17. Hukuk Dairesi 2017/4369 E. , 2018/5081 K.

[İctihat]

17. Hukuk Dairesi 2017/4369 E. , 2018/5081 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Davacı vekili, davalıya zorunlu trafik sigortalı aracın sürücüsü olan murisin tek taraflı trafik kazası nedeniyle vefat ettiğini, müvekkilinin murisin eşi olup destekten yoksun kaldığını beyanla, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000,00 TL maddi tazminatın kaza/temerrüt/dava tarihinden işleyecek ticari/yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle talebini 78.684,06 TL'ye yükseltmiştir.
Davalı vekili, ilk prim ya da taksit ödenmediğinden poliçenin başlangıçtan itibaren iptal edildiğinden müvekkili ... şirketinin sorumluluğunun doğmadığını, destek sigortalı aracın sürücüsü olup tam kusurlu olduğundan desteğin eşinin tazminat hakkı bulunmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, Dairemizin ilgili bozma ilamına uyulmasına karar verilerek toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, tramer sorgusunun ve ... şirketinin savunmasının aksi, dolayısıyla davalı sigortacının kaza tarihini kapsayan sorumluluğunun mevcut olduğu davacı tarafça ispatlanamadığından bahisle davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.
... hukukunda kural olarak ... akdinin meydana gelmiş olması, sigortacının sorumluluğunun başlamış olmasını gerektirmez. TTK'nın 1279. maddesi hükmüne göre riziko, genel olarak ... sözleşmesinin vücut bulması ve yine aynı Yasa'nın 1295/II. maddesi uyarınca, sigortacının sorumluluğunun başlamasından sonra oluşması halinde ... teminatı içerisinde kabul edilir. ... primi ödeme borcunun genel ilkeleri TTK'nın 1294 ile 1298. maddeleri hükümleri arasında düzenlenmiştir. 2918 sayılı Kanunun primle ilgili hükmü ise 91/II. maddesinde yer almıştır. Bu hükme göre zorunlu mali sorumluluk sigortasına ilişkin primlerin peşin olarak ödenmesi gerekir. Ancak, aynı düzenlemeye göre, ilgili Bakanlıkça primlerin taksitler halinde tahsil edilmesine ilişkin düzenleme getirilebileceği de hükme bağlanmış bulunmaktadır. 4199 sayılı Yasa ile getirilen bu değişiklik ile TTK'nın 1294/son fıkrası hükmüne uyum sağlanmış olmaktadır. Bunun dışında primle ilgili genel ilkeler olan primin para ile ödeneceğine ilişkin 1294/II, ödeme zamanı ile ilgili 1295/I, ödeme yeri ile ilgili 1296 ve prim ödemede temerrüt ve sonuçları ile ilgili 1297. maddeleri hükümlerinin zorunlu mali sorumluluk sigortası bünyesine uygun düştüğü oranda zorunlu mali sorumluluk sigortasına da uygulanması gerekir. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının C.1. maddesinde zorunlu mali sorumluluk sigortası priminin tamamının, sözleşme yapılır yapılmaz ve poliçenin teslimi karşılığında peşinen ödeneceği düzenlenmiştir. Dolayısıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası sözleşmelerinin yapılıp ... ettirene teslim edildiği anda prim borçlarının ödenmiş olduğunun kabulü gerekir. Aksinin ispatı da bunu iddia eden sigortacıya düşer. Zorunlu mali sorumluluk sigortasında primin tamamının peşin ve poliçe düzenlenmesi anında para olarak ödenmesi zorunlu ise de, şayet sigortacı bu koşullara uymayarak primi taksitlendirmiş veyahut da primi almadan poliçeyi düzenlemiş ve ... ettirene teslim de etmiş bulunuyorsa prim borcunun ödenmediğini ve dolayısıyla sorumluluğun başlamadığını kendisi ispatlamakla yükümlüdür.
Somut olayda Dairemizin ilgili bozma ilamında bu hususlara değinilmiş ve temyiz eden davalı ... şirketince primin ve ilk taksitin ödenmediği, bu nedenle poliçenin başlangıçtan itibaren iptal edildiği ve poliçe aslının kendilerinde olduğunun iddia edildiği, delil olarak zorunlu mali sorumluluk ... poliçesi, bilirkişi incelemesi ve her türlü yasal delile dayanıldığı davalının savunması üzerinde durularak, poliçe aslı ve ödemeye ilişkin tüm deliller toplanarak poliçe aslının kimde olduğu, peşinatın ya da ilk primin davalı ... şirketine ödenip ödenmediği, dolayısıyla davalı sigortacının kaza tarihini de kapsayacak şekilde sorumluluğunun başlayıp başlamadığı hususları tespit edilmek suretiyle sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Davalıya zorunlu trafik sigortalı araç dava dışı sigortalı şirket adına kayıtlı olup, davacı ise sigortalı aracın sürücüsü olan murisin eşidir. Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş ancak bu kez ... sözleşmesine taraf olmayan, 3. kişi konumunda bulunan davacı tarafa poliçe aslı ile prim ödeme belgelerinin ibrazı için kesin süre verilmiş, aksi taktirde ibraz edilmeyen belgeye delil olarak dayanmaktan vazgeçmiş sayılacakları, bu konuda tekrar süre verilmeyeceği ve dosyadaki mevcut delillere göre karar verileceği ihtar edilmiştir. Verilen süre içerisinde davacı tarafça poliçe aslının kendilerinde olmadığı bildirilmiş ve prim ödeme belgeleri sunulamamış, mahkemece 30.3.2010-30.3.2011 teminat tarihli poliçe bakımından tramer sorgusunun ve ... şirketinin savunmasının aksi, dolayısıyla davalı sigortacının kaza tarihini kapsayan sorumluluğunun mevcut olduğu davacı tarafça ispatlanamadığından bahisle davanın reddine karar verilmiştir. Yukarıda değinilen bozma ilamının gereği tam olarak yerine getirilmemiştir. Davalı ... şirketi 30.3.2010-30.3.2011 teminat tarihli poliçe aslının kendilerinde olduğunu savunmuştur. Mahkemece ... poliçesinin tarafları olan davalı ... şirketi ile dava dışı RMM Madencilik Metalurji ticaret ve sanayi şirketinin ticari defter ve kayıtları üzerinde HMK 222. madde doğrultusunda bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle, poliçe aslı ve ödemeye ilişkin tüm deliller toplanarak 30.3.2010-30.3.2011 teminat tarihli poliçe aslının kimde olduğu, peşinatın ya da ilk primin dava dışı sigortalı tarafından davalıya ödenip ödenmediği, dolayısıyla davalı sigortacının kaza tarihini de kapsayacak şekilde sorumluluğunun başlayıp başlamadığı hususları araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmadığı gibi; dosya kapsamından aynı araç için davalı ... şirketince düzenlenmiş bir zorunlu trafik ... poliçesi daha bulunduğu anlaşılmaktadır. Her ne kadar davacı
dava dilekçesinde 30.3.2010-30.3.2011 vade tarihli poliçeyi göstermiş ise de, esasen bozma ilamında açıklanan ve davaya konu 30.5.2010 tarihli kaza tarihini kapsayan, aynı araç için davalı ... şirketince düzenlenmiş bulunan 9.4.2010-9.4.2011 teminat tarihli poliçenin de davalı tarafça müzekkere cevabı ekinde gönderildiği, dosya kapsamında bu poliçe için iptal iddiası bulunmadığı, mahkemece bozma ilamı öncesinde de, sonrasında da 9.4.2010-9.4.2011 teminat tarihli bu poliçenin tartışılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece toplanan ve toplanacak delillere göre işin esasına girilerek, 9.4.2010-9.4.2011 vade tarihli poliçe de değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi için hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 15.5.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.