulunca satın aldığını, alacak borç ilişkisinden haberi olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ..., taşınmazı annesinden bedeli karşılığı satın aldığını, parasal sıkıntısı olduğu için sattığını belirtmiştir.
Davalı ... vekili, müvekkilinin doğum tarihinin 17.08.2000 olduğunu, 12 yaşında iken babası Süleyman tarafından müvekkiline satın alındığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, borçlu tarafından dava konusu dairenin önce oğlu ...'e, ...'den ...'in eşi ... 'in kardeşi ile evli olan ...'e, ...'den de 27/09/2012 tarihinde ...'in eşi ... tarafından 12 yaşındaki ...'e satış gibi gösterilerek devredildiği, 12 yaşında bir çocuğun alım gücü bulunduğu veya ailenin alım gücü bulunduğu ispat edilemediği,
satışın ...'e borçlunun eşi tarafından yapılmış olması da muvazaa şüphesini arttırdığı, yapılan zabıta araştırmasında dava konusu evde satıştan sonra borçlu ...'in oturmaya devam ettiğinin anlaşıldığından bahisle davanın kabulüne karar verilmiş hüküm davalılar ..., ... ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, İİK 277 ve devamı maddelerine dayanılarak açılmış tasarrufun iptali istemine ilişkindir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı gerektirici sebeplere ve davalı borçlu ile Serkan'ın anne-oğul olmaları nedeni ile aralarındaki tasarrufun İİK'nun 279/3-1 maddesi gereğince bağış niteliğinde olup iptali gerekmesine, davalı ...'in ise yine borçlu ile akraba olmaları nedeni ile İİK'nun 280. maddesine göre borçlunun mali durumunu ve alacaklıların ızrar kastını bilebilecek kişilerden olduğunun anlaşılmış bulunmasına göre, davalı ..., ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-İİK'nun 277 ve izleyen maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarında amaç, borçlunun haciz yada iflasından önce yaptığı ve aslında geçerli olan bazı tasarrufların geçersiz ya da 'iyiniyet kurallarına aykırılık' nedeniyle alacaklıya karşı sonuçsuz kalmasını ve dolayısıyla o mal üzerinden cebri icraya devamla alacağın tahsilini sağlamaktır. Davacı, iptal davası sabit olduğu takdirde, tasarruf konusu mal üzerinde cebri icra yolu ile hakkını almak yetkisini elde eder ve tasarruf konusu taşınmaz mal ise, davalı üçüncü şahıs üzerindeki kaydın düzeltilmesine gerek olmadan o taşınmazın haciz ve satışını isteyebilir (İİK.md.283/1). Bu yasal nedenle iptal davası, alacaklıya alacağını tahsil olanağını sağlayan, nispi nitelikte, yasadan doğan bir dava olup; tasarrufa konu malların aynı ile ilgili değildir.
İİK.nun 282. maddesi gereğince iptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Ayrıca, kötü niyetli üçüncü şahıslar hakkında da iptal davası açılabilir. İİK’nın 283/II maddesine göre de iptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taalluk ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahıs nakden tazmine (davacının alacağından fazla olmamak üzere) mahkûm edilmesi gerekir. Bu ihtimalde 3. kişinin sorumlu olduğu miktar, elden çıkarılan malın o tarihteki gerçek değeridir. Bir başka anlatımla dava ve tasarrufa konu malı elinde bulunduran şahsın kötü niyetli olduğunun kanıtlanamaması halinde dava tümden reddedilmeyip borçlu ile tasarrufta bulunan şahıs tasarrufa konu malı
elinden çıkardıkları tarihteki gerçek değeri oranında ve alacak miktarı ile sınırlı olarak tazminata mahkum edilmeleri gerekir.
Somut olayda, davalı ... taşınmazı satın aldığı tarihte 12 yaşında olup, vasisi babası... vasıtası ile alınmıştır. Dosya içeriğinden, küçük ...'in alım gücünün olduğu sabit olup, 5. kişi konumundaki anılan davalı vasisinin borçluyu tanıdığına dair bilgi de bulunmamaktadır. Mahkemenin, borçlunun halen haciz adresinde oturduğuna ilişkin zabıta araştırması olduğuna ilişkin tesbiti ise yerinde değildir. Dayanak alınan zabıta araştırmasında borçlunun dava konusu adreste 2010 yılında oturduğu, şu anda bir başka şahsın oturduğunun tesbit edildiği görülmektedir. Sözü edilen yazı içeriğinden, borçlunun hale haciz adresinde oturduğu gibi bir sonuç çıkarmak mümkün olmadığı gibi yargılamanın başından beri borçlunun ikamet adresinin bir başka adres olduğuna dair kayıtlar bulunmaktadır. Salt taşınmazın davalı ...'e vekaleten borçlu eşi tarafından davalı 5. kişi küçük ... vasisine satış yapılması, küçüğün veya vasisinin kötü niyetinin ispatı için yeterli değildir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınarak, davalı ... yönünden davanın reddi ile davalı ... ve Hüseyin'in taşınmazı ellerinden çıkardıkları değeri ile asıl alacak ve ferilerini geçmeyecek şekilde tazminatla sorumlu tutulmaları gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ:Yukarda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı 2.389,35 TL kalan onama harcının temyiz eden davalılar ... ve ...'den alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...'e geri verilmesine, 25/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.