19. Hukuk Dairesi 2016/15672 E. , 2018/2129 K.

[İctihat]

19. Hukuk Dairesi 2016/15672 E. , 2018/2129 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki (asıl) menfi tespit, (Birleşen) muarazanın giderilmesi ve (birleşen) teminat mektubunun hükümsüz sayılması davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, birleşen davaların reddine yönelik olarak verilen hükmün davacılar ve davalılardan... Bankası vekillerince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacılar vek. Av. ... ile davalılardan... Bankası A.Ş. vek. Av. ... gelmiş, diğer davalılardan kimse gelmemiş olduğundan onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçelerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacılar vekili asıl davada, grup şirketler olan davacıların davalı bankadan kullandığı teminat mektupları riskinin ... Bankası tarafından verilen 6.102.888 USD tutarındaki teminat mektubu ile kontragaranti edildiğini, davalı bankanın hiç bir risk gerçekleşmemiş olmasına rağmen 14/11/2000 tarih ve 61012 yevmiye nolu ihtarı çekerek 6.102.888 USD bedelli teminat mektubunun nakte dönüştürülmesini talep ettiğini, davalının bu talebinin haksız olduğunu dolayısıyla dava tarihi itibariyle davalıya 6.102.888 USD ve ihtarda sözü edilen teminat mektupları komisyon ücreti ve faizleri olan 411.389,57 TL borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Bank AŞ vekili asıl davada, davalının davacıdan teminat mektubu komisyon ücreti ve işlemiş faizi alacağı bulunduğu gibi yine davacılara açılan ... krediler nedeniyle devre faizi alacakları olduğunu, diğer taraftan grup şirketlerin ... Şubesinden yurt dışına yapıtıkları transferler nedeniyle ... Kurumlar Vergi Dairesi Başkanlığınca vergi kaçakçılığı olarak nitelemiş ve kaçakçılık fiiline iştirak cezası olarak davalı bankaya 9.971.592,42 TL vergi cezası tahakkuk ettirildiğini, davacıların bu miktardan da sorumlu olduğunu, davalının ... Bankası tarafından verilen 6.102.888. USD tutarındaki kontragaranti teminat mektubundan daha fazla alacaklı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davacılar vekili, birleşen ... . Asliyi Ticaret Mahkemesi 2000/953-2001/29 E.K. sayılı dosyasında, davalı bankanın ... bankası tarafından verilen 6.102.888. USD tutarındaki teminat mektubunu nakte çevirme girişiminin haksız olduğunu ileri sürerek teminat mektubunun nakte çevrilmesinin gerekmediğinin tespiti ile muarazanın giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Bank AŞ vekili; davalı bankanın davacılardan alacaklı olduğunu, davacılar vekilinin talebinin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Davacılar vekili, birleşen ... . Asliyi Ticaret Mahkemesi 2007/239-2007/115 E.K. sayılı dosyasında grup şirketler olan davacıların davalı bankadan kullandığı teminat mektupları riskinin ... Bankası tarafından verilen 6.102.888. USD tutarındaki teminat mektubu ile kontragaranti edildiğini, bu teminat mektubu için davacıların 90.000 USD her yıl teminat ödediğini, davacıların davalı bankadan kullandığı teminat mektuplarının 4.100.000 USD kısmının iade edildiğinden kontragaranti olarak verilen 6.102.888 USD bedelli teminat mektubunun riski sıfırlanmış bulunan 4.100.000 USD'lik kısmının hükümsüz kaldığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı...bankası vekili, davacılar grup şirketlerinin teminat mektubu komisyonları ve faizleri ile kullanılan ve geri ödenmeyen krediler nedeniyle davalı bankanın alacaklı olduğunu, davacıların davalı bankanın ödemek zorunda kaldığı vergi cezası nedeniyle de davalı bankanın zarara uğradığını davacıların bu zarardan da sorumlu olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacının vergi cezasına ilişkin ihtilaf dışındaki davacı taleplerinden feragat ettiğinden davacıların vergi cezasına ilişkin talepleri dışındaki taleplerinin feragat nedeniyle reddine, davalı bankanın kendi fiilinden doğan bir suçtan dolayı kendi tüzel kişiliğine kesilen cezayı davacılara ödettirmeye çalıştığı, mükellefler adına tarh edilen vergi ve cezalarından kendisi sorumlu olduğu, davalının vergi cezası kesilmesini gerektiren fiilleri kendi iradesi ile işlediği vergi inceleme raporlarında tespit edilmiş ve vergi mahkemesi ve Danıştay kararı ile sabit bulunduğu, davalı bankanın vergi cezasını davacılardan talep etmesine yönelik hukuki dayanağı bulunmadığından bu yöndeki talebin kabulü ile davacıların davalıya 9.971.592,42 TL borçlu olmadığının tespitine, davalı harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına ve davacılar tarafından yatırılan 47.522,90 TL'nin davacıya iadesine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili ile davalılardan... Bankası vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin tüm davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, bir asıl dava ve bununla birleştirilen iki dava olmak üzere üç ayrı davadan oluşmaktadır. Mahkemece verilen hükmün 2. fıkrasında; '2-Davalının harçtan muaf olması nedeniyle harç alınmasına yer olmadığına, Davacılar tarafından yatırılan 47.522,90 TL nin davacıya iadesine, ' şeklinde yazılmış, daha sonra verilen 15/08/2013 tarihli tavzih kararında ise hüküm fıkrasına; '42.894,60 TL fazla yatırılan harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde iadesine' şeklinde bir ekleme yapılmış ise de dava dosyasında iadesine karar verilen harçların tahsiline ilişkin makbuzlar ile uyum görülemediği gibi her bir dosya açısından ayrı ayrı ve terettüde yer vermeyecek şekilde harç iadesine karar verilmesi gerekirken tavzih edilmiş şekliyle bile neye karar verildiği anlaşılamayacak şekilde hüküm kurulması yanlış olup kararın bu yönden bozulması gerekmiştir. Mahkemece yapılacak iş, asıl ve birleşen dosyalar bakımından ayrı ayrı davacının yatırdığı peşin harç saptanıp, dava tarihinde yürürlükte olan para biriminin eksi TL olduğu ve sonradan paradan 6 sıfır atıldığı da gözetilerek yatırılan harç miktarının eski TL karşılığı YTL ve daha sonra YTL'ye eş değer TL karşılığı belirlenip bundan karar tarihindeki maktu ret harcı mahsup edilip geriye kalan harç bedeli saptanıp bunun karar kesinleştiğinde iadesine karar vermekten ibaret olmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan (1) nolu bent uyarınca davalılardan... Bankası vekilinin tüm davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacılar yararına takdir edilen 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan... Bankasından alınarak davacılara ödenmesine, peşin harcın istek halinde temyiz eden... Bankası'na iadesine, 17/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.