17. Hukuk Dairesi 2015/12161 E. , 2018/5977 K.

[İctihat]

17. Hukuk Dairesi 2015/12161 E. , 2018/5977 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkiline ait aracın davalılardan ...'ın idaresinde iken diğer davalıların küçük çocuğuna çarpması ile gerçekleşen kazada hasarlandığını açıklayıp 11.273,00 TL'nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece toplanan delillere göre; küçüğe kusur izafe edilemeyeceğinden BK 54.maddesi hükmünden hareketle bu davalıların sorumlu tutulmalarının hakkaniyete aykırı olacağı nazarı dikkate alınarak davalılar ... ve Asiye Tutar aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... yönünden ise kusur durumu dikkate alınarak açılan davanın kısmen kabulü ile 2.818,28 TL'nin davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, fazla istemin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası nedeni ile tazminat istemine ilişkindir. Davacı vekili, meydana gelen kaza sebebi ile araçta meydana gelen zararın haksız fiil sorumlularından tahsilini talep etmiş, mahkemece davacının oluşan gerçek zarar konusunda uzman bilirkişiden rapor alınmaksızın karar verilmiştir.
Davacının talep edebileceği tazminat tutarı, araçta meydana gelen gerçek zararına göre belirlenir.
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK)266. (1086 Sayılı HUMK.’nun 275.) ve takip eden maddeleri uyarınca, mahkemece, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşü alınarak karar verilmelidir. Sonucu açık ve belli durumlar ayrık olmak üzere, trafik kazalarında hasarın tespiti de uzman bilirkişi aracılığıyla yapılmalıdır.
O halde mahkemece, trafik hasar uzmanı bilirkişiden ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, uzman olmayan avukattan alınan tazminat raporu esas alınarak, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
3-Davacı vekilince, müvekkiline ait araçta oluşan hasarın zarar sorumlularından tahsili talep edilmiş, mahkemece kazaya neden olan küçüğe kusur izafe edilemeyeceğinden BK 54.maddesi hükmünden hareketle bu davalıların sorumlu tutulmalarının hakkaniyete aykırı olacağı nazarı dikkate alınarak davalılar ... ve ... aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkemece alınan raporda, meydana gelen kazada, davalılar ... ve ...'ın küçük çocuklarının %75 oranında, araç sürücüsü davalı ...'ın %25 oranında kusurlu olduğu belirlenmiştir.
Dava, ölen küçüğün haksız fiilinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, dosya kapsamından davanın haksız fiil faili olan murisin anne babası olan davalılar ... ve ... aleyhine, 4721 sayılı MK'nın 369. maddesine dayanılarak ev başkanı sıfatıyla açılmış olduğu anlaşılmaktadır.
Fiil ehliyetine sahip bulunmayan küçükler tarafından haksız fiil işlenmesi durumunda küçük, TBK'nın 47. maddesi uyarınca haksız fiil faili olarak, anne ve babası ise TMK'nın 369. maddesi uyarınca ev başkanı olarak zarar görene karşı sorumludurlar.
Ev başkanı, ev halkından olan küçüğün verdiği zarardan, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle onu gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmedikçe sorumludur.
Bu sorumluluk için ana ilke ev başkanının özen ve gözetim görevini yapmamasıdır. Çocuğun gerçekleştirdiği eylem, onun aile başkanı tarafından tehlikeli ve hukuka aykırı şeyler yapmaktan uzak tutulmadığını kendisine bu konuda gerekli bilgi verilip aydınlatılmamış olduğunu göstermekte ise bu fiiller sonucunda ev başkanı tazmin ile sorumlu olur. Ev başkanının sorumluluğu bir kusur sorumluluğu olmayıp kusursuz sorumluluk halidir.
Küçükler, temyiz kudretine sahip ise verdiği zarardan bizzat sorumludur, ancak bir çok durumda küçüklerin malvarlığı olmadığı için fiilen, bir çok durumda da hem malvarlığı hem de haksız fiil ehliyeti olmadığı için gerek fiilen, gerekse hukuken sorumlu tutulmaları söz konusu olmamaktadır.
Özen ve gözetime muhtaç kimselerin verdikleri zarardan aile başkanının sorumlu tutulması BK'nun 54.maddesi uyarınca hakkaniyet gereğidir. İşte bu tür fiili ve hukuki imkansızlıklar nedeni ile küçük, kısıtlı, akıl hastası veya akıl zayıflığı olan kişilerin zararlarından zarar görenlere karşı başka kişilerin sorumlu tutulması ihtiyacı doğmuştur.
Açıklanan nedenlerle, kazaya neden olan, davalılar ... ve ...'ın oğulları kaza tarihinde 18 yaşından küçük olup, davalılar ... ve ... ev başkanı sıfatıyla muris küçüğün verdiği zarardan sorumludur. Bu durumda mahkemece davalılar ... ve ...'ın da sorumluluklarının kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yanılgılı gerekçe ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
4-Bozma ilamının neden ve şekline göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile 3 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 4 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin
alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ...'a geri verilmesine 07/06/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.