18. Hukuk Dairesi 2015/21691 E. , 2016/6061 K.

[İctihat]

18. Hukuk Dairesi 2015/21691 E. , 2016/6061 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 22.maddesi gereğince geri alım hakkının kullandırılmaması nedeniyle tazminat istenilmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dava, 2942 sayılı Yasanın 22. maddesine göre, idarenin davacıya geri alım hakkını kullandırmaması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Davacı, davalı idarece kamulaştırılan dava konusu taşınmazın, bir süre kullanılmasından sonra ihtiyaç fazlası nedeniyle, kendilerine tebligat yapılmadan üçüncü kişiye ihale ile satılması sonucu uğranılan zararın tazminini istemiş, mahkemece dava konusu taşınmazların hissedarı olan davacının murisi ...'nun hisselerinin 1946 yılında satış yoluyla Maliye Hazinesi adına geçtiği ve ondan da Tekel İdaresine (davalı idareye) devredildiği, dolayısıyla kamulaştırma yoluyla mülkiyetin intikalinin sağlanmadığı, bu nedenle Kamulaştırma Kanununun 22. maddesinin uygulama imkanı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 6552 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikler ile birlikte 22. maddesinde 'Kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması halinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. (Değişik ikinci ve üçüncü cümleler: 10.09.2014-6552/100 md.) Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alabilir. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi halinde kamulaştırma bedelinin faizi alınmaz. (Mülga dördüncü cümle: 10.09.2014-6552/100.md.)(Ek fıkra: 10.09.2014-6552/100.md.) Bu madde hükümlerine göre taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının 23'üncü maddeye göre geri alma hakları da düşer.
(Ek fıkra: 10.09.2014-6552/100.md.) Bu madde hükümleri, kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmaz.
(Geçici 9. md: 10.09.2014-6552/101. md.) Bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilen veya eklenen bu kanunun 22 nci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri ile 23. maddesinin üçüncü fıkrası hükmü; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce gerçekleştirilen kamulaştırma işlemleri nedeniyle, kamulaştırılan taşınmaz malların eski malikleri veya mirasçıları tarafından bu taşınmaz malların geri alınması, bedel veya tazminat talebiyle açılan ve henüz kesinleşmeyen davalarda da uygulanır. Bu maddenin uygulanması nedeniyle reddedilen davaların yargılama giderleri davalı idare tarafından ödenir.' hükümleri mevcut iken 6552 sayılı Kanunun 101. maddesiyle 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa eklenen Geçici 9. maddenin ilk cümlesinde yer alan '..... 22'nci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri ile ....' ibaresi 11.06.2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 14.05.2015 tarih 2014/177 Esas ve 2015/49 Karar sayılı kararıyla iptal edildiğinden; somut olayda 1946 yılında Hazine tarafından kamulaştırılıp 1950 yılında Tekel İdaresi adına tapuda tahsisi yapılarak davalı idare adına tescil edilen ve davalı idare tarafından 2942 sayılı Yasanın 22. maddesine göre davacı tarafa kendi murisinden kalan kısım yönünden geri alım hakkı kullandırılmadan üçüncü kişiye satışı yapılan dava konusu yerin, kendisine tebligat yapılmadan üçüncü kişiye ihale ile satılması sonucu uğranılan zararın tazminine ilişkin eldeki davanın 2012 olan dava tarihi ve Anayasa Mahkemesinin yukarıda açıklanan iptal kararı dikkate alındığında dava tarihinde yürürlükte olan yasa hükmü gözetilerek çözümlenmesi ve davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiğinden, mahkeme kararının bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 18.04.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.