19. Hukuk Dairesi 2016/18065 E. , 2018/4150 K.

[İctihat]

19. Hukuk Dairesi 2016/18065 E. , 2018/4150 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek. Av. ... gelmiş, başka gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davacı ile davalılardan ... arasında yapılan sözleşme uyarınca 03 AD 403 plaka sayılı aracın davacıya satıldığını, satım bedeli olarak davacının davalı ...’a toplam 65.000,00 TL bedelli üç adet çek verdiğini, ancak aracın mahrumiyetlerinden ari olarak davacıya teslim edilmediğini, verilen çeklerin bu şekilde bedelsiz kaldığını, davalı ... tarafından teslim edilen çeklerden 15.000,00 TL ve 22.500,00 TL bedelli iki adedinin ... Bank’a takas için verildiğinin öğrenildiğini iddia ederek çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine ve yargılama giderlerinin davalı ...’a yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı .... vekili, dava konusu çeklerden iki adedinin bankanın uhdesinde bulunduğunu, bankanın iyi niyetli hamil olduğunu savunarak davanın reddi ile % 20 oranında tazminata karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... duruşmada, arabayı sattığını ve ancak üzerindeki rehinleri kaldıramadığı için davacıya devredemediğini beyan etmiştir.
Mahkemece, davacı ile davalılardan ... arasında araç alım satım sözleşmesi imzalandığı, satış bedeli olarak dava konusu üç adet çekin davalı ...’a verildiği, davalı ... satış sözleşmesinden kaynaklanan edimini yerine getirmediğinden verilen çeklerin davalı ... açısından bedelsiz kaldığı, davalı ...’ın söz konusu çeklerden iki adedini davalı ... Bank’a kredi borcuna mahsup edilmek amacıyla ciro ettiği, aksinin davacı tarafından ispat edilemediği, davacının çekten kaynaklanan şahsi defilerini davalı ....’ne karşı ancak, davalı bankanın çekleri iktisap ederken bilerek borçlunun zararına hareket etmesi halinde ileri sürebileceği, ancak davacının tüm dosya kapsamı ile bu yöndeki ispat yükümlülüğünü yerine getirmediği, dava konusu çeklerden bankanın uhdesinde bulunan iki adet 15.000,00 TL ve 22.500,00 TL bedelli çekler için tedbir kararı verildiği gerekçesiyle davacının davalı ... hakkında açtığı menfi tespit davasının kabulü ile dava konusu üç adet çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine, davacının davalı banka aleyhine açtığı davanın reddine, davalı bankanın uhdesinde bulunan iki adet toplam 37.500,00 TL bedelli çekin % 20’si oranında 7.500,00 TL tazminatın davacıdan alınarak davalı ....’ne verilmesine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-İİK. m. 72/f.IV, c.2-4 uyarınca menfi tespit davasının reddine karar veren mahkeme, borçluyu, alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmasından doğan zararı için bir tazminata mahkum eder. Menfi tespit davasının reddine karar veren mahkemenin, borçluyu tazminata mahkum edebilmesi için, alacaklının borçluya karşı bir icra takibi yapmış olması ve borçlunun bu icra takibinin durdurulması veya icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı almış ve bu ihtiyati tedbir kararının uygulanmış (infaz edilmiş) olması gerekmektedir (KURU, Baki; İcra ve İflas Hukuk El Kitabı, İkinci Baskı, Ankara 2013, s. 376-377). Ancak her ne kadar mahkemece davalı banka yararına % 20 oranında tazminata karar verilmiş ise de, somut olayda mahkemece icra takibinin durdurulması veya icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi için verilmiş bir ihtiyati tedbir kararı bulunmamaktadır. Verilen tedbir kararı bankadan çek bedellerinin ödenmemesine yöneliktir. Açıklanan bu sebeplerle davalı banka yararına % 20 oranında tazminata hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 HMK. nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK.nun 438/7. maddesi uyarınca hükmün düzeltilerek onanması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bend uyarınca davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bendde açıklanan nedenlerle hükmün (3) nolu bendinde yer alan “söz konusu çeklerin bedeli olan 37.500,00 TL’nin % 20 si olan 7.500,00 TL tazminatın davacıdan alınarak davalı bankaya verilmesine,” sözcük ve yazı dizisinin hükümden çıkartılarak, hükmün değiştirilen bu haliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 13/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.