19. Hukuk Dairesi 2017/1254 E. , 2018/6652 K.

[İctihat]

19. Hukuk Dairesi 2017/1254 E. , 2018/6652 K.


'İçtihat Metni'

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın davalı ... yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar ... Faktoring Hiz. A.Ş. ve ... Bankası A.Ş. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Davacı vekili, müvekkili şirket yetkilisi tarafından imzalanmayan ve şirketle hiçbir ilgisi olmayan, sahte imza ve kaşeli senetlerle ödeme talep edildiğini, senet lehtarı görünen kişinin senedi sahte olarak düzenlediğini, senedin davalı ... şirketine ciro edildiğini, şirketin sahte olduğunu bilmesi gerektiği senetleri bankaya ciro ettiğini, bankanın da gerekli incelemeyi yapmadan ihbar ve protesto çektiğini, bu senetlerin davacı dışında 3. kişilerce ödendiğini ileri sürerek, dava konusu 5 adet çek için borcu olmadığının tespitine, 10.000 TL manevi tazminat talebinin kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, yetki itirazı ile birlikte davalı şirketin yasal ve meşru hamil olduğunu, genel faktoring sözleşmesine istinaden ödemeleri ifa etmeyen müşterinin faktoring konusu edilen ve teminata alınan senetlerinin protesto sureti ile tahsile çalışıldığını ve senet bedelinin tahsil edildiğini, senet bedelleri tahsil edildiğinden banka tarafından senet asıllarının ödemeyi yapan kişiye teslim edildiğini, bu nedenle senet asıllarının kendilerinde bulunmadığını, senet bedellerinin tahsil edilmesi nedeniyle davanın konusuz kaldığını, kıymetli evrakın mücerretliği ilkesi gereğince davalı şirketin keşideci ile cirantalar arasındaki borcun doğuş sebebini araştırmak ve kanıtlamakla yükümlü olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Bankası vekili, davacının, davalı bankaya karşı iddialarının yersiz olduğunu, davalı bankanın senedin aslından anlaşılabilecek ciranta ve muhatap tarafların belli olmasından ve bu sebeple senedin güvenirliğine halel getirebilecek bir noksanlık bulunmaması dolayısıyla herhangi başka bir sahtelik araştırması yapma yükümlülüğü olmadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, senet asıllarının temini için yapılan yazışmalar sonucunda ... Bankası tarafından gönderilen 31.10.2014 tarihli yazı ile, dava konusu senet asıllarının ... ve ...'a teslim edilmiş olduğu bildirildiğinden, 08.04.2015 tarihli duruşmada davalı ... vekiline dava konusu senet asıllarını dosyaya ibraz etmesi için usulüne uygun olarak süre verildiği aksi taktirde senetlerdeki imzanın davacıya ait olmadığını kabul etmiş sayılacağının ihtar edildiği, ancak davalı ... vekili verilen kesin süre içinde senet asıllarını dosyaya ibraz etmediği, bankadan gönderilen yazı cevabında senet asıllarının kendilerine teslim edilmiş olduğu belirtildiği gerekçesiyle, davalı ... yönünden davanın kabulü ile, davacının dava konusu senetler dolayısıyla davalı ...'a borçlu olmadığının tespitine, diğer davalılar ... Bankası A.Ş. ve ... Faktoring A.Ş. yönünden, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve davacının manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalılar ... Faktoring Hiz. A.Ş. ve ... A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, bonolardan dolayı borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkin olup, mahkemece davalılar ... Faktoring A.Ş. ve ... A.Ş. hakkındaki davanın konusuz kaldığına karar verilmiş ise de davaya konu bonoların davalı ... Bankası tarafından dava tarihinden önce 18/10/2012 tarihinde bono bedelinin ödenmesi nedeni ile davalı ... ve dava dışı ...' ye iade edildiği, menfi tespit davalarında dava tarihinden itibaren davalıların hukuki durumlarının değerlendirilmesi gerektiği, dava tarihi itibari ile davalılar ... Faktoring A.Ş. ve ... A.Ş.'ye karşı davacının dava açmakta hukuki yararı bulunmadığı, dolayısıyla mahkemece HMK'nın 114/h maddesi uyarınca davanın dava şartı yokluğundan reddi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, davalılar vekillerinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalılara iadesine, 17/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.