17. Hukuk Dairesi 2019/5561 E. , 2020/8796 K.

[İctihat]

17. Hukuk Dairesi 2019/5561 E. , 2020/8796 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili şirket nezdinde ... poliçesi ile sigortalı bulunan ... plakalı motosiklet ile davalı şirket nezdinde kasko poliçesi ile sigortalı bulunan ... plakalı aracın kazaya karıştığını, kaza nedeniyle gerçekleşen maddi hasar için davalı ....'ye 8.752,00 TL hasar tazminatının ödendiğini, ancak ... Çocuk Mahkemesinin 2012/232 - 347 sayılı 09/11/2012 tarihli gerekçeli kararında açıklandığı üzere ... plakalı sigortalı motosikletin 22/05/2012 tarihinde ... isimli şahıs tarafından çalınması sonucu kazaya karıştığının tespit edildiği ve kararın kesinleştiğini belirterek, davalı şirkete 24/09/2012 tarihinde ödenen 8.752,00 TL'nin sebepsiz zenginleşme nedeniyle ödeme tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili, zaman aşımı süresinin dolduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; Dairemizin ilgili bozma ilamına uyulmasına karar verilerek iddia, savunma, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davanın kabulü ile 8.752,00-TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına, bozma ilamı ile hükmün zamanaşımına ilişkin kısımlarının kesinleşmiş olmasına göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava sebepsiz zenginleşme hukuki sebebine dayanan istirdat istemine ilişkindir.
818 sayılı BK.'nun 61-66.maddelerine (6098 sayılı TBK.'nun 77-82.maddelerinde) sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır.
Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.
Motorlu araçların işletilme tehlikesine karşı, zarar gören üçüncü şahısları, korumak amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme ile öngörülen sorumluluğunun bir kusur sorumluluğu olmayıp, sebep sorumluluğu olduğu; böylece araç işletenin sorumluluğunun sebep sorumluluğunun ikinci türü olan tehlike sorumluluğuna ilişkin bulunduğu, öğretide ve yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir (EREN Fikret, Borçlar Hukuku, 9. B, s. 631 vd.; KILIÇOĞLU Ahmet, Borçlar Hukuku, 10. B., s. 264 vd.).
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1.maddesinde, “işletenlerin, bu kanunun 85/1 maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur”, aynı yasanın 85/1 maddesinde, “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı”, aynı yasanın 85/son maddesinde ise, “ işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1.maddesinde de, “sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder” şeklinde ifade edilmiştir.
Diğer taraftan, Çalınan veya Gasbedilen Araçlarda Sorumluluğu düzenleyen KTK 107.maddesi ''Bir motorlu aracı çalan veya gasbeden kimse isleten gibi sorumlu tutulur. Aracın çalınmıs veya gasbedilmis oldugunu bilen veya gereken özen gösterildigi takdirde ögrenebilecek durumda olan aracın sürücüsü de onunla birlikte müteselsilen sorumludur. İşleten, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduğu kisilerden birinin, aracın çalınmasında veya gasbedilmesinde kusurlu olmadıgını ispat ederse, sorumlu tutulamaz. İşleten, sorumlu olduğu durumlarda diğer sorumlulara rücu edebilir.'' şeklindedir.
ZMSS Genel şartlarının A.3-J maddesi gereği, çalınan veya gasbedilen araçların sebep oldukları ve KTK'ya göre işletenin sorumlu olmadığı zararlar ile aracın çalındığını veya gasbedildiğini bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülecek talep ile çalan ve gasbeden kişilerin talepleri, teminat dışındadır.
... genel şartlarının A.6-h maddesinde; çalınan veya gasp edilen araçların sebep oldukları ve Karayolları Trafik Kanununa göre sigortalının sorumlu olmadığı zararların, aracın çalındığını veya gasp edildiğini bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülecek talepler ile çalan ve gasp eden kişilerin taleplerinin teminat dışında kaldığı düzenlenmiştir.
Somut olayda, davacı ... nezdinde ... poliçesi ile sigortalı bulunan aracın 25/05/2012 tarihinde karıştığı kaza nedeniyle aracı zarar gören 3.kişinin kasko şirketine yapılan ödemenin,davacıya sigortalı aracın ... isimli şahıs tarafından çalınması sonucu kazaya karıştığının belirlenmesi bu nedenle zararın teminat dışı olduğundan bahisle ödeme yapılan 3. kişinin kasko sigortacısına ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istirdatı talep edilmiştir. Kaza 25.05.2012 davacı ... tarafından, ödeme 25.09.2012 tarihinde olmuştur. Davacıya sigortalı motosiklet 23.05.2015 tarihinde çalınmış ve şüpheli hakkında ceza mahkemesi kararı 15.02.2015 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacıya ... poliçesi ile sigortalı bulunan araç ile davalıya kasko poliçesi ile sigortalı aracın 25/05/2012 tarihinde maddi hasarlı trafik kazasına karıştığı,kazanın meydana gelmesinde davacıya sigortalı araç sürücüsünün tam kusurlu olduğu, kaza sonucunda davalı şirket nezdinde kasko sigorta poliçesi ile sigortalı aracın hasarlandığı, davacı tarafından davalı ... şirketine bu kaza nedeniyle 24/09/2012 tarihinde 8.752,00-TL ödeme yapıldığı noktasında taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır.
Dosya içerisinde bulunan ceza dosyası içeriğinden, davacı şirkete ... poliçesi ile sigortalı araç 23/05/2012 tarihinde sigortalının çalışanı tarafından park edildiği yerden çalınmıştır. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında alınan ifadelerde; çalınan ve kazaya karışan motosikletin kullanıcısı... tarafından motosikletin direksiyon kilidini kilitlemeden park edildiği, aşağıya indiğinde motosikletin yerinde olmadığını gördüğünü ve hemen kolluk kuvvetlerine haber verdiğini beyan ettiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davacıya sigortalı aracı kullanımında bulunduran...’un aracın çalınmasını önlemek için alabileceği önlemleri alıp almadığı, atfı kabil ihmal veya kusuru bulunup bulunmadığı, park edilen yerin ve aracın özellikleri, çalınma yöntemi, olaya ilişkin varsa soruşturma ve kovuşturma evrakının değerlendirildiği, konusunda uzman bilirkişi kurulundan ayrıntılı, gerekçeli ve denetime açık rapor alınarak KTK'nun 107. Maddesi hükümleri de tartışılıp değerlendirildikten sonra sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 21/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.