17. Hukuk Dairesi 2016/10780 E. , 2019/4871 K.

[İctihat]

17. Hukuk Dairesi 2016/10780 E. , 2019/4871 K.


'İçtihat Metni'


MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili, davalıların sürücüsü, maliki ve zorunlu-ihtiyari trafik sigortacısı olduğu tırın murisin yolcusu olduğu otobüse çarpması sonucu murisin vefat ettiğini, aynı kazada 4 kişinin daha vefat edip birçok kişinin yaralandığını, müvekkillerinin murisin eşi, çocuğu, anne ve babası olup destekten yoksun kaldıklarını beyanla, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davacı eş ... için 1.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi, çocuk ... için 1.000,00 TL maddi, 50.000,00 TL manevi, anne ... için 1.000,00 TL maddi, 30.000,00 TL manevi, baba ... için 30.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek reeskont faiziyle davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesiyle taleplerini (davalı ... davacılar ... ve ... ile sulh olduğundan diğer davacılar yönünden sorumlu olmak kaydıyla) davacı eş ... için 364.630,12 TL, çocuk ... için 68.252,92 TL, anne ... için 86.512,83 TL, baba ... için 69.376,60 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı ... Sigorta A.Ş. vekili, müvekkilinin davadan önce 6.12.2010 tarihinde murisin davacı eşi ve çocuğuna toplam 56.118,00 TL ödediğini, olay tarihinde temerrüde düşmediklerini beyanla davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacılar ... ve ... ...'nin talepleri yönünden ... sigorta şirketine karşı açmış oldukları davada karar verilmesine yer olmadığına, davacılar ... için 364.630,12 TL, ... Demirci için 68.252,92 TL destekten yoksun kalma tazminatının olay tarihi olan 02/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile davalılar ... ve ... İnş. Taah. Nak. Tic. Ltd. Şti'den müştereken ve müteselsilen alınarak bu davacılara verilmesine, davacılar ... için 69.376,60 TL, ... için 86.512,83 TL destekten yoksun kalma tazminatının davalılar ... ve ... İnş. Taah. Nak. Tic. Ltd. Şti. açısından olay tarihi olan 02/01/2010 tarihinden itibaren davalı... Sigorta şirketi açısından 24/02/2010 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ve bu davalı açısından sigorta poliçesi limiti ile sınırlı olmak üzere müştereken ve müteselsilen alınarak bu davacılara verilmesine, davacı ... için 15.000,00 TL, ... Demirci için 15.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL, ... için 10.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihi olan 02/01/2010 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile davalılar ... ve ... inş. Taah. Nak. Tic. Ltd. Şti.'den müştereken ve müteselsilen alınarak adı geçen davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı ...Sigorta A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, davalı ... şirketine sigortalı aracın şirket adına kayıtlı çekici olmasına göre, davalı ... Sigorta A.Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan ölüm nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1. maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesine göre, sigortacı, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limitinin dışında (üstünde) kalan miktardan başlayıp, ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminat limitine kadar sorumludur.
2918 sayılı Kanunun 96/1. maddesinde ise; 'Zarar görenlerin tazminat alacakları, sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta tutarından fazla ise, zarar görenlerden her birinin sigortacıya karşı yöneltebileceği tazminat talebi, sigorta tutarının tazminat alacakları toplamına olan oranına göre indirime tabi tutulur' düzenlemesine yer verilmiştir. Anılan Yasa hükmüne göre garameten ödeme ilkesi; bir rizikonun gerçekleşmesi ile zarar görenlerin birden fazla olması ve tazminat alacaklarının da sigorta sözleşmesinde öngörülen sigorta bedelinden fazla olduğu hallerde, zarar görenlerden her birinin sigortacıya karşı yöneltebileceği tazminat miktarı isteminden, sigorta bedelinin tazminat
alacaklıları toplamına olan oranına göre indirim yapılmasını ifade etmektedir. Burada amaç, zarar görenlerin birden fazla olması halinde, sigortacının poliçede gösterilen limitle sorumlu olacağı da dikkate alınarak, zarar görenler arasında eşitliği sağlayıcı ve poliçe limitini de aşmayacak şekilde eşit paylaştırmanın sağlanmasıdır.
Somut olayda kaza tarihi 2.1.2010 olup davalı aracın zorunlu trafik sigorta poliçesinde bedeni zarar limiti kişi başına 150.000,00 TL, kasko sigorta poliçesinde ise tefriksiz bedeni ve maddi zararlar için ihtiyari mali mesuliyet limiti kaza başına 50.000,00 TL’dir. Mahkemece aldırılan 03.03.2016 tarihli ek hesap bilirkişi raporunda davacı eş ... için 481.777,57 TL, çocuk ... için 87.099,8 TL, anne ... için 86.512,83 TL, baba ... için 69.376,60 TL olmak üzere toplam 722.766,80 TL destek zararı hesaplanmıştır. Bilirkişi raporunda toplamda 200.000,00 TL olan poliçe limitlerinin rapor tarihindeki birikimli değerleri 294.450,11 TL olarak güncellenerek, güncellenen bu meblağdan davalı ... tarafından davacı eş ... ve çocuk ... için dava tarihinden önce 06.12.2010 tarihinde ödenen (... için 46.146,72 TL-... için 9.972,88 TL) ve yargılama sırasında 13.11.2013 tarihinde ödenen (... için 40.421,00 TL-... için 8.874,00 TL) miktarlar faiziyle güncellenip 142.362,11 TL olarak mahsup edilmek suretiyle, davalı ... şirketinin davacı eş ... ve çocuk ... dışındaki davacı anne ... ve baba ... yönünden bakiye destek zararı yükümlülüğü 151.817,89 TL (294.450,11 TL-142.362,11 TL) olarak belirlenmiştir. Mahkemece davacı eş ... ve çocuk ... için davalı ... Sigorta A.Ş. yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davacı baba ... için 69.376,60 TL ve anne ... için 86.512,83 TL olarak davalı ... şirketinin sorumluluğuna hükmedilmiştir. Hesap bilirkişi raporu hatalı değerlendirme ve hesaplama içermekte olup hüküm kurmaya elverişli değildir. Zira davalı ... Karayolları Trafik Kanunu m. 93/1'e göre Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı bulunduğu Bakanlıkça saptanıp Resmi Gazetede yayımlanan limitle sınırlı olarak sorumlu olmakla, poliçe limiti kaza tarihi itibariyle sabit olup limitin güncellenmesi söz konusu değildir. Mahkemece davalı ... tarafından davacı eş ve çocuk için toplamda 105.414,6 TL ödeme yapıldığı halde, davacı anne ve baba için toplamda
155.889,43 TL daha tazminata hükmedilerek toplam poliçe limiti olan 200.000,00 TL aşılarak karar verilmiştir. Ayrıca gerçek zarar, ödemenin güncellenip tenzili halinde dahi poliçe limiti üzerinde kaldığında yapılacak iş, ödemeyi güncellemeksizin poliçe limitinden aynen mahsup ederek bakiye tazminata hükmetmektir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz. Bu durumda mahkemece davacıların toplam zararı olan 722.766,80 TL’den davalı ... şirketinin ödemeleri güncellenip 142.362,11 TL olarak mahsup edildiğinde dahi toplam bakiye zarar toplam poliçe limiti olan 200.000,00 TL’nin üzerinde kaldığından, davacı eş ... için yapılan 46.146,72 TL ve 40.421,00 TL ile davacı çocuk ... için yapılan 9.972,88 TL ve 8.874,00 TL ödemelerin toplamı olan 105.414,6 TL ödeme, toplam poliçe limiti olan 200.000,00 TL’den aynen tenzil edilerek davalının bakiye 94.585,4 TL (200.000,00 TL-105.414,6 TL) zarardan sorumlu tutulması, bu yapılırken de gerçek zarar olarak davacı anne ... için 86.512,83 TL, baba ... için 69.376,60 TL tazminat hesaplandığından 94.585,4 TL’nin davacı anne ve baba arasında garameten paylaştırılarak davalı ... şirketinin sorumluluğuna karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Sigorta A.Ş. vekilinin yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı ... Sigorta A.Ş. yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Sigorta A.Ş.'ye geri verilmesine 16.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.