17. Hukuk Dairesi 2016/11200 E. , 2019/2971 K.

[İctihat]

17. Hukuk Dairesi 2016/11200 E. , 2019/2971 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde asıl davanın davacıları ..., ..., ... vekili ile davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Asıl davada davacılar ..., ..., ... vekili, davalı ...'nın sürücüsü olduğu, diğer davalı ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.'ye ait araç ile müvekkillerinin desteğinin sürücüsü olduğu aracın çarpışması ile meydana gelen kazada müvekkillerinin desteğinin öldüğünü açıklayıp davacı eş için 20.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile, desteğin çocukları olan diğer davacılar için 5.000,00'er TL manevi tazminatın tahsilini talep etmiştir.
Birleştirilen davada davacı ... vekili, aynı kazada müvekkilinin yaralandığını ve malul kaldığını, davalı ...'nın araç sürücüsü, davalı ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti'nin araç maliki, davalı... Sigorta A.Ş.'nin aracın trafik sigortacısı olarak zarardan sorumlu olduklarını açıklayıp 25.000,00 TL maddi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, toplanan delillere göre, asıl davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 6.698,78 TL maddi tazminatın, davacılar ... ve ... için ayrı ayrı 2.000,00 TL manevi tazminatın davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti'den tahsiline, birleştirilen davada davacı ... için 4.552,31 TL maddi tazminatın davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.'den tahsiline karar verilmiş; hüküm, asıl davanın davacıları ..., ..., ... vekili ile davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti vekilince temyiz edilmiştir.
1-Davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin manevi tazminat yönünden yaptığı temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3/2.maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 427.maddesinde öngörülen kesinlik sınırı 1.1.2016 tarihinden itibaren 2.202,00 TL’ye çıkarılmıştır.
Temyize konu karar anılan yasanın yürürlüğünden sonra verilmiş olup davacılar ... ve ... yönünden kabulüne karar verilen 2.000,00'er TL manevi tazminat yönünden karar kesin niteliktedir. Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 1.6.1990 gün 3/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca Yargıtay’ca da temyiz isteminin reddine karar verilebileceğinden davalıların temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazları ile davacılar ..., ..., ... vekilinin temyiz itirazları yönünden yapılan incelemede;
.2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar ..., ..., ... vekili ile davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, karar vermek gerekmiştir.
3-Birleştirilen davada davacı ... vekili meydana gelen zarar nedeni ile hükmedilecek tazminatın aracın sürücüsü davalı ..., işleteni ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. ve aracın trafik sigortacısı ... Sigorta A.Ş.'den tahsiline karar verilmesini talep etmiş, mahkemece davacı yararına hükmedilen maddi tazminatın sadece davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.'den tahsiline karar verilmiş, davalı ... Sigorta A.Ş. hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiştir.
Her ne kadar davacı tarafından bu husus temyize konu edilmemişse de aleyhine maddi tazminata hükmedilen davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.'nin hükmü temyiz etmekte hukuki menfaatinin bulunması nedeniyle davalı ... Sigorta A.Ş. aleyhine icrai nitelikte bir hüküm kurulmayarak davalı ... Sigorta A.Ş.'nin meydana gelen zarardan sorumlu olup olmadığına ilişkin tespit mahiyetinde olmak üzere bir karar için kararın bozulması gerekmiştir.
4-Dava, trafik kazası sonucu oluşan ölüm nedeniyle, ölenin yakınının, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Desteğin kaybı nedeniyle uğranılan gerçek zarar miktarının tespit edilebilmesi için, öncelikle desteğin gelirinin doğru saptanması gerekir. Dava dilekçesinde, desteğin köy muhtarı olduğu ve ayrıca 60 dönüm tarlasında çiftçilik ve 10 baş hayvanı ile hayvancılık yaptığı, aylık ortalama 2.500,00 TL gelir elde etmekte olduğu belirtilerek tazminat talebinde bulunulmuştur. Davacı vekili bilahare sunduğu dilekçesinde; desteğin kendi traktörünü kullanarak çiftçilik yaptığı, ekim, üretim ve hasat dönemi olmak üzere 6 aylık dönemler halinde çalıştığını, bu dönem de yerine ikame edilecek kişiye 6 ay için aylık 650,00 TL'den toplam 3.900,00 TL ödeneceğini bildirmiş, hükme esas alınan aktüerya raporunda, davacının dilekçesinde belirttiği 3.900,00 TL gelir esas alınarak hesaplama yapılmıştır.
Dosya kapsamında yapılan araştırmalar sonucunda, davacılar desteğinin ölmeden önceki gelir durumuna ilişkin olarak dosyaya herhangi somut bir veri sunulmamıştır.
Öncelikle; davacılar desteğinin muhtar olduğunu gösteren araştırmanın ardından mahkemece; muhtarlık maaşına ilişkin belgelerin getirtilmesi, şayet desteğin muhtarlık maaşının asgari ücretin altında ise en az asgari ücret düzeyinde gelir elde edeceği Dairemizin yerleşik içtihatları olduğundan desteğin muhtarlık maaşından asgari ücret kazandığının kabulü, şayet desteğin muhtarlık maaşı asgari ücretten fazla ise bu ücretin esas alınacağı, bu muhtarlık gelirine ek olarak davacı vekilinin dilekçesinde bildirdiği üzere bir kişiye 6 aylık çiftçilik işi için 3.900,00 TL ödeneceğinin belirtildiği gözetilmekle bu 3.900,00 TL gelirin bir yıla (12 aya) bölündüğünde ortaya çıkan miktarın muhtarlık gelirine eklenmek suretiyle desteğin gelirinin belirlenmesi ve tazminat hesabına bu gelirin esas alınarak bilirkişiden bu yönde ek rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı olduğu biçimde asgari ücretin altında gelir elde edebileceğinin kabulü ile hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
5-Borçlar Kanunu'nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacıca göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı'nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında, Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile ...te olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K'nun 4.maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nasafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, davacılar ..., ..., ... yararına takdir olunan manevi tazminatların bir miktar az olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.
6-Dava kısmen kabul kısmen red edildiğine göre red edilen kısım yönünden kendisini vekil ile temsil ettiren davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. yararına vekalet ücretine karar verilmesi gerekirken bu konuda olumlu veya olumsuz bir karar verilmemesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin manevi tazminat yönünden temyiz dilekçesinin reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar ..., ..., ... vekili ile davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 3 ve 6 nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, 4 ve 5 nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar ..., ..., ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden asıl davanın davacıları ..., ..., ... ile davalılar ... ve ... Şarapçılık Tur Gıda Paz. San. Tic. Ltd. Şti.'ne geri verilmesine 14/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.